paraben

Paraben Nedir, Zararları Nelerdir?

Günümüz dünyasında doğal yaşam, doğal beslenme ve hatta kişisel temizlik bile artık eskisinden çok daha zor. Çünkü, günlük hayatta kullandığımız kozmetik ürünlerin, ilaçların, cilt bakım ürünlerinin, gıdaların ve temizlik ürünlerinin çoğunda paraben var. Peki, tüm uzmanların “uzak durun” diye uyardığı bu paraben nedir?

Paraben Nedir?

Paraben bir koruyucu; ürünlerin raf ömrünü uzatıyor ve zararlı bakteri ve mantar oluşumunu engelliyor. Düşük maliyetli olduğundan, birçok kozmetik ve kişisel bakım ürününde kullanılıyor. Eğer kozmetik ürünlerinin arka etiketlerinin üzerinde methylparaben, ethylparaben, propylparaben, butylparaben ya da benzylparaben isimlerini görüyorsanız, bilin ki o üründe paraben bulunuyor.

Ürünlerin içinde genellikle birden fazla paraben kullanılıyor. Ayruca, mikroorganizmaların geniş etki alanlarına karşı koruyucu olduklarından, sıkça diğer koruyucu maddelerle de birlikte kullanılıyorlar. Karışımların içinde düşük seviyede kullanılan parabenin aktivasyonu, koruyucunun da aktivasyon müddetini uzatıyor.

Kozmetik ürünlerin içinde yüzde 0,01 ile yüzde 0,3 arası oranda bulunan paraben, ürünü bozulmaya karşı dayanıklı hale getirdiği ve raf ömrünü uzattığı için bugün günlük hayatımızda kullandığımız pek çok ürünün içinde var. Bu tip özellikleri nedeniyle, paraben oldukça zehirli. Deride egzama, tahriş gibi alerjik reaksiyonlara yol açıyor. Yalnızca uygulandığı bölgenin yüzeyinde kalmıyor, cilde, dokulara, kana ve idrara dahi geçiyor.

Yapılan deneylerde, meme kanseri olan kadınlardan alınan tümör örneklerinde paraben olduğu dahi tespit edildi. Vücuttaki hormonal reaksiyonları artıran kimyasal bileşikler içeriyor, bir de vücuttaki östrojen hormonu taklit ediyor; bu sebeple meme kanseri riskinin artmasına yol açıyor. Memedeki yağ oranı, vücuttaki toksinlerin memede birikmesine sebebiyet veriyor ve bu nedenle kadınlarda en çok meme kanserine rastlanıyor.

Edinburgh Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre 20 ayrı tümörün 18’inde paraben olduğu tespit edilmiştir. Bu oran yüzdeliğe vurulduğunda yüzde 90 gibi korkunç bir rakam çıkıyor. Sonuç olarak, günlük hayatta sürekli olarak kullandığımız ve vazgeçemediğimiz pek çok deodoran, antiperspirant sprey, el ve yüz kremi gibi ürünler meme kanseri olma riskimizi ciddi anlamda yükseltiyor.

Danimarka Çevre Koruma Ajansı’nın 3 yaş altı çocuklarda yaptığı araştırma, parabenin endokrin yapısını bozucu etkisini kanıtladıktan sonra, Danimarka’da, propyl ve butylparaben isimli paraben türleri, 3 yaş altı çocuklara özel tüm ürünlerde yasaklanmıştır.

Aynı zamanda, Kasım 2011’de yapılan, kadınlarda kozmetik ürün kullanımıyla kandaki paraben seviyesi arasındaki ilişkiyi masaya yatıran çalışmaya göre, 332 deneğin yüzde 22’sinde kanda ethyl parabene ve yüzde 29’unda ise propyl parabene rastlanmıştır. Bununla birlikte, kozmetik ürünün kullanım frekansı arttıkça, kandaki paraben seviyesinin de yükseldiği saptanmıştır.

Yine 2011 yılında Türkiye Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu parabenin vücutta zehirli etki oluşturacak ölçüde biriktiğini ve direkt olarak kansere sebep olduğuna yönelik kanıtlanmış bilimsel veri olmadığını belirtmiştir. Sağlık Bakanlığı, ülkemizde ilaçların, kullanıma sunulmadan önce, içerik ve katkı maddesi açısından paraben de dahil olmak üzere kontrol edildiğini ve mevzuat sınırları içindeyse ruhsatlandırıldığını söylemiştir. Türkiye’nin ilaç ruhsatlandırmayla alakalı mevzuat sınırları Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri ile uyumludur.

Aynı açıklamada, Sağlık Bakanlığı ebeveynleri de uyararak, bebek ve çocukların korunması için, paraben içeren ürünlerin hekim ve eczacıya danışarak kullanılmasını önermiştir.

Parabenin Zararları Nelerdir?

  • Toksiktir, vücutta toksin birikmesine yol açar.
  • Egzama ve tahriş gibi alerjik reaksiyonları tetikler.
  • Vücuttaki östrojen hormonunu taklit eder ve meme kanseri riskini ciddi orana artırır.
  • Cilt tarafından emildiği için tüm vücuda, tüm dokulara, hatta kana ve idrara bile karışabilir.
  • Endokrin sisteme büyük zarar verir. Yani, beze oluşumu ve hormon üretimine müdahale eder.
  • Bebek ve çocuklarda gelişim ve bağışıklık sistemi sorunlarına sebep olur.
  • Erkek üreme fonksiyonlarının bir kısmına zarar verme riski vardır. Bazı çalışmalardan elde edilen bilgilere göre, erkeklerde testesteron seviyesinde azalma meydana getirir ve sperm sayısını düşürür.
  • Vücuttan atılan ya da atık ürünlerin içerisinde kalmış olan paraben, parçalanamadığı için göller, dereler, ırmaklar ve kanalizasyon sularına karışarak, tarımda ve günlük olarak kullanılan sulara karışır. Dolayısıyla, vücuttan attığımızı ve tamamen kurtulduğumuzu sandığımız bu toksik madde, çevresel etkenlerle, belirli bir döngü içerisinde vücudumuza geri dönebilir ve sağlığımızı tehdit etmeye devam edebilir.
  • Erken yaşlanmaya sebebiyet verir. Cildi gençleştirmek ve güzelleştirmek amacıyla üretilen ürünlerin içerisinde olan parabenin erken yaşlanmaya yol açması ironik görünse de, uzmanlar, bu konuda insanları uyarıyor. Yapılan araştırmalar, parabenin güneş ışınına karşı hassasiyet geliştirerek güneşin vücuda verdiği hasarı artırdığını ve cilt hücrelerinin normalden daha hızlı öldüğünü gösteriyor.

Hangi ürünlerde paraben var, alırken en çok dikkat edilmesi gereken ürünler neler?

Kozmetik ve cilt bakım ürünleri:

  • Fondöten
  • Kapatıcı
  • Pudra
  • Göz farı
  • Allık
  • Maskara
  • Makyaj çıkarıcı ürünler
  • Ruj ve parlatıcı
  • Oje (özellikle hızlı kuruyanlar)
  • El ve yüz kremleri
  • Nemlendirici ve losyonlar
  • Diş macunu
  • Güneş yağı
  • Tonik
  • Deodorant
  • Vücut spreyi
  • Antiperspirant spreyler
  • Parfüm
  • Sabun
  • Şampuan
  • Saç kremi
  • Tıraş losyonu

İlaçlar:

  • Tüm krem ve merhem türleri
  • Kulak, burun ve göz damlası
  • Rektal ve vajinal ilaçlar
  • Bandaj ve sargı bezi
  • Lokal anestezik ilaçlar

Gıdalar:

  • Salata soslar
  • Ketçap, mayonez, hardal ve diğer soslar
  • Reçeller
  • Dondurulmuş yiyecekler
  • Hazır meyve suları

ÖNEMLİ:

  • Bazı kortizon krem ve merhemlerinin içinde paraben bulunabilir.
  • Paraben içeren krem ve merhemler, kronik cilt sorunu yaşayan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.
  • İnsanların paraben konusunda artık daha bilinçli olması nedeniyle, bazı markalar, paraben içermeyen kozmetik ürünleri de üretip satmaktadır. Piyasadan ürün satın alırken bu ürünleri tercih etmeye dikkat etmek gerekir.
  • Yasa gereği, kozmetik ve cilt bakım ürünlerinde kullanılan ham maddelerin müşteriyi bilgilendirmek amacıyla arka etiket üzerinde yazılması zorunludur. Ürünlerin arkasındaki bu etiketlerin üzerinde “paraben içermez”, “paraben free” ya da “parabensiz” ibaresinin olup olmadığını kontrol etmek ve satın alımı buna göre yapmak sağlık açısından çok önemlidir.
  • Eğer alınabiliyorsa, organik ürünler daima tercih edilmelidir.

Görsel: Berkeley University

,

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın