cuha-cicegi-bakimi

Çuha Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?

Özellikle dış mekânlarda tercih edilen, rengârenk çiçekleriyle oldukça sevilen çuha çiçeğinin bakımı nasıldır? Çuha çiçeğiyle ilgili tüm bakım ipuçlarını yazımızda paylaştık.

Çuha çiçeğigiller (Primulaceae) familyasından bahçelerde süs bitki olarak kullanılan bitki türlerinin genel adına ‘çuha çiçeği’ denmektedir. Halk arasında ‘on bir ay çiçeği’ olarak da bilinen çuha çiçeği, saçak köklü bir bitkidir. Bilinen en yaygın türleri ise; P. vulgaris ve P. veristir. Anavatanı Çin olan çuha çiçeğinin bilinen diğer türleri yaklaşık 200 kadardır. Bazı kaynaklarda dünya genelinde 800 tür ve 30 cins çuha çiçeği olduğundan bahsedilmektedir. Kokusu oldukça karakteristik olan çiçek, turuncu, sarı, beyaz, pembe ve kırmızı renklerde açmaktadır. Mart ve Mayıs aylarında açan çuha, 10 ve 30 santimetre arasında uzayabilir. Yaprakları rozet biçimindedir ve uzundur. Kenarları dalgalıdır, alt yüzü ise gri tonlardadır. Çiçekler ise gövdeden uzanan şemsiyelere benzer.

Estetik açıdan güzel bir görünümü olan çuha çiçeği, bahçelerin yanı sıra evlerde de tercih edilmektedir. Ancak çok sıcak olan kapalı mekânlarda gelişim gösteremezler.

Evde Çuha Çiçeği Yetiştirmek: Genel anlamda zordur diyebiliriz ancak; çuha çiçeğini evinde yetiştirmek isteyenlerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta, evin sıcaklık derecesidir. Mutlaka 24 dereceyi geçmeyen, serin ve hava akımı olan, esintisi olan bir köşede, güneş gören bir konuma yerleştirilmelidir.

Kış mevsiminin olumsuz koşullarından çok etkilenmese de çuha çiçeği, ılıman iklimlerin olduğu yerlerde daha sağlıklı yetişir. Yine de bahçelerde ve dış mekânlarda sıklıkla tercih edilen çuhanın, – 35 derece soğuğa kadar dayanabildiği söylenebilir. Ancak kışın soğuk havalarda gelişim gösterebilmesi, sıfır derecenin üstünde bulunması ve güneş alabilmesine bağlıdır. Eğer kış mevsiminde verimli bir şekilde güneşten yararlanamazsa çiçeklenmesi bahara kalır.

Çuha Çiçeğinin Işık İhtiyacı

Çuha çiçeğinin sağlıklı gelişim için bol ışığa ihtiyacı vardır. Ancak hemen hemen her çiçek gibi direkt güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Dolaylı ya da filtrelenmiş şekilde ışık alabilir. Bitkinin ışık alan yöne eğilim göstermesi sebebiyle, haftada bir kez bitkinin ışık alan yönü değiştirilmelidir. Işık, çuha çiçeği için yaşamsal önem taşır. Yetersiz ışık aldığında tam olarak beslenemez ve bu da çiçeğin yapraklarının sararması ya da ölmesine sebep olabilir.

Çuha Çiçeğinin Su İhtiyacı

Saksıda çuha çiçeğinizi sıcak havalarda haftada iki defa, soğuk havalarda ise haftada yalnızca bir defa yukarıdan sulamanız yeterlidir. Haftanın aynı günlerinde, aynı ölçülerde sulama yapılmalıdır. Sulama yapılırken, bitkinin her yerine eşit miktarda ve dengeli bir şekilde su verilmelidir. Sulamadan sonra bitkinin tabağında su kalmaması önemlidir. Böylece kötü koku ve haşere oluşumunu önlemiş olursunuz.
Kış mevsiminde soğuk havalarda, kullanılacak su çeşmeden doldurduğumuz soğuk su olmamalıdır. Oda sıcaklığında bekletilen su uygundur. Kışın çuha çiçeği çok sık suya ihtiyaç duymamaktadır.

Belli bir düzeniniz yoksa çuha çiçeğinizin su ihtiyacını, toprağın üst yüzeyini yoklayarak anlayabilirsiniz. Eğer toprak elinizi hiç nemlendirmiyorsa, sulamanız gerekir. Çiçeğin dinlenme sürecinde ise, toprak üst yüzeyden tamamen kurudukça sulayabilirsiniz. Çiçeğinizin gelişiminde farklılaşmalar, olumsuz belirtiler yaşanmadıkça sulama rutininizi değiştirmemenizi öneririz.

Çuha Çiçeğinde Toprak Bakımı

Torflu, iyi drene edilmiş ve kumlu karışımlı toprak türlerini severler. Yaprak çürüntüsüyle zenginleştirilmiş topraklar çuha çiçeği için faydalıdır. Toprak değişiminin ilkbaharda yapılması tavsiye edilmektedir. Tavsiyemiz, toprak değişimi yapılırken, daha büyük bir boy saksı kullanmak isterseniz, bunu en fazla bir boy büyüğü ile yapınız. Sık sık saksı değiştirmek ya da büyük boylarda saksı kullanmak çuha çiçeğinin gelişimini olumsuz etkiler.

Genel olarak çiçeğin gelişimi iyiyse, yapraklar canlıysa ek olarak bir vitamine pek ihtiyaç duyulmuyor. Çuha çiçeğinde demir eksikliği, yaprakların sararmasına sebep olabiliyor. Yüksek potasyumlu gübreler çuha çiçeği için özellikle önerilmektedir. Rutin aralıklarla takviyeye ihtiyacı varsa, her iki haftada bir çuha çiçeğine sıvı gübre verilebilir. Ayda bir kez genel bakım amacıyla besin verilebilir. Çiçek tomurcukları açtıktan sonra ise ayda bir kez çiçekleri beslemek için takviye verilmelidir.

Çuha Çiçeğinde Budama

Çuha çiçeğinin düzenli olarak budanması, çiçeklenme dönemini daha kaliteli hale getirmektedir. Bu sebeple, solan çiçeklerin ihtiyaç duyuldukça budanması gerekmektedir. Uzun ömürlü ve dayanıklı bir bitki olan çuha, yaprakları solup gittikten sonra da budanarak yenilenebilir. Burada ana dala zarar vermemek en önemli kısımdır. Budanan dallar hava almamalıdır ve bu yüzden üzerine soğuk silikon ya da mumla set çekilebilir. Bunların dışında yakıcı olmayan yapıştırıcılarla da kapatılabilir.

Çuha Çiçeğinin Çoğaltılması

Üretim şeklinde ise; tohumlar ilkbahar ortasından yaz ortasına kadar atılır. Tohumların üzerine hafifçe bastırılır ve üzeri kapatılmamaya çalışır. Çiçeklerin tohumları toz tanesi gibi, küçüktür. Çimlenme sırasında sıcaklık ortalama 15 ve 18 derece arasında olursa, 2 hafta ya da 20 gün içinde çimlenme gerçekleşir. 20 ya da 28 hafta arasında değişebilen sürelerde ise çiçeklenme gerçekleşir. Çuha çiçeği, Eylül ve Ekim ayında dikilmektedir. Dikkat edilmesi gereken tohum aralıklarının mesafesi 20 santimetre olmalıdır. Çuha çiçeğinin, yetişme şekli ve hava koşullarına bağlı olarak çiçeğin rengi değişmektedir. İlkbaharda havaların ısınmasıyla dinlenme dönemine geçen çuha çiçeği, sonbaharda tekrar canlanma yaşar.

Tohumla üretimle ilgili ek olarak; ilkbaharda erkenden çiçeklenmiş çuhaların tohumlarını olgunlaşan ancak yeşillikleri henüz kaybolmamışken ekilirse, hemen çimlenecektir. Tohumları gömdükten sonra üzerlerine su püskürtünüz ve şeffaf bir naylon örtüyle kapatınız. Tohumlar çimlendiğinde, örtü kaldırılabilir.

Çuha çiçeği, yukarıda bahsettiğimiz tohumla üretimin yanı sıra bitkiyi köklerinden ayırma yöntemiyle de çoğaltılabilir. Kökten üst kısımlara doğru uzanan ince bölümlerde yeni bitki oluşumu gerçekleşir. Bu yeni bitkileri ayırıp, başka saksılara dikerek, yeni çuha çiçekleri yetiştirmek mümkündür. Bu yöntem oldukça kolay uygulanabilir ve en hızlı sonuç veren yöntemdir.

Çuha Çiçeğinin Gelişimini Olumsuz Etkileyen Durumlar

  • Hasta bitkinin sağlıklı bir bitkiye yakın durması bitkinin gelişimini olumsuz etkiler.
  • Toprağının verimsiz ve besinsiz olması çiçeğin kalitesiz olmasına sebep olur.
  • Bitkinin fazla miktarda sulanması yaprak gelişimini kötü etkiler.
  • Saksı deliklerinin kapalı olması, suyun deliklerden çıkamaması kötü kokular ve haşerelere yol açar.
  • Hastalıklar, mantarlar ve haşereler de çuhanın kalitesiz gelişimine neden olur.
  • Kapalı ve esintisiz ortamlarda ve direkt güneş ışığı alarak sağlıklı büyüyemezler.

Çuha Çiçeğinin Zararlıları ve Hastalıkları

Çuha çiçeğine yaprak bitkileri zarar verebilir. Bu durumlarda, ilaçlama yapılmalıdır. Ayrıca sümüklü böcek, toprak kurtları, unlu bitler ve salyangoz da çuhaya dadanabilir. Çuha çiçeğinin bilinen bazı hastalıkları ise virüsler, gövde çürükleri ve pastır. Bazen çok yüksek yaz sıcaklıklarında küllenme de oluşabilir.

Çuha Çiçeğinin İnsan Sağlığına Faydaları

Çuha çiçeği, görsel olarak bahçelerimizi, balkonlarımızı güzelleştirdiği gibi bedenimize onlarca faydası bulunan bir bitkidir.

Bu faydalardan bazıları şöyledir;

  • Bağışıklık sistemini güçlendirir. İçerdiği vitamin ve mineraller vücudu hastalıklardan korur.
  • Cilt sorunlarını gidermede olumlu etkisi vardır. Özellikle egzama, akne ve sedef gibi hastalıklarda etkilidir.
  • Kadınlarda regl düzensizliklerine faydalıdır ve karın ağrılarını hafifletir.
  • Düzenli olarak tüketildiği sürece çuha çiçeği şeker hastalığını tedavi etmeye yardımcı olur.
  • Çuha çiçeği menopozun semptomlarını azaltıcı etkisiyle bilinmektedir.

Yapılan araştırmalar çuha çiçeğinin MS hastalığının tedavisinde destekleyici bir rol oynadığını ortaya koyuyor. Bu da çuhanın vücuttaki kas oranını dengede tutmasıyla açıklanıyor.

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın