Depresyonun Fiziksel Belirtileri

Pek çoğumuz depresyonun duygusal belirtilerini biliriz. Ancak unutulmamalıdır ki depresyon şikâyeti olan insanların büyük bir kısmı bir takım fiziksel belirtilere de sahiptirler.

Depresyon sadece zihninizde gelişen bir durum değildir. Vücudunuzda da pek çok değişikliğe sebep olabilir. Örneğin depresyon, sindirim sisteminizi yavaşlatıp mide problemlerine yol açabilir. Yine bazı kronik ağrılar depresyon kaynaklı olabilir. Depresyonun fiziksel belirtileri arasında ise iştah azlığı veya aşırı iştah, nedensiz sırt, karın ve baş ağrısı, uykusuzluk ve buna bağlı sürekli yorgunluk hali gösteriliyor.

Bu gibi fiziksel problemler pek çok durumda ortaya çıkabildiklerinden, depresyon hastalarının da bazı doktorlarından da gözünden kaçabilmektedir. Fiziksel bir problemin nedeninin akli bir problem olabileceği ilk bakışta görülemeyebilir. Bu nedenle depresyon kaynaklı fiziksel rahatsızlıklar uzun süre tedavi edilemeyebilir, kişinin hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.

Fiziksel Belirtiler

Bilindiği kadarı ile depresyon, beyinde duyusal verilerin işlediği alanlarla bağlantılı olan bazı sinir hücre ağlarındaki bozukluklardan kaynaklanmaktadır. Fiziksel acılar da beynin aynı bölgelerinde işlenebilmektedir. Bu nedenle pek çok uzman depresyonu olan insanların diğerlerine göre daha farklı bazı ağrılara sahip olabileceğini düşünmektedir.

Fiziksel ağrıların ve depresyonun biyolojik ilişkisi, basit bir sebep sonuç ilişkisinin çok daha ötesindedir. Hem ağrıyı hem de duyguları kontrol eden nörotransmiterler, serotinin ve norepinefrindir. Bu transmitterlerdeki bozukluklar hem depresyona hem de fiziksel ağrılara sebep olabilmektedir.

Dialogues in Clinical Neuroscience’da yayınlanan bir çalışmaya göre depresyonda olan bireylerin yüzde 69’u fiziksel ağrıları için bir doktora başvurmuşlardır. İnsanın modundaki değişmeler migren, karın şişliği, sırt ağrısı ve eklem ağrısı gibi şaşırtıcı fiziksel semptomların görülmesine sebep olabilir. Dahası bu belirtiler büyük olasılıkla kendi kendilerine geçecek değillerdir. Tam aksine, depresyon tedavi edilmediği takdirde bu belirtiler de tehlikeli boyutlara ulaşabilir. 2007 yılında Norveç’te yapılan bir araştırma ciddi depresyon rahatsızlığı olan insanların, kalp rahatsızlıkları, inme, solunum yolu rahatsızlıkları, sinir sistemi ile ilgili rahatsızlıklar gibi belli başlı durumlardan hayatlarını kaybetme oranlarının diğer insanlara göre daha fazla olduğu belirtilmiştir.

Herhangi bir kronik ağrı depresyon sebebiyle daha da ağırlaşabilir.

• Baş ağrıları genelde yaygındır. Eğer halihazırda migreniniz varsa, depresyon nedeniyle daha da şiddetlenebilir.Yapılan iki yıllık bir çalışma, majör depresyon geçmişi olan hastaların migren krizi geçirme ihtimalleri ortalama bir bireye göre 3 kat daha fazla iken, migren rahatsızlığı bulunan bir hastada depresyon görülme ihtimali ortalama bir bireye göre 5 kat daha fazla olduğunu göstermiştir.

• Depresyon sırt ağrılarınızın artmasına sebep olabilir. Alberta Üniversitesi’nde, boyun ve sırt ağrısı şikâyeti olan hastalardan gelişigüzel seçilen 800 yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmada, depresyondan mustarip bireylerde şiddetli boyun ve sırt ağrıları görülme ihtimalinin depresyonda olmayan bireylere göre 4 kat daha fazla olduğu görülmüştür.

• Depresyon kas ve eklem ağrılarının artmasına sebep olabilir. General Internal Medicine Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre eklem ağrısı benzeri fiziksel problemlerin depresyon ilaçları nedeniyle artabildiği iddia edilmiştir.

• Göğüs ağrısını derhal bir doktora danışmakta fayda vardır. Zira göğüs ağrısı ciddi bir kalp, mide veya akciğer probleminin göstergesi olabilir. Depresyon, kişinin bu rahatsızlıklarını arttırıcı bir etkide bulunabilir. İsveç Göteborg Üniversitesi Sahlgrenska Akademisi’nde yapılan bir çalışma göğüs ağrısını tetikleyen yaygın faktörlerin tamamının kalp rahatsızlıkları gibi biyomedikal sebeplere bağlı olmadığını, depresyonun da göğüs ağrısının yaygın sebeplerinden olduğunu belirtmiştir.

Sindirim problemleri.

• Depresyon sebebi ile bulantı ve kusma görülebilir. Uzun süre ishal veya kabızlık da depresyon kaynaklı olabilmektedir.Çalışmalar, hassas bağırsak sendromuna sahip bireylerin de yüzde 60’ının depresyon veya anksiyete başta olmak üzere psikolojik rahatsızlıklarının olduğunu ortaya koymaktadır. General Hospital Psychiatry’de yayınlanan bir çalışmaya göre, bulantı şikâyeti olanlarda anksiyete bozukluğunun da görülme oranı normal insanlara göre 3 kat, depresyon görülme oranı ise normal bireylere göre bir buçuk kat daha fazla olmaktadır. Depresyon sindirim problemlerinin olası bir sebebidir ve bir tedaviye başlanmadan önce mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Bitkinlik ve halsizlik.

• Ne kadar uyursanız uyuyun, hala yorgun ve bitap hissediyor olabilirsiniz. Sabahları yataktan kalkmak oldukça zor hatta bazen imkânsız olabilir. Halsizlik ve depresyon çoğu zaman beraber ortaya çıkarlar. Öyle ki halsizlik ve depresyon birbirlerini de beslediklerinden hangisinin diğerinden önce geldiği bir noktadan sonra belirsizleşebilir. Araştırmacılar, depresyonda olan insanlarda sebepsiz halsizlik görülme ihtimalinin diğer insanlara göre 4 kat daha fazla olduğunu belirtmektedirler. Yine halsizlik görülen bireylerde de depresyon görülme ihtimali, diğer insanlara göre 3 kat daha fazla olmaktadır.

Uyku problemleri

• Depresyondan mustarip pek çok insan kaliteli bir uyku uyuyamamaktadır. Çok erken kalkabilmekte ya da yatağa girince uykuya dalmakta güçlük çekebilmektedirler. Diğer bazı depresyon hastaları ise normalden çok daha uzun süre uyuyabilmektedir. Yine olmadık bir saatte uyanıp tekrar uykuya dalamamak bu belirtilerden biri olabilir. Depresyonda olan insanların yüzde on beşi gereğinden fazla uyumaktadırlar. Uykusuzluk ise kendi başına depresyona sebep olmasa da depresyona katkıda bulunabilir. Başka hastalıklardan kaynaklı uykusuzluk veya anksiyete depresyonu kötüleştirebilir.

İştahta ve vücut ağırlığında değişimler

• Depresyondaki bazı insanlar iştah ve kilo kaybı yaşayabilmektedirler.

• Diğer bazıları karbonhidratlar gibi belli bazı besin çeşitlerini daha fazla yeme ihtiyacı hissetmekte ve kilo alabilmektedirler. Fazla kilonun depresyon ve anksiyeteden kaynaklı olabileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur.

• Eski çalışmalar, depresyon ile iştahtaki değişimler arasındaki ilişki kadınlarda erkeklerde olduğundan daha güçlü olduğunu göstermekteydi. Ancak bu durum da değişiyor olabilir. Archives of General Psychiatry’de 2006 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre depresyon ile obezite arasındaki ilişkinin kadın ve erkeklerde eşit olduğu gösterilmiştir.

Düşük Libido

• Cinsel ilişkiye girme isteğiniz depresyon başlangıcınızdan bu yana gözle görülür şekilde azalmış ise, bu büyük ihtimalle depresyon ile beraber gelen özgüven problemleri nedeniyledir. İnsanın kendine güvensiz oluşu seks yapma isteğini de olumsuz yönde etkilemektedir. Nasıl göründüğümüz ve nasıl hissettiğimiz ile libido yakından ilişkilidir.

Psikomotor gerilik

• Bazen depresyonda olan insanlar diğer insanlara göre daha yavaş hareket ederler. Bu duruma psikomotor gerilik denir ve depresyonun yaygın fiziksel belirtileri arasındadır. Bu durum depresyondaki kişinin daha yavaş konuşmasına da sebep olabilmektedir.

Depresyonun Fiziksel Belirtilerinin Tedavisi Nasıl Olur?

Doktorunuza fiziksel şikayetlerinizden bahsetmelisiniz. Bu belirtilerin kendi kendine geçeceğini farz etmeyin.

Bazen depresyonun fiziksel belirtilerini terapiler veya ilaçlar ile (ya da bazen her ikisi ile birden) tedavi etmek işe yarayacaktır. Depresyon ilaçları sinir hücrelerinizin iletişimi için gerekli kimyasalları düzenlerler ve daha sağlıklı çalışmalarını sağlarlar. Duloxetine (Cymbalta), venlafaxine (Effexor) gibibazı antidepresanlarve amitriptyline (Elavil) veya desipramine (Norpramin) gibi bazı daha eski üç halkalılar da kronik ağrıların tedavisinde yardımcı olabilirler.

Ancak bazen ek bazı ilaçlara da ihtiyaç duyulabilir. Doktorunuz, rahatlamanız ve daha iyi uyuyabilmeniz için anti-anksiyete ve uyku ilaçları da salık verebilir.

Bazen ağrı ve depresyon beraber görüldüğünden, ağrının hafifletilmesi depresyona da faydalı olacaktır. Bilişsel davranışsal terapileri de deneyebilirsiniz. Bu terapiler ağrılarla nasıl daha iyi baş edilebileceğini öğrenme konusunda sizlere yardımcı olabilir.

Kaynaklar:

• Webmd: Depression: Recognizing the Physical Signs
• Care2: 8 Physical Symptoms of Depression
• Cosmopolitan: 9 physical symptoms you didn’t realise were caused by depression
• Everydayhealth: 5 Physical Signs You May Be Depressed
• NCBI: The Link Between Depression and Physical Symptoms