Hayati organların ilk sıralarında yer alan kalp aslında oldukça basit bir çalışma sistemine sahip. En basit haliyle kalbin görevi gelen kanı gerekli organlara pompalamak. Kalbe kanı taşıyan ve vücuda geri pompalanmasını sağlayan arterler beslenme alışkanlıkları, hareketsizlik veya genetik nedenlerle zamanla yapışkan bir madde olan plaklar tarafından tıkanabiliyor. Bu da dünyada 1 numaralı ölüm sebebi olan kalp krizine neden oluyor.
Kalp krizi ile ilgili kötü haber ise bu damarların pek çok sebebe bağlı olarak tıkanabilmesi. Genetik olarak kalp krizine yatkın olabileceğiniz gibi, hareketsiz bir hayat, sigara ve alkol kullanımı, yağlı gıdalarla beslenme damar tıkanıklığına yol açabiliyor. Ancak bir kaç önemli noktaya dikkat ederek kalp krizinden korunmak mümkün.
10. Egzersiz
Sağlıklı bir hayat sürmek için düzenli egzersizin ne kadar önemli olduğunu artık bilmeyen kalmadı. Kalp sağlığı içinde haftada en az 5 gün 30 dakikadan az olmamak üzere sizi iyice terletecek egzersiz yapmalısınız. Terletecek dememin nedeni yavaş yavaş, gezinti yürüyüşünün kalbinize bir faydası yok. Nabız yükselmeli ki vücut egzersiz yaptığını anlasın. Tek başınıza egzersiz yapmayı sevmiyorsanız arkadaşlarınız futbol, basketbol oynayabilir, eşinizle birlikte yürüyüşe çıkabilirsiniz. Yapmaktan hoşlanacağınız bir spor bulun ve kendinizi bu düzenli egzersiz programına alıştırın.
9. Uyku
Düzenli uyku kalp sağlığı kadar genel fiziksel sağlımız ve ruh sağlımız açısından da çok önemli ancak pek çok insan uykuya gereken özeni göstermiyor. Bazı durumlarda ise yoğun iş temposu ve şehir hayatı uykumuzdan çalıyor. Uzmanlar orta yaşlarda günlük 8 saat uykuyu tavsiye ederken yapılan araştırmalar bu yaş gurubunun sadece % 35’inin bu kadar süre uyuyabildiğini ortaya koymakta. Az ya da çok uyku kan basıncı üzerinde olumsuz etki yarattığı için kalp sağlığı açısından da riskleri arttırıyor.
Harvard Üniversitesi’nin 10 yıl süren ve 45-65 yaş arası kalp sorunu olmayan 70 bin kadını kapsayan araştırmasında günde 5 saat ve daha az uyuyanların günde 8 saat uyuyan kadınlara göre kalp hastalığına yakalanma riskinin %40 arttığı gözlemlenmiş. Aynı şekilde günde 9 saatten fazla uyuyan kadınların kalp hastalığına yakalanma riskinin ise % 37 arttığı belirlenmiş. Yani ne az uyku ne de çok uyku kalbe iyi geliyor.
8. Aspirin
Bu konuda bazı kararsızlıklar ve tartışmalar olsa da daha önce kalp krizi geçirenlerin günde bir adet aspirin içmesinin bir sonraki kalp krizinden korunma sağladığı ABD Yemek ve İlaç Dairesi (Food and Drug Administration – FDA) tarafından yayınlanan raporlarda yer alıyor. FDA’ye göre her gün 1 aspirin almak kanı inceltiyor ve pıhtılaşmasını engellediği için kalp krizi riskini azaltıyor.
Tabii aspirini öyle gelişi güzel alırsanız mide kanaması riski de artacağı için mutlaka bir doktora danışmalısınız. Sadece Amerika’da her yıl 250 bin kişi iç kanama yüzünde acil servislere geliyor. İkinci kalp krizi riskini azaltmak için tavsiye edilen aspirin dozu 75-81 miligram arası. Ülser gibi sorunlarınız varsa bu düşük dozlar bile sizin için sakıncalı olabilir. Ayrıca aspirin kullanırken kesinlikle alkol tüketmemelisiniz.
7. Kolesterolü Düşürmek
Kolesterolün iyi ve kötü olarak iki türü bulunuyor. İyi kolesterol karaciğerin düzgün çalışmasını, bazı kanser türlerinden korunmayı sağlayıp yaşlanmanın etkilerini yavaşlatırken kötü kolesterol kan damarı çeperlerine yapışarak birikiyor ve sonunda damarı tıkayabiliyor. Kötü kolesterol seviyesini düşürmek için sigarayı bırakmalı, egzersiz yapmalı ve beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirmelisiniz. Eğer doktorunuz kolesterol düzeyinizi tehlikeli bulursa ilaç tedavisi uygulayabilir. Ancak ilaç tedavisi siz beslenmenizi düzenlemedikten sonra sadece geçici bir etki sağlayacaktır.
6. Kan Basıncını Düşürmek
Kan basıncı değeri kanın damar çeperlerine yaptığı baskının ölçümüdür. Ülkemizde de en büyük sağlık sorunlarından biri olan yüksek tansiyon kalp krizine davetiye çıkartan rahatsızlıklardan. Kan basıncını düşürmek için tuz alımını sınırlandırmalı, sigarayı bırakmalı, alkolü çok kontrollü tüketmelisiniz. Tüm bunlar çözüm olmuyorsa doktorunuz tansiyon ilaçları kullanmanızı tavsiye edebilir.
5. Sakinleşin
Stresin kimseyi iyi hissettirmediği bir gerçek. Ancak elimizde olmadan gün içinde stres düzeyimiz artabiliyor. Önemli olan stres çoğaldığında fark etmek ve tedbir almak. Stresin tek başına pek çok sağlık sorununa yol açabildiğini biliyoruz. Kalp krizi de bunlardan biri. Time Dergisi’nde yayınlanan Kanada merkezli bir araştırma sonucuna göre aşırı stresin kalp krizi riskini % 50 oranında arttırdığı belirlenmiş. Stresin kalbe olumsuz etkisi ise şöyle oluyor, stresli olduğunuzda beyinde alarma geçen hipotalamus bölgesi böbreküstü bezlerine sinyal gönderiyor ve adrenalin ile kortizol hormonlarının yayılmasına neden oluyor. Bu süreç sonucu kalp atışı hızlanıyor. Sürekli stres ise zamanla kalbi yoruyor ve kalp krizine neden oluyor.
Stresi azaltın demek kolay ama bunun yolunu bulmak o kadar kolay değil. Öncelikle yapmaktan hoşlandığınız bir şeyi hobi haline getirebilirsiniz. Maket yapmak, puzzle yapmak, bulmaca çözmek (sudoku’da olabilir), ahşap boyama gibi el işleri hatta lego bile stresinizi azaltabilir. TV izlemek hobi değildir ve beyninizle vücudunuzun daha az çalışmasına neden olduğu için uzun süreler boyu seyretmeniz zararı vardır. Spor yapmak, akşam yemeğinden sonra hafif yürüyüşlere çıkmak stresini azaltabilir. Eğer aşırı stresliyseniz bir uzmandan yardım alabilirsiniz.
4. Sigarayı Bırakın
Bu maddeye uzun uzun bir şeyler yazmaya gerek yok. Sigara yaşam sürenizi kısaltır, kalan hayatınızı da sağlık sorunlarıyla boğuşarak geçirmenize neden olur. “Bizim Ahmet’in dedesi günde 4 paket sigara içerdi, adam 95 yaşında öldü” gibi bağımlı cümlelerinden vazgeçin ve bırakın.
3. Düzenli Kontroller
Kalp krizinden korunmanın en iyi yollarından biri kalp krizine neden olabilecek sağlık sorunları yaşayıp yaşamadığınızı öğrenmek. Kolesterol seviyenizi düzenli olarak ölçtürün, kan basıncınıza baktırın, 40 yaşından sonra 2 senede bir checkup yaptırın. Eğer testler sonucunda bir sağlık sorunu belirlenirse en azından kalp krizinden korunmak için ne yapmanız gerektiği konusunda bir fikriniz olacaktır.
2. Ailenizdeki Sağlık Sorunlarını Öğrenin
Yaşam tarzı ve beslenme kalp krizi için ne kadar etkiliyse genetik özellikleriniz de en az o kadar etkili. Birinci dereceden akrabalarınızda kalp hastalıkları görüldüyse sizde de görülme ihtimali yüksek. Ailenizin sağlık geçmişini bilmek ne tür hastalıkların siz de görülebileceğini kestirmek adına önemli. Örneğin babanız 50 yaşında kalp krizi geçirdiyse sizin de aşağı yukarı aynı dönemde aynı sorunu yaşamanız mümkün. Ailenizin tıbbi geçmişini bilmek sizi diğer sağlık sorunlarına (kanser gibi) karşı da bilgilendirecektir.
1. Sağlıklı Beslenin
Beslenmenin sağlığımız üzerine etkisini modern zamanlarda bilmeyen kalmadı artık. Her gün sabah tereyağında yapılmış yumurta, her öğlen yağlı İskender, akşam da yarım ekmeği bandığınız sucuklu kuru fasulye yerseniz vücudunuzdan size yardımcı olmasını beklemeyin. Kalbinizle dost yiyecekleri yavaş yavaş günlük yemek rutininize adapte edin. Balık, yulaf, beyaz ekmek yerine kepekli ekmek, lifli besinler, demir ve kalsiyum içeren sebze ve meyveleri tüketmeye çalışın. Bunu yaparken diyet yaptığınızı değil bunun artık sizin için bir yaşam biçimi olduğunu düşünün.
Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.