Pas Lekesi Nasıl Çıkar?

Pas lekeleri çok can sıkıcıdır, çünkü temizlemesi oldukça meşakkatlidir. Bu yazıda sizlere, evinizdeki çeşitli eşyalarda oluşan pas lekesinin üstesinden gelmenin kolay ve pratik yollarını yazdık.

Pas Lekesi Neden Olur?

Pas lekeleri; belki bahçemizde, arabamızda ya da dışarıda duran önemsemediğimiz bir eşyada olduğunda gözümüze çok çarpmaz. Hatta zaman içerisinde lekelere alıştığımızı bile söyleyebiliriz. Fakat bir gün çok sevdiğimiz bir kıyafetimizde, evimizin içindeki değerli bir eşyada pas lekeleri görürsek ne yapacağız? Üstelik pas lekeleri diğer zorlu lekelere hiç benzemeyen, temizliği özel tarif isteyen inatçı bir leke olduğu için moralimiz de bozulabilir. Önce paslanma neden olur bir bakalım.

Paslanma, nemli havalarda ya da suyla temas halinde olan metallerin (en çok demirin), yüzeyinde oluşan oksitlenme; yani metal oksitlenmesidir. Yağmura çok fazla maruz kalmış olan metal eşyalarınızın yüzeyindeki pası hatırlarsınız. Kızıl kahverengi tonlarda, bazen de küf renginde karşımıza çıkar. Paslanma, zaman içerisinde oluşması olağan bir kimya olayıdır. Ancak birtakım önlemler alınarak, paslanmanın önüne geçilebilir. Düzenli bir şekilde metallerin boyanması, bakımının yapılması yüzeyleri korur. Havaya dayanıklı bir madenle yüzeyi kaplamak, çinkoyla boyamak, havayla temasını kesmek başlıca bakım yöntemlerindendir.

Paslanma her an her yerde karşımıza çıkabilir. Zamanında önlem alınmamışsa, yüzeylerdeki pas lekesi kaçınılmaz sondur. Bilindiği gibi paslanmadan kaynaklanan lekeler, oldukça zorludur. Hele ki yüzeyler kazınır, sökülür veya sürtünerek ovalanırsa daha çok pas lekesi ortaya çıkacaktır. Pas lekesinin en çok görüldüğü yerler; giysilerimiz, halılar, döşemeler, beton, küvet, lavabo, duşakabinler ve hatta bazen de paslanmaz olduğu iddia edilen yüzeylerdir.

Pas lekeleri yüzünden bakımsız, kirli ve sağlıksız görünen yüzeylerin ve ayrıca giysilerimizin temizliği için çeşitli yöntemler vardır.

Pas Lekesi Temizleme Yöntemleri

Öncelikle söz konusu pas lekenizin hangi yüzeyde olduğunu tanımlamakla başlayalım. Pas lekesi temizliğinde en önemli nokta, lekenin yüzeyine göre işlem yapmaktır. Bu çoğu zor lekede böyledir. Doğru yöntemi bulduğunuzda defalarca farklı işlem yapmaktan kurtulursunuz. Böylece hem zamandan kazanır hem de lekelenmiş kıyafet ya da ev eşyanızı yeniden gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.

Yapılmaması Gerekenler

Pas lekesi temizliğinde olmazsa olmaz denilebilecek bazı kurallar vardır. Önce onlardan kısaca bahsedelim.

• Kesinlikle pas lekesi temizlemek için içeriğinde ağartıcı olan deterjan kullanmayınız. Klorlu ağartıcı deterjanlar, pasa ya da pasın lekesine asla sürülmemelidir çünkü yüzeyin rengini daha kötüleştirecektir.

• Eşyalarda, mutfak araç gereçlerinde, metal yüzeylerde oluşan pas lekeleri eğer çok yüzeydeyse ovabilirsiniz. Bunun herhangi bir sakıncası yoktur. Çözelti ya da başka özel bir işlem gerektirmez. Fakat pası kazıyarak çıkarma işlemi kıyafetlere uygulanmamalıdır. Kıyafetlerde gördüğünüz hafif pas lekelerini ovalayarak çıkarmak için yalnızca zımpara kağıdı ya da sünger kullanmalısınız.

Kumaşlarda Pas Lekesi Nasıl Çıkar

Yaşam alanlarımızda fark edilmeden oluşan pas lekelerinin yanı sıra mesleği gereği makinelerle fazlaca temas halinde olan kişilerin giysilerinde pas lekeleriyle karşılaşma ihtimali yüksektir. Ayrıca bahçede çok zaman geçiren, oradaki araç gereçlerle iş gören, demir veya çelikten yapılmış malzemeleri kullanan herkesin pas lekesi ile tanışması çok doğaldır. Pas lekesi genel olarak kumaş ve tekstil ürünlerinde olduğunda, en iyi gelen yöntem asitli seçeneklerdir. Asit, pasla başa çıkmada oldukça etkilidir. Giysilerinizde ya da tekstil ürünlerinizde pas lekesini temizlemek için deneyebileceğiniz yöntemler şöyledir:

Tuz ve Limon

Limonun içeriğinde bulunan sitrik asit, pas lekelerine karşı doğal bir temizleyicidir. Kumaşı düz bir zeminin üzerine koyun ve lekeli bölgeye tuz dökün. Daha sonra lekenin üzerindeki tuz emilene kadar üzerine limon sıkın. Limon yerine marketlerde bulabileceğiniz limon suyu da olabilir. Yaklaşık 30 dakika kadar bu şekilde bekletin. Bazıları güneş ışığında bekletmeyi tercih ediyor ancak kumaşın renginde açılma olmaması için yine de dikkatli olmalı. En son aşamada temiz suyla bolca durulayın.

Beyaz Sirke

Sirke de pas lekesine karşı oldukça etkili diğer bir temizleyicidir. Kumaştaki lekeli bölgeyi sirkenin içine sokun ve bir süre bekletin. Birkaç dakika beklemek yeterli olacaktır. Daha sonra temiz suyla iyice durulayınız.

Hidrojen Peroksit, Krem Tartar

Ağartıcı içeren deterjanlar kumaşın üzerinde soluk bir renk bırakabilir. Bu yüzden daha etkili bir çözüm aradığınızda, pas lekesini giysilerinizin üzerinden çıkarmak için hidrojen peroksit ve krem tartar kullanmayı deneyin. İki malzemeyi bir kaba alın ve bir macun kıvamı elde edene kadar karıştırmaya devam edin. Karışım hazır olduğunda, pas lekesinin üzerine sürün. Biraz bekledikten sonra temiz suyla durulayın. En son aşamada giysinizi belirtilen yıkama talimatlarına göre çamaşır makinesinde yıkayabilirsiniz.

Uyarılar

• Hidrojen peroksit ve krem tartar karışımı, pas lekesini temizlerken tercih edilirse yalnızca beyaz renkli giysilerde kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.

• Kumaşlarınızdaki pas lekesi tamamen çıkmadan giysilerinizi çamaşır kurutma makinesine atmayınız. Bu işlem kumaşta kalan pas lekesini çıkarmayı iyice zorlaştıracaktır.

• Bazı giysilerin etiketinde ‘sadece kuru temizleme yapılabilir’ uyarısı bulunmaktadır. Bu gibi durumlarda pas lekesi veya başka zorlu bir leke ile karşı karşıya kaldığınızda, giysilerinize zarar vermemek için herhangi bir uygulama yapmamakta fayda var.

• Marketlerde satılan pas lekesi çıkaran deterjanlar oldukça etkili olabiliyor. Ancak bu deterjanları denemeden önce giysinizin görünmeyen bir yerinde test etmelisiniz.

Pas Lekesi Halıdan Nasıl Çıkar

Evlerimizde kullandığımız halılarımız, estetik açıdan bizim için önem taşır. Bu yüzden genelde iç açıcı renkleri, rengârenk ve açık tonlarda desenleri seçmeye yöneliriz. Ancak açık renkli halı demek, aynı zamanda kolay kir ve leke gösteren zemin demektir.

Halılarda pas lekesi genelde mobilyaların metal kısımlarından bulaşarak oluşur. Metal ayaklı masalar, koltuklar, kanepeler veya sehpaların zaman içerisinde paslanması ile halıya da lekeler bulaşacaktır. Paslanmış mobilyalarınızın bakımı ve korunması, olmuyorsa da hiç kullanılmaması halınızın lekelenmemesi için alınacak ilk önlemdir. Bunun dışında ayaklara plastik koruma başlıkları takarak halınızı pas lekesinden koruyabilirsiniz.

Halılardaki pas lekelerine hemen müdahale edilmelidir. Eğer lekenin üzerinden zaman geçmişse ve leke fazlaca halının derinlerine işlemişse, aşağıda vereceğimiz yöntemleri kullanabilirsiniz.
Öncelikle halınızın leke olmuş yüzeyine sert bir malzemeyle müdahale edin. Güç gerektiren bu işlem pas lekesini yüzeyden sıyırmaya yardım edecektir. Plastik kart, bıçak ya da herhangi bir keskin kenarlı nesne ile halıya zarar vermemeye çalışarak lekeyi kazıyın. Daha sonra temiz ve nemli bir süngere bir miktar bulaşık deterjanı dökerek, halının lekeli yüzeyine baskı uygulayın. Aşağı yukarı 5 veya 10 dakika bu şekilde bekleyin. Paslı leke olan yüzeyin üzerindeki deterjanlı sıvıyı havluyla emdirin. Havlunun halıya kir, boya bırakmaması için; temiz ve özellikle beyaz renkte olmasına dikkat edin. Burada dikkat edilecek nokta şudur; eğer leke havluya geçerse, işleme devam edilmelidir. Fakat pas lekesinde bir değişme yoksa ve aynı şekilde duruyorsa, bir sonraki aşamaya geçilmelidir.

Son aşamada limon ve içeriğinde bulunan asitin ‘doğal temizleyicilik’ özelliğinden yararlanabilirsiniz. Ancak limondaki asit halınızın gerçek rengini soldurabilir, o yüzden dikkatli kullanmanızı tavsiye ederiz. Sıktığınız taze limon suyunu, lekeli yüzeye dökün ve birkaç saat o şekilde bekletin. Daha sonra nemli bir havluyla lekeli bölgeyi emdirerek silin.

Betonda Pas Lekesi Temizliği

Evimizin nemli, az güneş gören yerlerinde; depolarda, kilerde, garajda sık karşılaştığımız bir manzara: pas lekeli betonlar. Herkesin alışık olduğu genel bir sorundur. Eğer yüzeyde betonla temas halinde olan bir metal varsa, su ve havanın da etkisiyle pas lekesinin oluşması kaçınılmazdır. Yukarıda yazdığımız önlemler, pas lekesinden korunma yöntemleri ve bakım ihmal edilmişse; zaman içerisinde betonda oluşan irili ufaklı pas lekeleri görmeye başlarız.

Betonda oluşan pas lekeleriyle başa çıkmak için hidrojen peroksitten yararlanabilirsiniz. Bir miktar suyla karıştırdıktan sonra hidrojen peroksiti, lekeli bölgelere sürünüz. Sert ve tüylü bir sünger, ya da ona benzer bir fırça yardımıyla lekeleri ovalayarak iyice siliniz. Bir başka seçenek de içinde güçlü kimyasallar olan, marketlerde satılan yüzey temizleyicilerle silmektir. Ancak bu tip temizleyiciler eldiven giyilmeden asla kullanılmamalıdır. Aksi takdirde hem sizin hem evde yaşayan diğerleri için zararlıdır.

Banyo ve Tuvaletlerde Pas Lekesi Temizliği

Banyo ve tuvaletlerde bulunan klozet, duşakabin, küvet, lavabo gibi bölgeler, yapımlarında kullanılan malzeme sebebiyle kullanıldıkça pas lekesine maruz kalabilirler. Görüntü olarak rahatsız edici olmasının yanı sıra, banyo ve tuvaletlerdeki pas lekesi sağlıksız bulunur.

Evin bu alanlarında pas lekesi temizliği için doğal yöntemlerden yararlanabiliriz. Ponza taşı olarak da bilinen sünger taşı ile pas lekesi temizliğinde oldukça etkili bir sonuç alabilirsiniz. Önce tüm yüzeyi, kaliteli bir sabun, su ve sirke ile hazırladığınız bir karışımla iyice temizleyin. Daha sonra uygun bir fırçayla ovalayarak iyice silin. Bu işlem önce genel bir temizlik ortamı sağlayacaktır. Son aşamada ise ılık suda beklettiğiniz sünger taşı ile doğrudan lekeli bölgeyi silin.

Bu yöntemle istediğiniz sonucu alamazsanız; hidrojen peroksit ve krem tartarı bir kaba alarak, macun kıvamına getirene kadar karıştırdıktan sonra lekeli bölgeye sürünüz ve yaklaşık 20 dakika kadar bekletiniz. Sonra da temiz suyla iyice durulayınız.

Paslanmaz Çelik Yüzeylerde Pas Lekesi Temizliği

Paslanmaz çelik parçalar, aslında gerçekten paslanmazlar; eğer kirli ve ıslak bir şekilde uzun süre bakımsız bırakmazsak. Krom bu durumda okside oluyor ve bariyer oluşturuyor. Bu da demirin kendini korumasını engelliyor ve paslanma başlıyor.

Paslanmaz çeliklerinizde leke görürseniz yapacağınız şey çok basit. Lekeli bölgeyi fırça ile güzelce ovun ve kurulayın. Ayrıca sürekli olarak kuru tutmanız gerektiğini de unutmayın.