ciris-otu

Çiriş Otu Nasıl Tüketilir, Faydaları Nelerdir?

Çiriş Otu Nedir, Nasıl Bir Ottur?

Çiriş / çiriş otu ya da İngilizcesi’yle Asphodelus, Asphodelaceae ailesine mensup yabani bir bitkidir. Mart ve Nisan ayları, çiriş otunun yeşil yapraklarını topraktan çıkardığı ve çiçek açtığı aylardır. Bu süre Temmuz’a dek devam eder. Bu aylarda, çiriş otu toplanır ve sebze olarak çarşı ve pazarda satılır.

Çiriş otunun yaprakları pırasanın yapraklarını andırır. Fakat, pırasaya göre epey ufaktır. 50-100 cm arası bir boyu vardır. Yaprakları, fazla uzayamamış bir zambağınkine benzer. Bu yapraklar, uçlara doğru sivrileşmeye başlar.

Çiriş otu Türkiye’de hemen hemen her yörede yetişir. Ancak daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin dağlık kısımlarında ve İç Anadolu Bölgesi’nde yetişir. Bununla birlikte Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetiştiği de bilinmektedir. Kendine has bir kokusu olan çiriş otunun diğer isimleri sarızambak, yabani pırasa, dağ pırasası, gülik, güllük, kirkiş otu, çiviş ve kirgiçtir.

Çiriş otu, ömrü kısa bir bitkidir. Zamanını çok fazla geçirmeye gelmez, vaktinde toplanması gerekir.

Tadı oldukça lezzetli olan çiriş otunun yapraklarından, henüz körpeyken birçok yemek yapılabilir. Bunlar hem sulu yemek, hem çorba, hem pilav hem de börek olabilir. Çiriş otu, yemeklere büyük bir tat katar.

Çiriş otunun bilinen bileşimi nişasta, inulin ve acı maddedir ve bu ot birçok rahatsızlığa ve hastalığa iyi gelir.

Çiriş otu, gıda sektöründe de kullanılan bir bitkidir. Otlu peynir yapımında çiriş otu da kullanılır. Ayrıca, İtalya’nın meşhur Rignano Garganico peynirinin üretiminde de çiriş otunun kullanıldığı bilinmektedir.

Çiriş otu bir de, ayakkabıcılık sektöründe sıkça kullanılan bir tutkalın üretiminde de önemli bir bileşendir.

Çiriş otunun kilosu bölgelere ve tipine göre 3 ile 10 TL arasında değişmektedir. O muhteşem tadına rağmen fiyatının ekonomik olduğu söylenebilir.

Çiriş Otunun Faydaları Nelerdir?

  • C vitamini kaynağıdır.
  • Antioksidan özellik gösterir.
  • Beyaz kan hücrelerinin artmasını sağlar.
  • Bağışıklık sistemini korur.
  • Vücuttaki mikropları öldürür.
  • Kadınlarda regli söktürür ve düzene sokar. Bu etkisi için balla tatlandırılıp kaynatılarak aç karnına içilebilir.
  • Kadınların beyaz renkli akıntılarının geçmesine yardım eder.
  • Hamile kadınların sütünü artırıcı etki gösterir. Bu etkisi için balla tatlandırılıp kaynatılarak aç karnına içilebilir.
  • Mafsal ve romatizma ağrılarını geçirmek için etki gösterir.
  • Kronik ağrıları geçirir.
  • Memeli basurun tedavisinde etkilidir. Bu etkisi için balla tatlandırılıp kaynatılarak aç karnına içilebilir.
  • İdrarı söktürmeye yardım eder. Bu etkisi için balla tatlandırılıp kaynatılarak aç karnına içilebilir.
  • Mesane taşının düşmesine yardım eder.
  • Sivilce ve çıbanları geçirmeye yardım eder. Bu etkisi için çiriş otu kaynatılıp ilgili yere pansuman yapılarak kullanılabilir.
  • Egzamaya iyi gelir. Bu etkisi için çiriş otu kaynatılıp ilgili yere pansuman yapılarak kullanılabilir.
  • Sirkeyle kaynatılan yaprakları, akrep ve böcek sokmalarını geçirir.
  • Saçkıran tedavisinde etkilidir. Sirke ile karıştırılıp kaynatılarak saçlar yıkanırsa bu etkisi açığa çıkar.
  • Cinsel gücü artırır.

Çiriş Otu Nasıl Temizlenir?

  • Öncelikle, çiriş otunun saplarının birleştiği yerdeki zar sıyrılır.
  • Ardından, bu zarın bulunduğu uçlar kesilir.
  • Eğer varsa, bitkinin sararmış yaprakları ve de yaprak uçları çıkarılıp atılır.
  • Çiriş otunun yaprakları tek tek ayrılır.
  • Bu yapraklar aynen ıspanak gibi iyice arınana dek 4-5 kez yıkanır.
  • Çiriş otu temizlenir ve suyu iyice süzülür.

Çiriş Otu Nasıl Pişirilir?

  • Oldukça lezzetli olan çiriş otu ıspanağa benzer şekilde pişirilebilir.
  • Çiriş otunun ete benzer, hatta kuzu etine benzer bir tadı vardır. Bu tat, ona birçok yemeğin içinde avantaj sağlar.
  • Çiriş otuyla yapılan birçok yemek çeşidi bulunur. Bunlar, çiriş otu çorbası, çirişli pilav, çirişli bulgur pilavı, çiriş otu kavurması, çiriş otlu börek, bulgurlu veya pirinçli çiriş yemeği, yumurtalı çiriş otu kavurması, çiriş otlu omlet, çiriş otu turşusu ve zeytinyağlı çiriş otu yemeğidir.
  • Çiriş otunun pişirmeden çiğ şekilde salatası da yapılabilir.

Çiriş Otu Nasıl Tüketilir?

Çiriş otuyla yapılabilecek lezzetli yemekler ve tarifleri:

ÇİRİŞ OTLU YUMURTA

Malzemeler:

  • Dilendiği kadar çiriş otu
  • Dilendiği adette yumurta
  • 1 tatlı kaşığı tereyağı

Yapılışı:

  • Çiriş otu haşlanır.
  • Bir tavada tereyağı ile kavrulur.
  • Üzerine yumurta kırılır.

ZEYTİNYAĞLI VE BULGURLU ÇİRİŞ OTU YEMEĞİ

Malzemeler:

  • 1 kg çiriş otu
  • 1 Türk kahvesi fincanı kalın bulgur
  • 6 yemek kaşığı zeytinyağı
  • 2 tane orta boy soğan
  • 1 diş sarımsak
  • 2 yemek kaşığı salça (1 kaşığı domates, 1 kaşığı biber salçası olabilir)
  • 1 çimdik tuz
  • İsteğe göre birer çimdik biberiye, pul biber ve karabiber

Yapılışı:

  • Yağı tencereye koyun.
  • Üzerine soğanları küp küp doğrayıp ekleyin.
  • Sarımsağı ekleyin.
  • Karışımı pembeleşene dek karıştırarak pişirin.
  • Sotelenmiş soğan ve sarımsağa birer kaşık domates ve biber salçası ekleyip karışımı biraz kavurun.
  • Çirişleri doğrayın ve tencereye ekleyin.
  • Üzerine ot hizasında ya da onu çok az geçecek kadar su ekleyin.
  • Üzerine bulguru da ekleyin.
  • Kısık ateşte yarım saat boyunca pişirin.
  • Bulgur pişince yemek de pişti demektir.
  • İsteğe göre baharatları ekleyip 10-15 dakika boyunca dinlendirin.

SADE ÇİRİŞ OTU KAVURMASI (SADE GÜLLÜK KAVURMASI)

Malzemeler:

  • 1 kg çiriş otu
  • 1,5 çay bardağı zeytinyağı
  • 1 çimdik tuz
  • İsteğe göre birer çimdik biberiye, pul biber ve karabiber

Yapılışı:

  • Çiriş otunu güzele temizleyip doğrayın.
  • Tencereye yerleştirin ve içine tuz atın.
  • Ot hizasında ya da onu çok az geçecek kadar su ekleyin ve kaynamaya bırakın.
  • Kaynamaya başladıktan sonra 15-20 dakika boyunca kısık ateşte haşlayın.
  • Haşlanmasının ardından 5 dakika bekleyin.
  • Ardından iyice süzün.
  • Başka bir tavada zeytinyağını bir süre ısıtın, içine baharatları ekleyip 10 dakika boyunca orta ateşte kavurun. Ardından yağı çiriş otuyla birleştirin.

YUMURTALI ÇİRİŞ OTU KAVURMASI

Malzemeler:

  • 1 kg çiriş otu
  • 3-4 adet yumurta
  • 1,5 çay bardağı zeytinyağı
  • 1 çimdik tuz
  • İsteğe göre birer çimdik biberiye, pul biber ve karabiber

Yapılışı:

  • Çiriş otunu güzele temizleyip doğrayın.
  • Tencereye yerleştirin ve içine tuz atın.
  • Ot hizasında ya da onu çok az geçecek kadar su ekleyin ve kaynamaya bırakın.
  • Kaynamaya başladıktan sonra 15-20 dakika boyunca kısık ateşte haşlayın.
  • Haşlanmasının ardından 5 dakika bekleyin ve içine yumurta kırın.
  • Başka bir tavada zeytinyağını bir süre ısıtın, içine baharatları ekleyip 10 dakika boyunca orta ateşte kavurun. Ardından yağı çiriş otuyla birleştirin.

KIYMALI ÇİRİŞ OTU KAVURMASI

Malzemeler:

  • 1 kg çiriş otu
  • Dilediğiniz kadar kıyma
  • 1,5 çay bardağı zeytinyağı
  • 1 çimdik tuz
  • İsteğe göre birer çimdik biberiye, pul biber ve karabiber

Yapılışı:

  • Çiriş otunu güzele temizleyip doğrayın.
  • Tencereye yerleştirin ve içine tuz atın.
  • Ot hizasında ya da onu çok az geçecek kadar su ekleyin ve kaynamaya bırakın.
  • Kaynamaya başladıktan sonra 15-20 dakika boyunca kısık ateşte haşlayın.
  • Haşlanmasının ardından 5 dakika bekleyin ve ardından süzün.
  • Başka bir tavada zeytinyağını ve kıymaları kavurun.
  • Ardından kıymayı çiriş otuyla birleştirin ve 10 dakika daha kavurun.

ÇİRİŞ OTU BÖREĞİ

Malzemeler:

  • 1 kg çiriş otu
  • Dilediğiniz kadar kıyma
  • Yufka
  • 1,5 çay bardağı zeytinyağı
  • 1 çimdik tuz
  • İsteğe göre birer çimdik biberiye, pul biber ve karabiber

Yapılışı:

  • Çiriş otunu güzele temizleyip doğrayın.
  • Tencereye yerleştirin ve içine tuz atın.
  • Ot hizasında ya da onu çok az geçecek kadar su ekleyin ve kaynamaya bırakın.
  • Kaynamaya başladıktan sonra 15-20 dakika boyunca kısık ateşte haşlayın.
  • Haşlanmasının ardından 5 dakika bekleyin ve ardından süzün.
  • Yufkanın içerisinde dilerseniz kıymayla dilerseniz sade olarak çiriş otunu yerleştirin.
  • Böreği aynen ıspanak böreği gibi hazırlayın.

ÇİRİŞ OTU SALATASI

Malzemeler:

  • 1 kg çiriş otu
  • Dilediğiniz kadar kıyma
  • 1 çay bardağı zeytinyağı
  • 1 tane limon
  • 1 diş sarımsak
  • İsteğe göre yoğurt
  • İsteğe göre baharat

Yapılışı:

  • Çiriş otunu güzele temizleyip doğrayın.
  • Kaynayan suya çirişleri atın ve yumuşayana dek haşlayın.
  • Haşlanmış çirişi soğuk sudan geçirip süzün.
  • Bir kap içine sızma zeytinyağı ve limon ekleyin.
  • Sarımsağı dövün ve kaba ekleyin.
  • Karışıma çirişleri ekleyin ve iyice karıştırın.
  • İsteğe göre yoğurt ve baharat ekleyip servis edin.
Bu yazıda yer alan bilgiler çeşitli kaynaklardan derlenmiştir ve Onikibilgi.com’un bilgilerin kesinliği hakkında bir iddiası yoktur. Çiriş otu tüketimini olası yan etkilere karşı, doktor kontrolü altında yapmanız gerekmektedir.

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın