Yaşam alanımıza ait en önemli eşyalardan biri halıdır. Temiz halı, hem evi dekoratif olarak güzelleştirirken hem de konforlu, sağlıklı bir yaşam için gereklidir. Ayrıca temiz halılar evin genel hijyenini belirler, düzenine de katkı sağlar. Elbette, gündelik yaşam içinde fazlasıyla temas halinde olduğumuz halıların lekelenmesi ya da zamanla tozlanması doğal. Bu yüzden halı temizliğini yaparken olabildiğince doğru teknikler ve ipuçlarından yararlanmalı. Ev işlerinde herkesin gözünü korkutan halı temizliğinin en kolay ve etkili yollarını sizler için araştırdık.
Halının temel malzemesi ipliktir. İpliğin cinsi ve yapım şekli halının kalitesini belirleyen bir özelliktir. Naylon, polipropilen, polyester, akrilik, yün ve karışımlarıyla halılar yapılmaktadır. Yapısı gereği halıların zaman içerisinde derinlerine kadar kirler ulaşabilir. Bu yüzden elektrik süpürgesiyle yapılan günlük halı temizliği, yetersiz gelebilir. Halının üzerindeki iplikler, bazı kirleri yutar. Yüzeyde kirler ve sıvılarla oluşmuş basit lekelerin dışında bir de ipliklerin emdiği, derinlerdeki zor lekeler vardır.
Basit lekeler standart temizleme yöntemleriyle çıkabilir. Fakat zor olanlar, halı lifinin rengini değiştirmiş veya elyafa zarar vermiş olduğu için özel işlem gerektirebilir.
Halı temizliği, birçok sebepten yapılabilir. Alerjenler, çay – kahve lekeleri, zamanla oluşan kir veya sadece daha iyi görünmesi için, halılar çeşitli metotlarla temizlenirler. Temiz halılar, yaşam yerimiz olan evlerimizi daha sıcak ve huzurlu bir ortama dönüştürdükleri gibi, kirli ve lekeli olanlar ise tam tersi bir etki yaratır. Düzenli ve doğru yöntemlere yapılan halı temizliği, sağlığımız için de iyidir. Ayrıca bu sayede halıların kullanım süresi de uzamaktadır. Bu yüzden halı temizliği önemlidir.
Halı Silmeden Önce…
Halı temizliğinde önemli olan lekenin zorluk derecesi değil; lekenin hangi yöntemlerle temizleneceğinin bilinmesidir.
- Lekenin türünü dikkate almalısınız. Örneğin çay lekesinin temizlenme yöntemini bilerek müdahale etmek sizi daha etkili bir sonuca götürecektir.
- Lekelerin kurumadan, halıdan temizlenmesi derinlere işlemesini önler. Bu aşamada lekenin asla sağ ve sol yönlere doğru sürtmeyle silinerek temizlenmemesi gerekir. Lekeyi mutlaka bastırarak siliniz. Böylece leke daha geniş bir alana yayılmayacaktır.
- Kokusu olan lekeler için mutlaka sirke kullanın. Ilık suyla doldurduğunuz kabın içerisine bir miktar karıştırın ve lekenin üzerine tampon yapar gibi sürün.
- Halı silerken en iyi sonucu alacağınız malzemeler sert yüzeyli olanlardır.
- Halı silerken serin havalar yerine sıcak günleri ya da evde ısıtma imkanının olduğu mevsimleri tercih etmelisiniz. Maalesef, halı çok hızlı kuruyan bir eşya değildir.
- Halı silmeye başlamadan önce elektrik süpürgesi ile halının yüzeyindeki kirleri, kırıntıları, tozları veya saç tellerini çekmek iyi olacaktır.
- Halınızın ömrünü uzatmak istiyorsanız düzenli olarak vakumlayınız.
Leke Türüne Göre Halı Temizliği
Halıların kirlenmesi ev hayatının en olağan sorunlarından biridir. Önemli olan nasıl müdahale edeceğimizi bilmek, demiştik. Halılar ilk alındıkları günkü gibi capcanlı görünmeyebilir. Bu, gün içinde yaşanan ufak tefek lekelenme kazalarından da kaynaklanabilir, uzun vadeli kullanımın sonucunda kalıcı hasar kalmış da olabilir. Ancak ne olursa olsun, ufak önlemler ve basit müdahalelerle halıları korumak, ilk günkü şıklığında kullanabilmek mümkün.
Sakız Lekesi
Sakız halının üzerinde kirli ve yapışkan bir doku bırakır. Çok zor görünse de endişe edilecek bir şey yok. Sakız lekesi çıkarmak için çok basit bir formül vardır. Eğer halınıza sakız gibi yapışkan kirler bulaşmışsa, sprey temizleyiciler veya yağlı temizleyiciler imdadınıza yetişecektir. Burada dikkat edilmesi gereken, kurumuş olan sakız lekesinin yumuşamasını sağlamaktır. Bundan sonraki aşamada sodadan yararlanabilirsiniz. Sodalı suya batırılmış temiz bir bezi lekenin üzerine yavaşça bastırarak siliniz. Birkaç dakika bez lekenin üzerinde bekledikten sonra, halınız yeniden pırıl pırıl olacaktır.
Alternatif yöntem: Bir başka yöntem ise buzdan yararlanmaktır. Bu da yukarıdaki yöntemin tam tersi, yumuşatmak yerine sakızdan bulaşan kiri katılaştırarak yapılır. Buz sürülerek sertleşen sakız kalıntıları daha kolay çıkacaktır. Halının üzerinde kalan sakız parçalarını fırça ya da elektrik süpürgesiyle temizleyebilirsiniz. Bu işlemden sonra yine de sakız kalırsa ağartıcı içermeyen bir deterjanı suyla karıştırarak lekenin üzerine uygulayın. Ve tekrar fırça yardımıyla temizlemeye çalışın.
Yağ Lekesi
Yağ lekesini temizlemek için ilk adım yağı kağıt bir havlu, sünger ya da temiz bir bezle emdirmektir. Yağı emmesi için kullanacağınız materyal mutlaka renk vermeyen bir türde olmalıdır. Yağın halıda daha az olduğu kısımdan daha yoğun olduğu bölgeye doğru bastırarak silmelisiniz. Bu işlemi yaparken kesinlikle bezi sürterek silmeyin.Bir başka yağ emici özelliği olan malzeme ise pudra, mısır nişastası olabilir. Toz halinde bir emici kullanırsanız, bir süre bekledikten sonra mutlaka elektrik süpürgesiyle çekmelisiniz. Bu işlemden sonra hala yağlı leke varsa, temiz bir beze beyaz sirke sürerek halınızı siliniz.
Eğer yağ lekesi yoğunsa ve kuruyup katılaşmışsa mutlaka sert bir malzemeyle kazımalısınız. Daha sonra deterjan, ılık su karışımından hazırlayarak lekeli bölgeyi kuvvetlice silebilirsiniz.
Lekede tamamen kaybolma yoksa kullandığınız yöntemi tekrarlayarak, devam ediniz.
Kahve, Çay Lekesi
Halınıza kahve ya da çay dökülmesi kadar doğal bir şey yoktur. Gündelik ev hayatında bu tür kazalar yaşanabilmektedir. Öncelikle dökülen sıvıyı hemen kağıt havluyla alabildiğiniz kadar alın. Ilık suyla ağartıcı içermeyen bir deterjanı karıştırıp lekenin üzerine sürün. Biraz bekledikten sonra yine kağıt havluyla emdirin. Uygulama için kullanacağınız havlu ya da bez leke bırakmaması için mutlaka beyaz ve temiz olmalıdır. En son aşamada temiz ve ılık suyla durulayın ve kurumaya bırakın.
Sos Lekesi
Yemeklerden damlayan lekeler; makarna sosları, çorbalar, salça gibi yoğun izlerde mutlaka yüzde 3 hidrojen peroksit ya da oksijen içeren sıvı deterjan kullanınız. Elbette deterjanı kullanmadan önce halının görünmeyen bir yüzeyinde test etmelisiniz. Deterjan bir süre lekenin üzerinde beklemelidir. Burada da mutlaka dışarıdan içeriye doğru silerek, lekenin daha fazla dağılmasını önleyebilirsiniz.
Tüm bu işleme rağmen eğer hala iz varsa, tiner ile tampon yapmayı deneyiniz.
Çok Şekerli Lekeler
Bir pasta kreması, şurup, bal veya o tip şekerli ve yapışkan gıdaların halıya dökülmesi işleri daha da zorlaştırır. Hiç vakit kaybetmeden müdahale edilmesi şarttır. Daha derinlere ilerlediği takdirde çıkarılması iyice uğraştıracaktır. Halıya bulaşan şekerli ve yapışkan lekelerde önce dökülen şurubu ya da balı kaşıkla alabildiğiniz kadar halının üzerinden alın. Daha sonra mutlaka bulaşık deterjanından yararlanmalısınız. Ilık su ile karıştırılan bulaşık deterjanını spreyleyerek uygulamak için ona uygun bir şişe bulun. Sıvıyı lekeli kısmın üzerine uyguladıktan sonra temiz bir bez ya da kâğıt havluyla o bölgeyi yavaşça silin. En son aşamada deterjanı arındırmak için sadece su ile iki ya da üç kez silin.
Eğer halınıza dökülmüş olan şekerli gıda katılaşmışsa, müdahale etmekte geciktiyseniz sert bir materyalle lekeli bölgeyi kazıyabilirsiniz.
Kalem Lekesi
Çocukların olduğu bir evde, halıda kalem lekesi olmazsa olmaz. Özellikle tükenmez kalemler çeşitli boyalar ve leke yapıcı başka içeriklere sahiptir. Burada yine önemli olan halıdan kalem lekesi çıkarırken ne tür bir mürekkep olduğuna dikkat edilmesidir.
Dolmakalem: Örneğin dolmakalem mürekkebi su bazlıdır. Uçları tıkanmasın diye tükenmez kalem kadar yoğun mürekkepleri de olmaz. Halıdaki mürekkep lekesi daha kurumadan çıkarılırsa çok vaktinizi almayacak, kolay hallolacaktır. Eğer çok fazla mürekkep döküldüyse, hemen bir kağıt havlu ya da mendille emdiriniz. Asla sıcak su kullanmamalısınız, böylece lekenizin yayılma ihtimalini ortadan kaldırmış olacaksınız. Daha sonra sürterek silmeden ağartıcı içermeyen deterjanla suyu lekeli bölgenin üzerine baskılayın. Bir sünger yardımıyla ılık su kullanarak, durulayın. Ve kurumaya bırakın.
Tükenmez Kalem: Ağartıcı içermeyen sıvı çamaşır deterjanını suyla karıştırarak bir karışım hazırlayın. Temiz bir bez yardımıyla lekeli olan bölgenin üzerine bu karışımı bastırın. Mümkün olan en az suyla durulayın. Ve kurumaya bırakın. Bazı durumlarda ispirto kullanmak da tükenmez kalem lekesini çıkarmada etkilidir. Ancak ispirtonun içeriğindeki yanıcı maddeler sebebiyle çok dikkatli kullanmak gerekir.
Keçeli Kalem:Keçeli kalem zor bir lekedir. Dolmakalemle benzer şekilde deterjan ve suyu karıştırarak lekeli bölgeyi tamponlayınız. Halılarınızda deterjan kullanmadan önce mutlaka gizli bir yerinde test yapmalısınız.
Mum Lekesi
Mum döküldüğünde hemen buz poşeti ile mumlu kısmı dondurun. Daha sonra sert bir materyalle lekeli bölgeyi iyice kazıyın. Kalan kırıntıları elektrik süpürgesiyle çekin. Hazırladığınız ılık su ve deterjanlı karışımla hafifçe bastırarak silin.
Küf Lekesi
Küf lekesini temizlemede en önemli yardımcı fırçadır. Küflü bölgeyi iyice fırçaladıktan sonra elektrik süpürgesiyle çekin. Ve daha sonra yine ılık su, deterjan karışımı hazırlayarak lekeli bölgeyi köpürterek silin. Dilerseniz içine küf önleyici bir ürün de kullanabilirsiniz. Halınızı duruladıktan sonra kurumaya bırakın. Küflenmiş halının temizliğini ihmal ederseniz, sonunda halınızın çürüme olasılığı vardır.
Halı Temizliğinde Doğal Yöntemler
Halı temizliğinde evinizde hızlıca hazırlayacağınız; kimyasal ürünlere hiç değmeden uygulayacağınız bazı yöntemler de var.
Karbonat: Genel halı temizliğinde halınızın üzerine serpiştireceğiniz karbonatı bir süre bekletin. Aşağı yukarı 15 – 20 dakika yeterli olacaktır. Ve daha sonra elektrik süpürgenizin en güçlü seviyesine getirip halınızı temizleyin.
Sirke: Önce arap sabunuyla sildiğiniz halılarınızı, sirkeli su ile de ikinci kez silerseniz; halılarınıza hiçbir kimyasal ürün değmeden tertemiz olacaktır.
Son Not
Elbette, yıllar içerisinde teknik imkânların gelişmesiyle halı temizleme yöntemleri de ilerledi. Örneğin; halı yıkama makineleri bizler için daha ulaşılabilir oldu. Sanayi tipi yıkayıcıların, kurumlarda kullanılmasının yanı sıra ev tipi halı yıkama makineleri de uygun fiyatlara alınabiliyor. Ancak yine de ufak tefek ev kazalarında halı silerken en pratik yöntem, kendi hazırladığımız basit ev uygulamalarıyla sağlanıyor.
Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.