Romatizmal Kalp Hastalığı

Kalp kapakçıklarındaki iltihaplanma olan romatizmal kalp hastalığı, kontrol edilebilen bir hastalıktır. Gençleri ve çocukları ise daha çok etkilemektedir.

Romatizmal ateşin yol açtığı kardiyolojik bir durum olan romatizmal kalp hastalığı, ölüme varan sonuçlar doğurabilir. İleri düzeydeki rahatsızlıklarda kalbi durdurabilen bir sorundur. Boğaz enfeksiyonu uzun süren çocukları ve gençleri daha çok etkilemektedir. Hastalığın belirtilerinden tedavisine kadar birçok bilgiyi makalemizde bulabilirsiniz.

Romatizmal Kalp Hastalığı Nedir?

Romatizmal kalp hastalığı, eklemlerde iltihaplanma sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. “Akut romatizmal ateş”, “kalp romatizması” veya “kalp tutulumu” olarak da bilinir. Üst solunum yolları hastalıkları sonrası eklemlerde oluşan iltihaplarla bağlantılıdır. Eklemlerdeki iltihaplar, romatizmayı kalbe ulaştırır ve kalp kapaklarında hasara yol açar. Bu durumda kalp kapaklarında daralma ortaya çıkar ve kapaklarda zamanla işlev meydana gelir veya tamamen işlevini yitirir.

Diğer bir ifadeyle; akut romatizmal ateş döneminde kalp kapakçılarından biri veya birkaçının hasar görmesi durumudur. Kalbin bir bölümünün iltihaplandığı veya yinelenen akut romatizmal ateşe neden olan rahatsızlıktır. Kalp kapaklarının daralması ve yaralanmasına yol açar, dolaşım sistemine kan transferini kısıtlar veya engeller. Düzgün kapatılmayan gerginleşmiş kapakçıklar sebebiyle kan geriye kaçabilir veya kapakçıkların düzgün açılmaması sebebiyle tıkanıklık ortaya çıkabilir.

Romatizmal Kalp Hastalığının Belirtileri

Romatizmal kalp hastalığı, bazı belirtilerle kendini gösterir. Boğaz enfeksiyonlarından sonraki 1 ila 5 hafta görülen yüksek ateş, karın ağrısı, eklem iltihaplanmaları ve kilo kaybı romatizmal kalp sorununa işaret edebilir. Solunum yolları enfeksiyonları 3 hafta içinde akut romatizmal kalp hastalığını ortaya çıkarabilir.

Hastalığın yaygın belirtileri şunlardır;

• Göğüs ağrısı,
• Nefes darlığı,
• Sık sık soluk alma,
• Yüksek veya düşük kan basıncı,
• Kalp çarpıntısı,
• Mide bulantısı,
• Morarma,
• Kuru öksürük,
• Çabuk yorulma,
• Baş dönmesi,
• El ve ayaklarda üşüme hissi,
• Soğuk algınlığı,
• Sersemlik,
• Kalp ritim bozukluğu,
• Terleme,
• Eklemlerdeki ağrı,
• Eklem şişliği ve kızarıklığı,
• Fiziksel aktivite düşüklüğü,
• Bacaklarda şişlik,
• Yüzde şişlik.

Romatizmal Kalp Hastalığının Tedavisi

Romatizmal kalp hastalığı erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Hastalık belirtileri ortaya çıktıktan sonra uzman doktorun muayenesinin ardından çeşitli tahliller yapılır ve kalp bölgesi ultrasonla incelenir. Hastaya öncelikle yatak istirahatı tavsiye edilir ve bazı ilaçlar verilir. Hastalığın boyutuna göre, antibiyotik tedavisi ve kardiyak ilaç tedavileri de uygulanabilmektedir. İlerleyen süreçlerde cerrahi müdahale ile hasarlı kalp kapakçığı ameliyatı veya değiştirilmesi gerekebilmektedir.

Hastalığın tedavisinde sorunun boyutuna göre; antibiyotik, aspirin, kortizon içermeyen antiromatizmal ilaçlar verilebilmektedir. Nadir olarak akut romatizmal kalp sorunlarında kortizon ilaçlarına başvurulabilmektedir. Penisilin enjeksiyonu koruyucu olarak uygulanabilmektedir.

İlaç tedavisi sürecinde kalp hareketleri periyodik olarak kontrol edilir. İlerleyen süreçte “ekokardiyografi” ile kalp kapakçıları kontrol edilir. Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda kalp kapakçıklarına balon valvüloplastisi uygulanabilmektedir. Bazı durumlarda kalp kapakları değiştirilir.

Romatizmal kalp hastaları şunlara dikkat etmelidir;

• Vücut bol bol dinlendirilmeli, istirahat edilmelidir.
• Mikrobik enfeksiyonlara karşı doğal veya ilaçlı önlemler alınmalıdır.
• Antiromatizmal ilaçlar başta olmak üzere koruyucu ilaçlar ihmal edilmemelidir.
• Hasta, tedavinin uzun süreceğini göz önüne alarak psikolojik ve ruhsal olarak kendini hazırlamalıdır.
• Tedavi sürecinde moral ve motivasyon yüksek tutulmalıdır.
• Hastalığın kalbe sirayetinin teşhisinin ardından hasta yakın takibe alınmalı, periyodik kontrol yaptırılmalıdır.

Romatizmal kalp hastalığı tedavi edilmediğinde kalp yetmezliği ve felce yol açabilir. Hastalık, yaşam kalitesini düşürür ve genç yaşlarda ölüme yol açabilir. Kalp cerrahisi, bu hastalıkla ilgili bazı durumları kontrol altına alabilmektedir; ancak romatizmal kalp hastalığı tamamen iyileşmeyebilir. Yani sürekli koruyucu yöntemler uygulamak gerekebilmektedir.

Romatizmal Kalp Hastalığının Kalbe Zararı

Boğaz enfeksiyonu mikropları tamamen yok edilmediğinde vücudu dirence zorlar ve bu süreçte kalp ve böbreklerde hasar oluştur. Romatizmaya bağlı olarak kalp ve kalp kapakçıklarında işlev bozukluğu ortaya çıkarır. Romatizmanın ilerleyen safhalarında kalbin içindeki kapakçıklara yerleşen iltihaplar büyük hasarlara yol açar.

Romatizmal hastalığa bağlı yüksek ateş iç organları ve eklemleri olumsuz etkileyerek, kalp kapakçıklarına zarar verir. Kalp kapakçıklarında romatizmal ateşe bağlı sorunlar kalbin kan pompalamasını güçleştirir ve kalbi zorlar. İlerleyen süreçte kalbin işlevlerinin aksamasına yol açar.

Kalp kapakçıkları enfeksiyonlardan olumsuz yönde etkilenir. Akciğerden kalbe temiz kanın girişini kontrol eden ve kalpteki 4 kapaktan biri olan mitral kalp kapakçığı, bu hastalıktan daha çok etkilenir. Hastalığın mitral kapakçıklara bulaşması durumuna, “mitral darlığı” veya “mitral stenoz” adı verilir. Mitral kapakçık, hastalığın etkisi ile sertleşir, büzüşür ve daralır. Tamamen şekil değişen mitral kapakçık dışında hastalık, aort kapaklarında da daralmaya yol açabilmektedir. Triküspit ve pulmoner kapaklar romatizmal kalp hastalıklarından düşük oranlarda etkilenir.

Erken teşhiste veya önceki safhalarda kendiliğinden geçebilen romatizmal kalp rahatsızlıkları, şiddetli etkileri görüldüğü durumlarda kalbin dolaşım sistemine yeterince kan vermesini engeller. Tedavi edilmezse kalbi durdurarak, ölüme yol açabilir.

Romatizmal Kalp Hastalığına İlişkin Kısa Bilgiler

• Virginia Üniversitesi Sağlık Fakültesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre, 5 ila 15 yaş arasındaki çocuklarda tam olarak tedavi edilmeyen boğaz enfeksiyonları yüksek ateşe bağlı olarak romatizmal kalp hastalığına yol açmaktadır.

• Boğaz enfeksiyonları uzun süre geçmeyen çocuklar risk grubundadır.

• Okul çağındaki çocuklarda ortaya çıkan kalp hastalıkları arasında ilk sırada romatizmal kalp hastalıkları yer alır.

• Enfeksiyonların görüldüğü 5 hafta içinde yukarıda anlattığımız belirtiler görülürse hemen doktora başvurulmalıdır.

• Romatizmal kalp hastalığı, genellikle genç yaşlarda yaygın olarak görülen boğaz enfeksiyonu ile yayılmaktadır.

• Kadınlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir.

• 25 yaş altı gençlerde sık görülen bir kalp hastalığıdır.

• Yavaş ilerleyen bir hastalık olan romatizmal kalp hastalığı, yurt, okul ve askeri birlik gibi ortamlarda üt solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak çocuklar ve gençler arasında yayılabilmektedir.

• Hastalıktan korunmak için en etkili yöntemlerden biri tüm dünyada uygulanan bir yöntemdir. Buna yöntemde hastalara 28 günde bir koruyucu iğne uygulanır.

• Hastalık, erken müdahale edilmediği takdirde beyin ve santral sinir sistemini olumsuz etkilemektedir.

• Akut romatizmal ateş sorunu yaşayan hastaların yaklaşık yüzde 50’sinde kalp tutulumu görülür.

• Kalp tutulumu meydana gelen hastaların yaklaşık yüzde 70’inde hastalığa bağlı kalp kapak hasarları ortaya çıkmaktadır.

• Dünya genelinde hastalıktan etkilenen insanların sayısı 33 milyon civarındadır.

• Gelişmiş ülkelerdeki erken teşhis ve tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilen hastalık, gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelerde hala ciddi sağlık sorunları arasında yer almaktadır.

• Hastalık, Avrupa ve Amerika’da az görülürken; Afrika, Orta Doğu, Orta ve Güney Asya, Güney Pasifik ve gelişmiş devletlerin yoksul kesimlerinde yaygın olarak görülmektedir.

• Dünya Kalp Federasyonu, romatizmal kalp hastalığının küresel etkilerini azaltma misyonu çerçevesinde 2025 yılına kadar 25 yaş ve altı gençlerin hastalıktan ölüm oranını yüzde 25 azalmayı hedeflemektedir.

• 01 Haziran 2017 tarihinde düzenlenen Dünya Sağlık Örgütü Yönetim Kurulu’nda alınan karara göre, 2018 yılında düzenlenecek 71. Dünya Sağlık Asamblesi’nde kabul edilmek üzere ‘Romatizmal Ateş ve Romatizmal Kalp Hastalığına Dair’ bir karar önerilmiştir.