Ağız Kokusu Neden Olur?

Tıbbi adı “halitosis” olan kronik ağız kokusunun başlıca nedeni ağız hijyeninin tam olarak sağlanamaması ve yetersiz ağız/diş bakımıdır. Ancak ağız kokusu bazı durumlarda başka bir sağlık sorununun işareti olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca belirli gıdalar ve sağlıksız yaşam tarzı ağız kokusunu kötüleştirebilir. Örneğin sarımsak ya da soğan gibi güçlü kokusu bulunan gıdaları tükettikten sonra dişlerinizi fırçalasanız, ağız gargarası kullansanız bile bu gıdaların kokusu midenizden ağzınıza doğru çıkar ve nefesiniz tekrar kokmaya başlar.

Ağız Hijyeninin Ağız Kokusuna Etkisi

Yemekleri çiğnerken küçük parçalar dişlerin arasında ve dişetinin dişle birleştiği bölgelere sıkışır. Bu gıda parçaları bir süre sonra bakteriler tarafından çevrelenir ve ağız kokusuna neden olur. Yemek artıklarından kurtulmanın tek yolu dişleri düzenli olarak fırçalamak ve günde en az 1 kez diş ipiyle diş aralarını temizlemektedir. Anti bakteriyel ağız gargarası da dişlerinizi fırçalamaya vakit bulamadığınız zamanlarda bakteri birikimini yavaşlattığı için ağız kokusunu geciktirebilir ancak kalıcı bir çözüm sunmaz. Diş aralarında biriken gıda parçaları düzenli olarak temizlenmediği taktirde tek sorununuz ağız kokusu olmaz çünkü bakteriler dişi çürütecek kadar çoğalır.

Ağız Kokusuna Neden Olan Rahatsızlıklar

Dişeti Hastalığı: Kronik ağız kokusu ve ağız içinde kötü bir tat olması dişeti hastalığının (periodontal) belirtisi olabilir. Dişeti hastalığı diş yüzeyinde biriken bakterilerin bir süre sonra dişetini tahriş etmeye başlamasıyla oluşur. Zamanında müdahale edilmezse dişetleri çekilebilir ve sağlıklı bir diş bile onu tutacak dişeti zayıfladığı için kaybedilebilir. Ayrıca ilerlemiş dişeti hastalığı, diş köklerini tutan çene kemiği erozyonuna yol açabilir.

Ağız Kuruluğu: Tıbbi bir durum olan kronik ağız kuruluğu (xerostomia) ağız içini nemli tutan, bakterileri temizleyen ve asitleri nötralize eden salya üretiminin azalmasına neden olur.

Azalan salya üretimiyle birlikte temizlenmesi gereken ölü hücreler dil, dişeti ve yanak içlerinde birikmeye başlar. İşte bu biriken ölü hücreler bir süre sonra ağız kokusuna yol açar. Ağız kuruluğunun başlıca nedeni tükürük bezlerinde yaşanan sorunlardır ancak bazı ilaçların ağız kuruluğuna neden olduğu bilinmektedir.

Diğer Hastalıklar: Zatürre ve bronşit gibi kronik sinüs enfeksiyonları, burun akıntısı, diyabet, kronik asit reflü hastalığı, karaciğer ve böbrek sorunları ağız kokusuna yol açan diğer hastalıklar arasındadır.

Ağız Kokusuna Karşı Neler Yapılabilir?

Ağız Hijyeni: Ağız kokusundan, dişeti hastalıklarından ve çürüklerden korunmanın ilk kuralı ağız ve diş bakımında belirli bir rutine sadık kalmaktır. Dişlerinizi günde en az 2 kez fırçalayın. Fırçayı sadece diş yüzeylerinde değil diş aralarında da kullanın. Dilinizi fırçalamayı unutmayın çünkü ağız kokusuna neden olan bakteriler esas olarak temizlenmemiş dilde birikir. Akşam yemeğini yedikten sonra diş ipiyle veya dişlerin arasını temizlemek için özel olarak üretilen fırçalarla diş aralarında sıkışan yemek artıklarını temizleyin. Anti bakteriyel ağız gargaraları bakteri birikimini azaltmak için kullanılabilir.

Diş Doktoru: Aynaya baktığınızda dişlerinizde bir sorun görünmüyor olabilir, ancak ağzın tamamının incelenebilmesi için düzenli olarak diş doktoruna gidin. 6 ayda bir doktora gitmek henüz ağrımayan çürüklerin belirlenmesini, diş yüzeyinde biriken bakterilerin temizlenmesini, dişetlerinde herhangi bir sorun olup olmadığını öğrenebilmenizi sağlar.

Doğal Yöntemler: Yemekten sonra 2-3 yaprak taze maydanoz çiğnemek ağız kokusunu büyük oranda alır. Ayrıca anti bakteriyel özelliği olan karanfil çayı, okaliptüs çayı ve yeşil çay da ağız kokusuna karşı kullanılabilir.

Sigara: Artık bunu söylemeye gerek bile yok ama ben bir kez daha tekrar edeyim. Sigara (diğer tüm zararlarının yanında) diş ve dişetlerinize de zarar verir. Sigara içenlerde diş lekeleri çok daha kısa sürede oluşur ve dişeti çekilmesi yaygın olarak görülür.

Su: Ağız içinin nemli kalması için su içmelisiniz. Tükürük üretimini arttırmak için şekersiz sakız sakız çiğneyebilirsiniz.

İlaçlar: Düzenli olarak kullandığınız bir ilaç varsa ağız kokusunun nedeni bu ilaçlar olabilir. Alternatif ilaçlar için doktorunuza danışabilirsiniz.

Kahvaltı: Sabahları kahvaltı yapmadan evden çıkıyorsanız 1-2 saat içinde şiddetli ağız kokusu oluşabilir. Bunun nedeni tükürük bezlerinin tam olarak çalışmaya başlamaması ve ağzın kurumasıdır.

Diyet ve Kilo: Yüksek protein içeren gıdalar vücudun sindirim sırasında daha fazla amino asit kullanmasına neden olur. Amino asitler ise ağız kokusuna da neden olan bakteri üretimini arttırır. Ayrıca vücutta yağ yakımını arttıran düşük karbonhidratlı diyetler kötü kokuya yol açan “keton” üretimi artar. Bunun yanı sıra son yıllarda yapılan araştırmalar aşırı kilonun ağız kokusunu arttırdığını ortaya koymaktadır.

Ağız Kokusu Hakkında Yanlış Bilinenler

Ağız Gargarası Ağız Kokusunu Geçirir

Ağzı gargarası ağız kokusunu sadece geçici olarak hafifletir. Gargara suyu diş, dil ve yanak içlerinde biriken bakterileri tamamen temizlemediği için bir süre sonra koku geri döner.

Dişleri Fırçalamak Ağız Kokusundan Kurtulmak İçin Yeterlidir

Düzenli olarak diş fırçalamak ağız kokusuyla mücadele için önemlidir ancak tek başına yeterli değildir. Tam bir ağız hijyeni için her gün diş ipiyle diş aralarının da temizlenmesi gerekir.

Nefesimi Avuç İçime Vererek Ağzımın Kokup Kokmadığımı Anlayabilirim

Yanlış. Çünkü avuç içine verilen nefesle konuşurken ağızdan çıkan nefes aynı değildir. Konuşurken çıkan nefes ağzın arka kısmından gelir ve bu bölge ağız kokusunun merkezidir.

Ne Zaman Doktora Gitmeli?

Ağız kokusu büyük oranda diş doktoru tarafından çözülebilen bir sorundur. Ancak doktor ağız içinde kokuya neden olabilecek bir sorun bulamazsa aile doktoruna görünmeniz gerekebilir. Eğer koku dişeti sorunları nedeniyle görülüyorsa bir periodontist muayenesi gerekecektir.

Ağız Kokusu Fobisi

Evet, böyle bir fobi var ve adı “halitophobia”. Ağız kokusu fobisi olan insanlar ağızları kokmadığı halde ağır bir ağız kokusu yaydıklarını düşünerek diğer insanların yorumlarını ve davranışlarını yanlış anlayabilirler. Bu fobi ağız ve diş bakımının takıntıya dönüşmesine yol açar. Tedavisi ise ancak terapiyle paranoyanın ortadan kaldırılması ile yapılabilmektedir.

Kaynaklar

Ağız Kokusu

Navigasyon