İnverter Klima Nedir? (Özellikleri ve Avantajları)

İnverter klima, enerji tasarrufu ile diğer klimalardan ayrılan ve yüksek performans sunan bir klima türüdür. İnverterler, hiç durmadan çalıştıkları halde diğer klimalardan daha tasarrufludur.

İnverter (invertör) klimalar, enerji tasarrufunu ön planda tutarak yüksek performansta iklimlendirme (klimatizasyon) yapan bir klima türüdür. Klima sistemleri geliştikçe iklimlendirme tercihleri de değişiyor. Ortamın sıcaklığını istenen dereceye en kısa sürede ulaştırarak, bu ısıyı sürekli aynı derecede tutan ve bunu yaparken de enerji tasarrufu sağlayan klimalar doğal olarak öncelikli tercih oluyor. Ancak her klima her ortamda istenen verimliliği ve tasarrufu sağlamayabilir. Bu sebeple klima teknolojileri de bu talepler göz önüne alınarak şekilleniyor. Sürekli kullanılan cihazlar olduğu için klimalarda en çok aranan özellik doğal olarak enerji tasarrufu sağlamasıdır.

Klimaların Ortamlardaki Etkisi

Normal ortam sıcaklığı ve nem oranı, temiz hava ortamındaki insanların daha rahat, verimli çalıştıkları tespit edilmiştir. “Konfor bölgesi” olarak tanımlanan bu ortamda nem oranı yüzde 30 ila 60, sıcaklık da 20 ila 27 derece arasında olmalıdır. Klimalar; soğutma, ısıtma, nem kontrolü ve hava değişimleri gibi temel görevler üstlenen cihazlardır. Kapalı mekândaki havanın istenen sıcaklık ve nem oranında tutulmasını, hava sirkülasyonu yapmasını, temiz ve ferah hava sunmasını sağlarlar. Bu sebeple klimalar, günümüzde özellikle iş hayatı ortamlarında lüks değil ihtiyaç haline gelmiştir.

İnverter Klimalar Nasıl Ortaya Çıktı?

Klimalar, oda sıcaklığını belirlenen seviyede tutarlar ve sıcaklık değişikliklerinde tekrar devreye gireler. Bu işlemler sırasında klimaların devreden çıkıp devreye girmesi, enerji kayıplarına yol açar. Klimaların en yüksek enerjiyi, ortam sıcaklığını sağlamak için tekrar devreye girdiklerinde harcadıkları tespit edilmiştir. Yani klimalar, her devreye girdiklerinde çalışma sürelerine oranla en yüksek akımı çekerler. Buna “kalkınma akımı” veya “demeraj akımı” denir. Gerektiğinde yüksek performansa geçip, istenen sıcaklığa ulaşıldığında rölantide (yavaşlatılmış) hiç durmadan çalışan klimaların enerji tasarrufu sağladığı ortaya çıktı. Bu sebeple yeni teknolojilerle inverter klimalar geliştirildi. Günümüzde birçok klima firması, inverter tipi klimalar üretmektedir.

İnvertör Nedir?

“Güç çevirici” anlamında kullanılan invertör, doğru akımı alternatif akıma veya tam tersine çevirir. Gerilim ve frekansları ayarlayan ve düzenleyen bütün cihazlara genel olarak “invertör” adı verilir. Enerji tasarrufu amacıyla devrelerdeki frekans ayarını düzenleyen cihazlardır. Yani invertörler, elektrik akımının şeklini değiştirirler. İnvertörler, yenilenebilir enerji kaynaklarına duyulan ihtiyacın artmasıyla bağlantılı olarak bu kaynaklardan üretilen enerjinin kullanıma uygun hale getirilmesi uygulamalarında önemli cihazlar haline gelmiştir. Klima sistemlerinde de enerji tasarrufu bakımından son derece ekonomik imkânlar sunmaktadır.

İnverter Klimalar Nasıl Çalışır?

İnverter klimalar, elektrik akımının şeklini değiştirirken, rölantide doğru akım motorlarıyla çalışır. Yani DC (doğru akım) motorlu, değişken devirli klimalardır. Böylece ısıtma ve soğutma işlemlerine gerek duyulmayan zamanlarda enerji tasarrufu ve güç istikrarı sağlanmış olur. İnverter klimaların ana parçası kompresörlerdir. Bu kompresörler hızlarını azaltıp artırabilirler. Sıcaklığı ayarlayan kompresörler, sürekli çalışarak ortamdaki havanın sıcaklığını sabitler. Kompresörler rölantideyken şebekeden gelen dalgalı elektrik akımını değil, doğru akımlı motorlarını kullanır. Böylece güç istikrarı ve enerji tasarrufu sağlanmış olur.

Süper inverter teknolojisi kullanılan klimalar ise, çok daha verimli ve sessiz çalışır. Ortamdaki insanların vücut ısılarını ve hareketlerini algılayan sensörlerle ortama verilen havayı en verimli şekilde yönetir. Ortamda insan yoksa çalışma sistemini ona göre düzenler.

Burada kısa bir not düşelim: Klimalar, “coefficent of performanse (COP)” adı verilen performans değerleriyle sınıflandırılır. COP değeri, kullanılan elektrikle elde edilen sıcaklık oranıdır. COP değeri 3,2 ve üzeri olan klimalar, A sınıfı klima olarak sınıflandırılır. Ancak her A sınıfı klima inverter olmayabilir. Enerji tüketim oranına göre bu sınıflandırma yapılabilir.

İnverter Klimaların Diğer Klimalardan Farkları

İnverter ve normal klimalar arasında enerji kullanımı bakımından çok bir fark yok. Yani hepsi A kalite enerji sınıfında olan klimalardır. Ancak her inverter klima A sınfı olmayabilir. Aralarındaki fark çalışma prensiplerinde ortaya çıkıyor.

Normal klimalar ortama sürekli aynı kapasitede hava verir. Ortam belirlenen sıcaklığa ulaştığında da klima otomatik olarak kapanır. Ortam sıcaklığı değiştiğinde klima yeniden çalışır.

İnverter klimalar ise, açılıp kapanmayla uğraşmaz. Hava kompresörü sürekli çalışarak, ortamın ihtiyacına göre çalışma kapasitesini kendisi ayarlar. Yani ortamdaki ısıya göre hava verir ve otomatik olarak ortamın ısısını ayarlar. Böylece hava akımını kişiselleştirerek yüksek verim elde edilmiş olur.

İnverter klimalar, birkaç saatliğine kullanılmak için alınıyorsa avantajlı sayılmaz. Bu klimalar sürekli çalışarak enerji tasarrufu sağlar. Kısa süreler için kullanılmak üzere A sınıfı normal klima tercih edilmesi daha mantıklı görünüyor. Çünkü bir iki saat klima kullanmak gerekiyorsa istenen tasarrufu da doğal olarak sağlamış olursunuz. Ancak klimayı sabahtan akşama kadar, hatta 24 saat kullanmanız gereken bir ortam için düşünüyorsanız kesinlikle inverter klimalar tercih edilmeli. Böylece ortam sıcaklığını sabit tutarak enerji tasarrufu sağlamış olursunuz.

İnverter klimaların diğer klimalara göre daha pahalı olmasının sebebi de uzun kullanımlarda sağladığı elektrik tasarrufu ile açıklanabilir. Normal bir klimayı 24 saat kullandığınızda harcadığınız enerji ile inverter klimaların harcadığı enerji arasında önemli farklar vardır. Basit bir örnek vermek gerekirse; uzun yollarda dizel motorlu araçlar daha ekonomik yakıt harcar. Benzinli araçlar ise şehir içlerinde ve kısa mesafelerde avantajlıdır. Veya kışın kombileri kullanırken açılıp kapanması yerine belli bir sıcaklıkta sürekli çalışmasının daha tasarruflu olduğu ortaya çıkmıştır. İnverter klimalarla normal klimalar arasındaki farkı bu örneklerle özetleyebiliriz.

İnverter klimaların bir diğer farkı da; -15 derecelik soğuk havada ve 40 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda çalışabilmesidir. Normal klimalar, sıfır derecenin altında ve 30 derecenin üstünde ya performans kaybeder ya da çalışmaz. Çalıştığında da ortam sıcaklığını ayarlamak için çok enerji harcar. Bu sebeple olağan dışı sıcaklıklar yaşanan bir yerde kullanılacaksa inverter klimalar tercih edilmelidir.

İnverter Klimaların Avantajları Nelerdir?

İnverter klimalar, normal klimalardan ayrılan farklarının yanı sıra avantajları ile de dikkat çekiyor. En büyük avantajı enerji tasarrufu sağlamasıdır. Diğer avantajları ise şunlardır;

• Isıtma ve soğutma yaparken A enerji sınıfı klimalara göre yıllık yüzde 30 – 50 arası oranlarda tasarruf sağlar. B enerji sınıfı klimalarla kıyaslandığında bu oran yüzde 70’lere kadar çıkabilmektedir.
• Açılıp kapanma gibi ek enerji gerektiren işlemler yapmaz.
• Ortamda ısı dalgalanmaları (temperature difference) yaşanmaz.
• Daha kısa sürede soğutma ve ısıtma yapar.
• Çok düşük ve yüksek sıcaklıklarda bile performansında kayıp olmaz.
• Maksimum çalışma kapasitesi diğer klimalara göre daha yüksektir.
• Normal klimalara göre daha konforlu ve uzun ömürlüdür.
• Kullanım ihtiyacına göre kompresör devrini otomatik olarak ayarlar.
• Enerji kullanımı sabit değildir, ortam sıcaklığına göre değişkenlik gösterir.
• Demeraj (kalkınma) akımı kullanmazlar, yani yüksek enerji çekmezler.
• Düşük güçle kararlı oda sıcaklığı sağlarlar.
• Diğer klimalara göre daha güvenli ve sağlıklıdır.
• Isıtma cihazlarından daha az enerji harcar ve daha verimli ısıtır.
• Kurulum ve montajı kolaydır.

İnverter Klimalar Hangi Mekânlarda Kullanılır?

İnverter klimalar her alanda kullanılabilir. Ancak genellikle sürekli sıcak değişikliği yaşanan büyük alanlarda tercih edilir. Alışveriş merkezleri, sinemalar,  iş yerleri, mağazalar, okullar, toplantı ve konferans salonları başlıca kullanıldığı mekânlardır.