granul-instant-kahve

Granül (Instant) Kahve Nedir?

Instant kahve, granül kahve olarak da bilinen ve sıcak suya konduğunda çözünen kahve çeşididir. Aslında özünde demlenmiş kahvenin kurutulmuşudur. Elbette bu kahvede dünyanın pek çok yerinden pek çok mucidin emeği vardır. Örneğin John Dring, 1771’de İngiltere’de hazır kahvenin atası sayılacak şekilde konsantre kahveye dair bir patent almıştır. Ama saklama koşulları uygun olmadığı için Dring’in yöntemi yaygınlaşamamıştır. Yaklaşık yüz sene sonra 1885’te Glasgow’da Paterson ve Oğulları isimli bir şirket bugünkü hazır kahveye benzer bir ürünü piyasaya sürmüştür. Su, şeker, kahve ve hindiba içeren bu içecek Camp Coffee’dir. Aynı dönemde Yeni Zelanda’da David Strang de hazır kahve icadı için patent almış ve 1890’da Strang’s Coffee ismiyle seri üretime geçmiştir.

1901’de Amerikan Japon kimyacı Satori Kato’nun da bu kahveyi Chicago’da ürettiği bilinir. Daha sonra 1910’da Guatemala’da yaşayan İngiliz kimyacı George Constant Louis Washington da tesadüfen hazır kahve macerasına atılmıştır. Washington kahveyi pişirdiği kabın etrafındaki kahve artıklarını fark etmiş ve bunların suyunu kaybetmiş kahve parçacıkları olduğunu anlamıştır. Daha sonra da Strang’in yöntemini geliştirip kahvenin raf ömrünü uzatmış, ticari üretime uygun hale getirmiş ve Red E Coffee’yi kurmuştur.

Bugünkü hazır kahveler nasıl ortaya çıktı?

Hazır kahve, birkaç yüzyıllık denemelerden sonra market raflarındaki halini 1963’te Kraft’ın ürettiği Maxwell House kahvesine borçludur. Çünkü Kraft kahveyi dondurarak kurutmuştur ve bu yöntemle hazır kahvenin tadını daha iyi koruduğunu fark etmiştir. Böylelikle dondurarak kurutma yöntemi yaygınlaşmış ve diğer kahvelere benzer bir tat elde edilmiştir.

Hazır kahve nasıl yaygınlaştı?

Instant kahve dünyada savaşlar, cephede uyanık kalmaya çalışan askerler ve ekonomik kriz sayesinde yaygınlaşmıştır. Özellikle Amerikan İç Savaşı (1861-1865) ve 1. Dünya Savaşı (1914-1918) dönemlerinde askerlerin kahve içerek zinde kalmaya çalışması, hazır kahvenin yaygınlaşmasında önemli rol oynamıştır.

Ayrıca 1929’da başlayan ve yaklaşık on sene süren Büyük Buhran da instant kahvenin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Çünkü ekonomik krizde Brezilya Kahve Federasyonu kendi üreticilerini korumak için ellerindeki kahvenin tamamını satın almış ve tonlarca kahveyi değerlendirmek için 1930’da Nestle’ye başvurmuştur. Firma 1938’de dondurarak kurutma tekniği ile yapılan instant kahveyi Nescafe adı ile piyasaya sürünce, granül kahve fincanlarda yerini almaya başlamıştır. Yine İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) da hazır kahve tüketiminde patlamayı arttırmıştır.

Instant kahve nasıl üretilir?

Kahve, doğal haliyle suda çözünmez. Yani instant kahve işlenmiş kahvedir ama yine de hiçbir kimyasal işlem uygulanmadan üretilir. Bütün hazır kahve üretim süreçleri kahve çekirdeklerinin kavrulması ve sonrasında sıcak suda demlenmesini gerektirir. Oluşan çözeltiden hazır kahve tozunun üretilmesi için çözünmüş oksijen ve askıda kalmış tanecikler uzaklaştırılmalıdır. Yani kahve çekirdekleri kavrulduktan sonra dehidrasyon aşamasından geçmeli, kahvenin suyu çıkarılmalıdır. Çünkü bir kahvenin instant kahve olabilmesi için suyunu kaybetmesi gerekir. Bu aşamadan sonra dondurma veya sprey yardımıyla kurutma yöntemlerinden biriyle hazır kahve tozu elde edilir.

Dondurma işlemi nasıldır?

Dondurarak kurutma yönteminde, demlenmiş kahve önce dondurulur ve sonrasında istenilen tanecik boyutuna gelene dek öğütülür. Çok büyük ya da küçük tanecikler eritilir ve tekrar dondurulur. İlk işlem olarak önce kahve -6 derecede bekletilerek işleme başlanır. Böylece kahvenin doğal olarak suyunu kaybetmesi sağlanır. Daha sonra bu kahve çelik bir tepsi, yatak veya davul içinde aşamalı olarak -45 derecede dondurulur. Kahvelerin içerisinde kalan sular bir süre sonra bu düşük ısıda kristalleşir. En son olarak bir çeşit buharlaşma yöntemi ile su buharlaşarak ortamdan uzaklaştırılır ve geriye sadece granül kahve dediğimiz kahve kalır. Yaklaşık on dakika süren hızlı dondurma işlemi daha açık renkli ve küçük granüllü hazır kahveler elde edilmesini sağlarken neredeyse iki saat süren yavaş dondurma ile daha büyük parçalı ve koyu renkli kahveler elde edilir.

Sprey yardımı ile kurutma nasıldır?

Spreyleme yolu ile kurutmada amaç yine kahvelerin içerisindeki suyu buharlaştırmaktır. Burada soğutulmuş ve filtrelenmiş kahve özütü, 23 metre uzunluğundaki kurutucu kulesinin tepesinden damlacıklar halinde püskürtülerek kurutulur.

Suyu tamamen buharlaştırmak için kurutucunun içerisindeki havanın sıcaklığı yaklaşık 250 derecedir. Böylece tabana değen kahvedeki kalan su, yüksek ısı altında buharlaşır. Ancak spreylemede kullanılan yüksek ısı kahvenin yağlarını etkileyip, aromasını bozabilir.

İki yöntemin farkı nedir?

Spreyleme kurutma yönteminde kullanılan yüksek ısı, kahvenin içeriğindeki aroma özelliğini bozabilir. Ayrıca bu yöntem dondurarak kurutmadan daha az maliyetlidir. Bunun dışında hiçbir farkı yoktur.

Instant kahve neden bu kadar yaygındır? 

Son yıllarda peş peşe açılan üçüncü dalga kahve dükkânlarına, kendine has yöntemlerle hazırlanan kahvelere rağmen dünyada içilen kahvenin neredeyse yarısı hazır kahvedir. Tadını, kokusunu daha net alabildiğimiz kahveler yerine, hâlâ evlerde, ofislerde fincan fincan granül kahve içiliyor. Öyle ki Nescafe 2013’te her saniye 5 bin 500 bardak hazır kahve tüketildiğini duyurdu. Bu alışkanlık özellikle yeme – içme ritüelleri konusunda tutucu olduğu düşünülen Asya ülkelerinde de her geçen gün artıyor. Örneğin Çin hazır kahve için mükemmel bir pazara dönüşmüş durumda. Peki, bu bitmeyen talebin sırrı ne olabilir?

Hazır kahvenin bu kadar sık tüketilmesinin başında hazırlanmasının kolay oluşu gelir. Öyle ki sıcak suyunuz, kahveniz ve fincanınız varsa, kahveniz hazır demektir.

Instant kahveler diğer kahvelere göre daha uygun fiyatlıdır, daha yaygındır ve ürünlerin raf ömrü daha uzundur. Ayrıca artık kahve markaları da ürün çeşitliliği ve lezzet konusunda birbiriyle yarışır haldedir. 3’ü 1 arada ürünler, hazır mocha’lar, latte’ler market raflarında tüketiciyle buluşurken bu içecekler fındık, çikolata gibi aromalarla zenginleştirilir.

granul-kahve

Hazır kahvenin avantajları nelerdir?

Hazır kahve çok kolay işlem görür, bu yüzden ticari açıdan işlenmesi kolaydır. Toz ya da granüller halinde olduğu için suda çabuk çözünür, kısa sürede, kolayca yapılır yani pratiktir. Paketlemelerden ötürü dayanıklıdır, raf ömrü uzundur. Ayrıca kolaylıkla düşük kalitede çekirdekler kullanılabileceği için üreticiler tarafından daha uygun fiyatlara satılabilir.

Instant kahvede kolesterolü yükselttiği düşünülen cafestol, filtre kahve veya Türk kahvesine göre daha azdır.

Hazır kahvenin dezavantajları nelerdir?

Hazır kahve iyi korunmazsa ve güneşe maruz kalırsa hızla bozulabilir. Hava ile temas edince az miktardaki aromasını da kolayca kaybeder.

Granül kahveler çoğu zaman çekirdek olarak satılamayacak kalitedeki kahvelerden üretilir. Bu yüzden sonradan eklenen aromalara rağmen acı ve asidiktir. Yapay ve işlenmiştir. Kahvelerin pişirilme ve kızartılma esnasında içeriğinde kendiliğinden oluşan akrilamid adı verilen kanserojen bir madde yüksek oranda görülmüştür. Normalde kahve antioksidanken hazır kahve donma ve ısınma işlemi yüzünden bu özelliğini kaybetmiştir ve antioksidan zenginliğini yitirmiştir.

Sağlığa zararları nelerdir?

Tıp dünyasındaki araştırmalar kahvenin sağlığa pek çok faydası bulunduğunu gösteriyor. Uzmanlar kahvenin Parkinson ve Alzheimer’a yakalanma riskini azalttığını, karaciğere iyi geldiğini ve zayıflamaya yardımcı olduğunu belirtiyor. Ancak instant yani işlenmiş kahve için durum pek öyle değil. Özellikle ofis çalışanlarının vazgeçilmezi hazır kahveler, sık tüketildiğinde sağlık sorunlarına zemin hazırlayabiliyor. Hazır ürünlerin içerisindeki birtakım koruyucu, renklendirici ve tatlandırıcı kimyasal maddeler, sağlığı ciddi anlamda tehdit ediyor. Hazır kahveler yoğun kafein içerdiği için aşırı kullanımda kalp – damar sağlığını olumsuz etkiliyor ve tansiyona davetiye çıkarıyor. Midenin asit salgılamasını uyardığı için ülser ve gastrite neden oluyor.

Instant Kahve Yapımı (Video)

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın