Karabaş Otu Yağının Faydaları ve Kullanımı

Karabaş Otu Yağı Nedir?

Latince adıyla Lavandula stoechas olan karabaş otu, ballıbabalıgiller familyasına mensup, daha çok Akdeniz bölgesinde yetişen, 30 ile 100 cm arası boya ulaşabilen bir bitkidir. Aslında bir lavanta çeşidi olan karabaş otu çok yıllık ve çalımsı bir ottur. Uzun yaprakları ve ipek gibi gri renkli tüyleri olan karabaş otunun yapraksız ve sivri uçlara sahip sapları 10 ile 30 cm arası uzunluktadır. Bu sapların üzerinde ise, 2-3 santimetre uzunluğunda, pembe ve mor renklere sahip çiçekler vardır. Her bir çiçeğin 4 ile 8 milimetre arası boyda taç yaprakları bulunur. Sivri ucun üzerindeki çiçeklerin daha büyük ve uzunca olduğu görülür. Bu bölümdeki çiçekler de parlak bir mavi-mor renge (lavanta rengi) sahiptir. Kimi zaman beyaz renkte oldukları da bilinmektedir. Karabaş otu, Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarına çiçek açar. En güzel çiçeklerini ise Mayıs ayında verir.

Karabaş otunun poleni adaçayının belli türlerine konar ve hibritleşir. Bu sayede, karabaş otunda adaçayının faydaları da hissedilir.

Nötr ya da bazik toprakları ve nemli ortamları daha çok sevse de, karabaş otu kuraklığı da bir miktar tolere edebilir. Karabaş otu, Türkiye’de en çok Akdeniz bölgesindeki alçak ve makili kısımlarda yetişir. Karabaş otuna, Ayvalık ve çevresiyle İstanbul’daki Prens Adaları’nda da rastlanır.

Karabaş otuna Türkiye’de gargan, keşiş otu, ve yalancı lavanta çiçeği isimleri de verilmiştir. Gargan ismi, Muğla ve çevresinde kullanılırken; keşiş otu adının ise Keşiş Dağı’ndan (Uludağ) geldiği düşünülmektedir. Yalancı lavanta çiçeği ismi ise, karabaş otunun lavanta ile karıştırılmaması için bulunmuş ve kullanılmakta olan bir isimdir.

Çiçek, yaprak ve dalları şifa verici olarak kullanılan karabaş otu, modern tıpta ilaç hammaddesi olarak da kullanılmaktadır. Karabaş otunun, Osmanlı Devleti zamanında, kolera hastalığının tedavisinde kullanılması amacıyla eczanelerde satılmasına 1848 senesinde padişah emriyle izin verildiği bilinir.

Dip kısımları odunsu olan karabaş otunun, ezildiği zaman oldukça yoğun kokusu ortaya çıkar. Bu yoğun ve ağır kokusuna karşın, karabaş otunun insan sağlığı için pek çok faydası vardır.

Karabaş otundan esans ve yağ da elde edilir. Karabaş otu yağı bölgesel ağrıları gideren, özellikle bel ve bacak ağrıları için çok faydalı olan bir yağdır. Antiseptik etkiye sahip karabaş otu yağı, damar sertliğinden şikayeti olan kişiler için de yararlıdır.

Karabaş Otu Yağının İçeriğinde Neler Vardır?

Karabaş otunun içinde peril alkol, geraniol ve rosmarinik asit bulunur. A ve C vitaminleri ile demir ve kalsiyum minerallerini de yapısında barındırır. Karabaş otu yağının içinde, bu maddelerin yanında, sineol, kufur, fenkon ve borneol da bulunur.

Karabaş Otu Yağının Faydaları Nelerdir ve Nasıl kullanılır?

Karabaş otunun farklı şekillerde kullanıldığında ortaya çıkan birçok faydası vardır. Hem çay olarak demlenip içilebilen, hem reçeli yapılabilen hem de esansiyel yağı çıkarılan bir ottur. Masaj ve inhalasyon metodlarıyla uygulanabilecek, sıcak suya veya şekere birkaç damla damlatılarak tüketilebilecek karabaş otu yağının faydalarını başlıklar altında inceleyelim:

Karabaş otu yağının genel faydaları:

• A ve C vitamini içerir.

• Demir ve kalsiyum zenginidir.

• Antibakteriyeldir.

• Antiseptiktir.

• Yapısındaki peril alkol ile hücre bölünmesini engeller.

• İçeriğindeki geraniol maddesi sayesinde kansere karşı koruyucudur. Kanserli hücrelerin yayılmasını engeller ve tümörleri yok edici özellik gösterir. Özellikle prostat, beyin, pankreas, bağırsak ve meme kanserini engelleyici etki gösterir.

• Kalbi kuvvetlendirici etkisi vardır.

• Kalp kapakçıklarının düzgün çalışmasına yardım eder.

• Kan dolaşımını düzenler.

• Kan hücrelerinin sağlığını korur.

• Damar sertliğinin giderilmesine yardım eder.

• Vücuttaki tüm damarları açmaya yardımcıdır.

• İçeriğindeki rosmarinik asit sayesinde kanı sulandırır ve damarları genişletir.

• İçeriğindeki sineol ile alerjilerin önüne geçmeye yardım eden etki gösterir.

• Güneş çarpmalarını iyileştirici etki gösterir.

• Astım hastalığının şikayetlerini azaltır.

• Nefesi açmaya yardım eder.

• Boğazda oluşan enfeksiyonları geçirir, soğuk algınlığı, nezle ve griple ilgili şikayetleri azaltmaya yardımcıdır.

• Tüm bu hastalıklarda vücudun ter atarak hızlıca iyileşmesine yardım eden bir etki gösterir. Vücuttaki toksinleri dışarı atar.

• Ağzın içinde ve diş etlerinde oluşan enfeksiyonları yok eder. Diş sağlığını korumaya yardımcıdır.

• Vücuttaki şişlikleri geçirmeye yardım eder.

• Yüksek tansiyona iyi gelir.

• Diyabet hastalarının kan şekerini düşürmeye yardım eder.

• Kolesterolü düzenlemeye yardımcıdır.

• Vücuda enerji ve zindelik verir.

• Çevredeki sinek, böcek ve benzeri haşeratı uzaklaştırıcı etki gösterir.

Karabaş otu yağı ağrı kesicidir:

• Karabaş otu, ağrı kesici nitelik gösterir.

• Sinirsel kaynaklı baş ağrılarını dindirmeye yardım eder.

• Vücuttaki kireçlenmelerin, mafsal ağrıların ve romatizmal ağrıların yol açtığı şikayetleri azaltıcı rol oynar.

• Kas ve eklem ağrılarının önüne geçer.

• Sırt ve bel ağrılarını azaltmaya yardım eder.

• Migren problemi olanların şikayetlerini azaltır.

• Sinüzit iltihaplarını atarak sinüzitin neden olduğu ağrıları azaltmaya yardım eder.

• Ağrıların sebep olduğu fiziki ve dolaylı olarak mental yorgunluğu alarak vücuda enerji verir ve zindelik kazandırır.

• Menopozun ve reglin sebep olduğu ağları azaltıcı etki gösterir.

• Kulak ağrılarını dindirmeye yardımcıdır.

Karabaş otu sindirim sistemini rahatlatır:

• Balgam söker.

• Karaciğeri ve böbrekleri çalıştırır.

• Safrayı rahatlatır.

• Kum ve taş dökmeyi tetikler.

• Vücuttaki toksik maddelerin dışarı atılmasına yardım eder.

• Mide ve bağırsak sancılarını dindirmeye yardım eder.

• Dahilen kullanıldığında idrar yollarındaki mikropları öldürür.

• İdrar söktürür ve ödem attırır.

• Gaz sorunlarını azaltır.

• Hazımsızlığı giderir.

• Kabızlığın önüne geçer.

• Bağırsak hareketlerini artırır ve düzenler.

• Kilo vermeye yardımcıdır.

Karabaş otu yağı sigarayı bırakmaya yardım eder:

Sigara, zararları herkesçe bilinen ancak bağımlılık yapan özellikleri sebebiyle bırakılması çok zor olan bir maddedir. Sigaranın içindeki nikotin ve katran gibi vücut için çok zararlı olan maddeler iç organların işlevlerini düzgünce yerine getirmesini engeller ve kişinin sağlığının bozulmasına neden olur. Sigara yalnızca içeni değil, içildiği ortamda bulunan diğer kişileri, özellikle bebekleri ve çocukları da etkiler. Sigarayı bırakmak için önerilen yöntemlerden biri de karabaş otu yağı kullanmaktır.

• Karabaş otu sigara içenlerin balgamlarını sökmeye yardım eder.

• Sigaraya karşı kişide tiksindirici bir etki uyandırır.

• Karabaş otuyla hazırlanan gargaralar ve çaylar sigara içme isteğini azaltır.

• Sigarayı bıraktırıcı etkisi için, 5-10 gram karabaş otunu bir su bardağı kaynamış suya koyup 5 dakika dinlendirmeli ve sonra süzüp içmelisiniz. Bu çaya ağızdan tüketimi uygun olduğundan emin olduğunuz karabaş otu yağından da bir miktar ekleyebilirsiniz.

Karabaş otu yağının cilde faydaları:

• Karabaş otu, vücuttaki yaraları geçirmeye yardım eder.

• Haricen kullanıldığında basit yaralarda mikrop öldürücü ve enfeksiyon yok edici görev görür. İkinci Dünya Savaşı sırasında askerlerin yaralarının dezenfekte edilmesi için karabaş otu yağı kullanıldığı bilinir.

• Egzamalı ciltlerin tedavisinde faydasına başvurulur.

• Uyuz rahatsızlığının sebep olduğu şikayetleri azaltmaya yardımcıdır.

• Akne tedavisinde fayda gösterir.

• Ciltteki kızarıklık ve şişlikleri geçirir.

• Kaşıntıları rahatlatıcı özellik gösterir.

• Cildin yaşlanma sürecini yavaşlatarak yaşlanmanın etkilerini geciktirir.

• Yanıkları ve cilt üzerindeki izleri geçirici etki gösterir.

• Eldeki ve dudaklardaki çatlakları geçirmeye yardım eder.

• Böcek ve sinek ısırıklarının iyileşmesi için de kullanılır.

• Bu etkileri göstermesi için, birkaç damla karabaş otu yağı suyla seyreltilerek cilde masaj yapılabilir.

Karabaş otu yağının saça faydaları:

• Saç dökülmelerini önler.

• Saçların yumuşamasına yardım eder.

• Saçların doğal bir parlaklık kazanmasına yardımcıdır.

• Kepek sorununu çözer.

• Bit ve uyuz gibi rahatsızlıkların tedavisinde etkilidir.

• Saç derisindeki kuruluğu alır.

• Saçların uzamasını teşvik eder.

Karabaş otu yağının zihinsel ve sinirsel faydaları vardır:

• Beyin hastalıklarının tedavisinde iyileştirici etki gösterir. Beyni temizler, endorfin seviyesini yükseltir.

• Uykusuzluk probleminin çözümünde fayda gösterir. Bu faydasını açığa çıkarmak için yatmadan önce yastığa veya pijamaya bir damla karabaş otu yağı damlatmak yeterlidir. Bu sayede uykuya geçmeyi kolaylaştırıcı niteliktedir.

• Sara hastaları için sakinleştirici ve yatıştırıcı niteliğindedir. Epilepsiye yatkınlığı olanlarda E vitaminiyle birlikte ayda bir karabaş otu yağı kullanırlarsa epilepsi nöbetleri azalacaktır.

• Stres ve depresyona karşı koruma sağlar.

• Ruh ve sinir hastalıklarının tedavisinde etkilidir.

• Sinir sıkışmaları ve stres sonucu oluşan rahatsızlıkları giderir.

• Aromatik etki gösterir.

ÖNEMLİ:

• Gebelik esnasında kullanılmamalıdır.

• Emziren kadınların kullanması tavsiye edilmez.

• Bebeklere ve çok ufak çocuklara kullandırılmaması gerekir. Bebek ve çocukların tüketimi hormonel bozukluklara sebep olabilir.

• Aşırı tüketimi merkezi sinir sisteminin yavaşlamasına neden olabilir.

• Anestezi ve cerrahi müdahale öncesi ve sonrasında kullanılmamalıdır. Bu tip durumlardan en az 2 hafta önce tüketimi kesilmelidir.

• Bazı ilaçlarla ters etki gösterebilir. İlaç kullananların doktora başvurmadan kullanılmaması tavsiye edilir.

• Özellikle kan sulandırıcı ilaçlarla birlikte kullanılması doğru değildir.

• Piyasada satılan birçok versiyonu ağızdan tüketime uygun değildir. Ağızdan tüketime uygun olmayan tüm versiyonları yalnızca haricen kullanılmalıdır.

• Haricen kulanım sırasında da tenle direkt teması yerine suyla seyreltilerek kullanılması önerilir.

• Çay olarak tüketilecekse haftada 1-2 kez içilmelidir.

• Çok yoğun ve sık kullanılmamalıdır. Eğer birkaç gün üst üste kullanılırsa kullanımına 15 gün ara verilmelidir.