Diş Apsesi İçin Antibiyotik

Diş Apsesi İçin Antibiyotik

Diş apsesi ağızda oluşan bakteriyel enfeksiyonların neticesinde ortaya çıkmaktadır. Diş apsesi için antibiyotik kullanımı apsenin nedenlerine müdahale etmeden önce hekimlerin yaraların iyileşmesi ve apsenin hafiflemesi için sıkça başvurduğu yöntemlerden biridir.

Diş apsesi, kök apseleri ya da diğer adıyla ağız apseleri dişi sarmalayan dokunun ağızda bulunan zararlı bakterilerin arması nedeniyle şişmesi olarak tanımlanabilir. Diş apseleri genellikle çürümüş dişlerin etrafında bulunan dokularda ve diş köklerinde meydana gelmektedir. Diş eti apseleri dişten bağımsız olarak sadece dişeti dokusunda görülmektedir.

Diş Apsesi Vakalarında Neden Antibiyotik Kullanılır?

Sorunun cevabını kısaca şöyle cevaplayabiliriz; zararlı bakterilerin dokuları şişirmesi sonucu bir müdahaleye ihtiyaç duyulur. Bakterilerle savaşta etkili olan antibiyotikler, şişliğin azalmasına yardımcı olur. Çürük dişlere bağlı apselerde müdahale edilecek dişe yapılacak operasyondan önce dokulardaki bakterilerin temizlenmesi gerekir. Antibiyotikler de bu amaçla tüketilir.

Kısaca antibiyotik, diş apsesi için “koruyucu” bir tedavi yöntemidir. Hangi sınıf antibiyotik kullanılması gerektiğine doktor karar verebilir. Diş apsensin yayıldığı bölgeye göre farklı antibiyotikler reçete edilebilir. Antibiyotik tedavisi, diş ve diş eti problemlerine müdahale öncesi bir “temizleme harekâtı” olarak uygulanır.

Antibiyotik kullanımı bütün dünyada yaygındır. Alternatifsiz tedavi yöntemlerinden biridir. Vücuttaki bütün apselerde etkilidir. Ancak antibiyotiklerin farklı tür ve tipleri vardır. Bu yüzden kişinin herhangi birinin tavsiyesi ile antibiyotik kullanması doğru değildir ve tehlikelidir.

Ağız, diş ve solunum yollarında etkili olan bakterileri öldüren antibiyotiklerle bağırsaklarda, ayaklarda veya vücudun başka bir bölgesinde ortaya çıkan apseler veya bakterileri öldüren antibiyotikler farklıdır. Diş apsesi için kullanılması gereken antibiyotik dışında farklı türde bir antibiyotik kullanıldığında sorun çözülmediği gibi vücut da boşu boşuna yorulmuş olur. Bu yüzden diş apsesi için gerekli antibiyotik kararına doktorlar karar verebilir.

Kısa bir not; Her ne kadar diş apselerine karşı kullanılsa da antibiyotikler diş apsesini bir süre rahatlatır ve geçici olarak yok edebilir. Diş apsesini oluşturan faktörler devam ettiği sürece yeni apse oluşumları görülerek, kronikleşebilir. Bu sebeple diş apselerinde antibiyotik kullanımı, apsenin yayılmasını kontrol altına almak amacıyla tercih edilir. Apsenin tamamen tedavi edilmesi için apseye sebep olan kaynağın kurutulması, dişin çekilmesi veya kanal tedavi ile iltihaplı bölgenin tamamen temizlenerek doldurulması gibi yöntemler uygulanır!

Diş Apsesi İçin Kullanılabilen Antibiyotikler Hangileridir?

Diş apsesi için kişilerin bünyesine, alerjik öyküsüne ve apsenin durumuna göre çeşitli antibiyotik türleri reçete edilebilmektedir.

Apseler için yaygın olarak kullanılan antibiyotik türleri şunlardır;

  • Azitromisin: Genellikle penisilin veya beta-laktam alerjisi olan hastalarda diş apsesi tedavisi için tercih edilir. Hafif ve orta mikrobiyal enfeksiyonlar için endikedir.
  • Metronidazol: Zorunlu anaerobik organizmalara karşı etkili bir antibiyotik türüdür. Beta-laktamaz enzimleri üreten anaerobik organizmalar endişeli bir duruma sebep veriyorsa penisilin ile kombine edilebilir.
  • Klindamisin: Penisilin veya beta-laktam alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Kemik ve apse boşluklarına nüfuz ederek etkili bir sonuç verir.
  • Amoksisilin: Aktif bakteriyel replikasyon sırasında bakteriyel hücre duvarı sentezine müdahale eden penisilin bağlayıcı proteinlerin bir veya daha fazlasına bağlanarak etki gösterir.
  • Klavulanat: İçeriğindeki klavulanik asit, beta-laktamaz enzimlerini bağlar ve inhibe eder. Bu da geniş spektrumlu bir aktiviteye yol açar. Çocuklar için amoksisilin bileşenine göre doz ayarlanır.
  • Sefoksitin: Aktif replikasyon sırasında bakteriyel hücre duvarı sentezine müdahale eden bir veya daha fazla penisilin proteinine bağlanır.

Diş Apsesi İçin Antibiyotik Kullanmak Şart mı?

Bu sorunun cevabına hemen “evet” diyebiliriz. Tabi kullanılacak antibiyotiğin türü doktor tarafından seçilmelidir. Diş hekimleri, diş apselerine müdahale için genellikle antibiyotikten faydalanırlar. Ancak bu antibiyotikler tek başına yeterli değildir. Dişe bazı müdahaleler de gerekebilir.

Diş hekimlerinin antibiyotik vermesindeki amaç; hem bölgenin uyuşabilirliğini sağlamak hem de aynı zamanda işlem yapıldıktan sonra bölgedeki kanama sonucu mikroorganizmaların vücudun diğer organlarına verebileceği hasarı önlemektir.

Diş apsesine sebep olan mikroorganizmalar çok fazla türevde ortaya çıkabilir. Bu mikroorganizmaların hepsinin üzerinde etkili olan antibiyotikler farklıdır. Hangi tür diş apsesi için hangi antibiyotiğin ne kadar sıklıkla kullanılması gerektiği önemli sorulardır. Bu soruların cevaplarını da diş hekimleri verebilir.

Diş Apsesi Nedir?

Diş çevresinde ve dişetlerinde oluşan bakteriyel enfeksiyonları ifade eden diş apsesi, ağız içindeki veya dişi saran dokuların zararlı bakteriler sebebiyle şişmesi durumudur. Çürük dişlerin çevresindeki dokularda ve diş köklerinde yaygın olarak ortaya çıkabilen bir sorundur. Dişten bağımsız olarak sadece dişeti dokularında da görülebilir.

“Diş irini”, “kök apsesi” veya “periapikal apse” olarak da bilinen diş apsesi, diş kökü ve çevre dokuları etkileyen iltihaplanmalardır. Bölgesel ateş ve ağrıya yol açar. Tedavi edilmezse kemik dokusu iltihabı (osteit), kemik dış zarı iltihabı (periostit), kemik iltihabı (osteomyelit) veya deri iltihabı (selülit) gibi sorunlara dönüşebilir. Kronik hale gelirse çenede görülen kistlere (radiküler kist) dönüşür. Ayrıca, ağız mukozası ve yüz derisini delerek çevreye yayılabilir.

Diş çürüğünün yol açtığı diş pulpasının (diş bağ dokusu) iltihaplanması sonucu yaygın olarak görülür. Apsedeki iltihaplı sıvı akışkanlığı sebebiyle zayıf bölgelere yayılma eğilimdedir. Apsenin mukoza veya deriyi delerek dış ortama yayılmasına “fistülizasyon”, “fistüle olma” veya “fistül verme” adı verilir. Fistül vermeyen apseler sadece şişlik olarak kalabilir.

Diş Apsesi Neden Ortaya Çıkar, Belirtileri Nelerdir?

Çürüyen dişler, çevresindeki dokulara zarar verir. Zararlı bakteriler için elverişli ortam oluşmasına sebep olur ve bu tür bakteriler artar. Doğal olarak bulunduğu bölgedeki dokuları aşındırır. Dişetinde şişlik meydana gelir. Bu durum, diş apsesi oluşumudur.

Peki, diş apsesinin ilk döneminde ne tür semptomları (belirtileri) görülür;

  • Dişte ve diş etlerinde kesintisiz ağrı ve zonklama görülür.
  • En belirgin ve önemli belirtisi ağrılardır.
  • Diş ve diş çevresindeki ağrılar yemek yerken artar.
  • Sıcak ve soğuk yiyecek ve içecekler ağrıyı artırabilir.
  • Rahatsız edici ağız kokusu hissedilir.
  • Diş ve diş çevresinde şişlik ortaya çıkar.
  • Şişlik boğaza kadar yayılabilir.
  • Diş fırçalarken kanama görülebilir.

Diş Apsesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Vücutta apseli bir bölge ile yaşamı devam ettirmek neredeyse imkânsızdır. Özellikle de diş apsesi tedavi edilmediği takdirde baş ve boyun bölgesine yayılma riski vardır. Ayrıca kana karışma riski ile karşı karşıya kalınabilir. Bu durum, bazı sepsislere (kana bakteri bulaşması) yol açar. Kana bakteri bulaşması sonucu önlenemeyen durumlar ortaya çıkabilir ve kişiyi ölüme kadar uzanan bir sürecin içine sokabilir.

Diş apsesi, bu bakımdan son derece dikkatli davranılması gereken bir sorundur. Diş apselerinin oluşumunda 20 yaş dişi önemli bir faktördür. Çürük dişler sebebiyle ortaya çıkan apseler daha lokalize kalabilir; ancak 20 yaş dişi sebebiyle ortaya çıkan apseler çoğunlukla boğazın arka bölgelerine yayılan apseler şeklinde görülebilir. Bu tür apselerin tedavileri de çok daha zorlu bir süreci gerektirir. Bu sebeple sorunlu 20 yaş dişlerine herhangi bir apseye yol açmadan derhal müdahale edilmelidir.

Diş apseleri müdahale edilmediğinde diş kayıplarının yanı sıra iltihabın çene kemiği ve yumuşak dokulara da yayılmasına sebep olabilir. Diş apsesinin yayılım hızı da kişinin bağışıklık sistemi ile doğrudan ilişkilidir. Zayıf bir bağışıklık sistemi olan kişilerde diş apselere daha hızlı yayılır. Ayrıca kişinin kan tablosunda da değişiklik meydana gelebilir.

Diş apselerinin yayılım alanı, dişin bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterir. Tedavi edilmezse çene ve yüz bölgesinde “loca” adı verilen boşluklara yayılarak, ağız tabanını şişirir ve solunumda, yutkunmada sorunlar ortaya çıkar. Bu durumda klinik tedavisine ihtiyaç duyulur. Hastaya damar yolundan kuvvetli antibiyotik tedavisi uygulaması gerekir.

Diş Apsesi Tedavileri

Diş apsesine karşı antibiyotikle birlikte kanal tedavisi veya dişi çekmek gibi yöntemler de vardır. Eğer apse çok fazla ilerlemediyse, dişi çok fazla etkilemediyse ve kemikte çok fazla yıkım yapmadıysa dişi kurtarmak için tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.

Dişin kökünde oluşan apseyi veya enfeksiyonu temizlemek için ilk önce canlı dokusunda yani damar ve sinirler içindeki apseler kanal tedavisi yöntemi ile tamamen temizlenir. Genellikle iki veya üç seanslık bir kanal tedavisi ile diş köklerindeki apseler temizlenebiliyor.

Dişin çekilmesi, çok tercih edilmeyen bir tedavi yöntemidir. Ama apse çok ilerlemişse dişin çekilmesi gerekebilir. Diş çekimi öncesi de antibiyotikle bölge kontrol altına alınır. Daha sonra diş hekiminin uygun gördüğü bir zamanda diş çekimi gerçekleştirilir.

Diş Apsesi İçin Evde Ne Yapılabilir?

Herkesin yaptığı gibi ilk olarak bir ağrı kesici ilaç alınabilir. Apsenin başlangıç noktasında en fazla rahatsızlık veren durum ağrılardır. Şiş ve ödem ondan sonra ortaya çıkar. Duruma göre 1 veya 2 adet ağrı kesici ile ilk müdahale yapılabilir.

Ağrı kesiciden sonra apsenin hangi dişte etkili olduğu hissedilebiliyorsa “rakı sürmek” gibi geleneksel yöntemlere başvurulmamalıdır. Kolonya ve tütün basmayı deneyenler, karanfil çiğneyenler de çözüm bulamaz. Çünkü örneğin, doğal bir antibiyotik olarak bilinen karanfil apseye karşı etkisizidir. Tuzlu su ile gargara yapmak da sadece yüzeysel diş temizliğine yardımcı olabilir. Kısacası ağrı kesici alındıktan sonra en yakın diş kliniğinden destek alınmalıdır.

Tedaviye başlanmışsa bu süreçte ağzın sürekli temiz tutulması önemlidir. Sık sık dişler fırçalanmalıdır. Ağız suyu gibi diş bakım ürünleri de kullanılabilir. Yemek yerken apseli dişin fazla kullanılmaması da önemli; çünkü tedavi süreci devam eden dişe basınç uygulanması farklı sorunlar çıkarabilir.

Tedavi sürecinde doktorun verdiği antibiyotik veya diğer ilaçlar da zamanında ve aksatılmadan kullanılmalıdır. Doktorun tavsiyeleri de dikkate alındığında bir süre sonra diş apsesi sorunu ortadan kalkacaktır.

Önemli Uyarılar

  • Antibiyotik, tehlikeli ve pek tavsiye edilmeyen ilaçlardır. Sürekli kullanımda bakterilerin antibiyotik ilaçlara karşı bağışıklık kazanma riski vardır.
  • Reçetesiz kullanılan antibiyotikler vücutta farklı sorunlarına yol açabilir.
  • Antibiyotikler bazı kişilerde alerji yapabilmektedir. Buna bağlı olarak ölümler bile yaşanabilmektedir.
  • Diş apsesinin olmadığı durumlardaki ağrılarda da antibiyotik kullanımı yanlıştır.
  • Apseli durumların tespiti ve antibiyotik gerekli olup olmadığına diş hekimleri karar verebilir.
  • “Diş apsesi” denilen diş kaynaklı enfeksiyonlarda yüzde ve ağız içinde belirgin şişlik vardır. Antibiyotik kullanımı için bu şişlik baz alınabilir.
  • Bazı diş operasyonlarında antibiyotikler koruyucu olarak reçete edilebilmektedir.
  • Yanlış dozda ve gerekmedikçe antibiyotik kullanmak bakterilerde direnç geliştirebilir.
  • İhtiyaç olmadığı halde antibiyotik kullanmak ishal, alerjik anaflaktik şok ve ölüme yol açabilir.
  • Diş apselerine bağlı ağrılar genellikle gece saatlerinde oluşur.
  • Diş apseleri genellikle sinir dokusuna ulaştığında ağrı yapar. Çünkü apse dokuları tahrip etmeye başlar.
  • Her diş ağrısında antibiyotik kullanmak ilaç reaksiyonlarına yol açabilmektedir.
  • Diş apselerinde kullanılan antibiyotikler genellikle penisilin grubudur. Penisilin ise, alerji yapabilen bir antibiyotiktir.
  • Penisilin grubu antibiyotikler, basit bir kurdeşene de sebep olabilir, ölümle sonuçlanabilen ağır anaflaksiler de oluşturabilir.
  • Diş hekiminin diş apsesi için uygun gördüğü antibiyotikler aksatılmadan ve doz bitinceye kadar kullanılmalıdır.
  • Antibiyotik toksik bir maddedir. Vücuttaki yararlı ve zararlı bütün bakterileri yok eder.
  • Verilen doz aşılırsa veya daha az kullanılırsa yok olmayan bakteriler antibiyotiklere karşı direnç kazanır.
  • Gereksiz antibiyotik kullanımı sonucu bakterilerin direnç kazanması bir sonraki apselerde daha fazla antibiyotik kullanılması anlamına gelir.
  • Akut bir diş apsesi vakasına sıcak uygulanırsa iltihabın akışkanlığı artarak yayılmasına yol açabilir. Bu sebeple akut apseye soğuk uygulanması tavsiye edilmektedir.
  • Kronik apselerde apsenin drene edilmesi (akıtılması) uygulaması sırasında akışkanlığını artırabilmek için sıcak uygulanabilmektedir.
  • Hamilelerde diş apsesi tedavisi, kadın doğum uzmanının kontrolünde uygun gördüğü zamanlarda, uygun görülen ilaçlarla yapılmalıdır.

,

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın