İç organlarda meydana gelen ödemlerin ana nedeni kan damarlarındaki sıvının damar dışına çıkarak çevresinde bulunan dokularda şişlik oluşturmasıdır. Sıvının damar dışına sızması ise kan damarlarındaki aşırı basınç veya kanda kan hücresi içermeyen plazmanın damarda kalması için gereken proteinin yeterli miktarda olmaması sonucunda meydana gelir. Tıpta adı Pulmoner Ödem (Pulmonary Edema) olan akciğer ödemi de damarlardan sızan sıvının akciğerlerde birikmesi ile oluşur.
Akciğerlerde küçük kan damarlarının hemen çevresinde havayla alınan oksijeni kana ileten ve kandan gelen karbon dioksitin nefes yoluyla dışarı atılmasını sağlayan alveoller bulunmaktadır. Alveoller normal olarak çok ince bir duvara sahiptir ve bu duvar oksijen alışverişinde kullanılır. Bu ince duvarlar alveollerin sıvıyla dolmasını engeller.
Akciğer Ödemi Nedenleri
Akciğer ödemi kalple ilgili ve kalpten bağımsız olarak iki farklı şekilde oluşabilir.
Kalbe bağlı akciğer ödemi kalbin fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremediği durumlarda akciğerlerde bulunan kan damarlarındaki basıncın artması neticesinde meydana gelir. Kalbin kanı pompalama fonksiyonu aritmi, kalp kası zayıflığı, kalp kapakçıklarının normal ölçüler dışında olması ve burada saymadığımız diğer kalp hastalıkları akciğerlerde bulunan damarlara olması gerekenden fazla kan akışına neden olabilir. Fazla kan akışının sonucu olarak alveol duvarlarına basınç artar ve bu bölgede sıvı birikmesi başlar.
Kalbin çalışmasından bağımsız olarak meydana gelen akciğer ödemi nedenleri arasında gösterilen diğer rahatsızlıkları ise şöyle sıralayabiliriz.
Akut solunum sorunları, travma, akciğer zedelenmesi, zehirlerin hava yoluyla vücuda girmesi, kokain gibi uyuşturucuların kullanımı, radyasyon ve sigara kullanma neticesinde akciğerde ciddi enfeksiyonlar oluşması.
Böbrek yetmezliğine bağlı olarak fazla sıvının vücuttan yeteri miktarda atılamaması ve kan damarlarındaki sıvının artması. İleri derecede böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda ödemlerin oluşmaması için diyaliz tavsiye edilir.
3 bin metre yüksekliklerde uzun süre bulunmak akciğer ödemine neden olabilir.
Beyin travması, beyin kanaması veya beyine yapılan cerrahi operasyonlar.
Genellikle yaşlılarda görülen ve aşırı aspirin kullanımı sonucu meydana gelen aspirin zehirlenmesi akciğer ödeminin bir diğer nedenidir.
Az görülen diğer nedenler arasında pıhtılaşmış kanının akciğerlere gelmesi, Transfüzyona bağlı akut akciğer hasarı, bazı viral enfeksiyonlar ve gebelik toksemisi sayılmaktadır.
Akciğer Ödemi Riskleri
Akciğer ödeminin belirli bir riski olmamasına karşın asıl risk ödemi oluşturan sağlık sorunlarıdır. Yukarıda saydığımız gibi böbrek yetmezliği, kalp kası sorunları, kalp kapakçığı sorunları kan akışının düzensiz olmasına ve fazla sıvının vücuttan atılmasını engelleyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Akciğer Ödemi Belirtileri
Akciğer ödeminin en çok rastlanan belirtisi nefes darlığıdır. Akut ödemlerde nefes darlığı aniden ortaya çıkarken yavaş oluşan ödemlerde nefes sorunları daha uzun sürelerde rahatsız edici seviyeye gelebilir.
Diğer belirtiler hızlı yorulma, normal aktiviteler sırasında daha çabuk nefessiz kalma, hızlı nefes alıp verme olarak gösterilmekte.
Kanda oksijen seviyesinin düşük olması (hipoksi) akciğer ödemi sonucunda oluşabilir. Doktorunuzun yapacağı fiziksel muayene sırasından akciğerlerden normal dışı sesler gelip gelmediği stetoskop ile dinlenir.
Akciğer Ödemi Teşhisi
Akciğer ödemi basit bir göğüs röntgeni ile teşhis edilebilir. Ödemin nedeni ise idrar testi, kalp ritmi ölçümü, kan testleri yapılarak ve hastanın tıbbi geçmişi incelenerek bulunur. Ayrıca kandaki plazma seviyesinin ölçüldüğü testler uygulanabilir. Ödemin tespiti kolaydır ancak kalbe bağlı olup olmadığını anlamak için farklı testler kullanılabilir.
Akciğer Ödemi Tedavisi
Nedeni ne olursa olsun akciğerlerde ödem oluşmuşsa tedavi süreci hemen başlar. Akciğer ödeminin nedenine bağlı olarak yatarak hastanede tedavi ya da genellikle kalbe bağlı olan ödem durumlarında rutin doktor ziyaretleri şeklinde tedavi süreci devam edebilir. Akciğer ödemi genellikle dahiliyeciler, kardiyologlar ve göğüs hastalıkları uzmanlarının alanına girmektedir.
Kardiyak (kalbe bağlı olan) akciğer ödemi tedavisinde kalp yetmezliğine karşı ilaçlar ve diüretik adı verilen sıvı ilaçlar kullanılır. Genel olarak kardiyak akciğer ödemi ağız yoluyla ilaç alımı ve düzenli doktor kontrolleri ile tedavi edilebilmektedir. Ödemin ilaçla tedaviye cevap vermediği durumlarda hasta hastaneye yatırılarak intravenöz diüretik ilaçların kullanımı gerekebilir.
Kardiyak olmayan ödemlerin tedavisinde ise kullanılacak yöntem ödemin nedenine bağlı olarak değişmektedir. İltihaba bağlı ödemler ağız yoluyla alınan antibiyotikler ve diğer ilaçlarla tedavi edilirken böbrek yetmezliği nedeniyle oluşan ödemlerde diyalize ihtiyaç duyulabilir.
Kandaki oksijen seviyesi düşükse oksijen takviyesi, daha ciddi solunum problemlerinde hastanın yapay nefes alma cihazına bağlanması gerekebilir.
Referanslar
Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.