Romatizmal Kalp Rahatsızlıklarının Belirtileri

Romatizmal kalp rahatsızlıkları, romatizmal ateşler yüzünden oluşan iltihapların kalp damarlarına zarar verdiği hayat boyu süren bir hastalıktır. Kalp damarları yaralanabilir, kan kalp damarlarından düz akması engellenebilir ya da akması gereken miktarda akmayabilir.

Romatizmal kalp rahatsızlıkları, enfeksiyon hastalıkları sonrası kalp kapakçıklarına yayılan iltihaplanmalardır. Kalp kapakçıkları ve damarlarına ciddi hasarlar verebilen hastalık, ömür boyu devam edebilir. Kan dolaşım sistemini de olumsuz etkileyen romatizmal kalp rahatsızlıkları, kalbe bağlı bazı belirtilerle kendini gösterir. Peki, belirtileri nelerdir?

Romatizmal Kalp Belirtileri

Romatizmal kalp hastalığının belirtileri kişiye ve hastalığın etkilediği bölgeye göre değişebilir. Kalbe verdiği zarar genellikle kolayca fark edilemez. Kalp hasarının derecesine ve yerine bağlı olarak belirtileri de farklılık gösterebilir. Kalp dışında vücudun her yerindeki bağ dokuları, eklemler, beyin ve deride de çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir.

Hastalığın belirtileri ile ilgili şu bilgileri verebiliriz;

• Boğaz enfeksiyonunun neden olduğu boğaz ağrısı dışında uzun süren yüksek ateş ve kendini hasta hissetme en belirgin belirti olarak gösterilebilir.

• Hastalığın ilerleyen evrelerinde eklemlerde iltihaplanmaya bağlı şişkinlik ve kızarıklık ortaya çıkabilir. Bu eklemler diz, ayak bileği, dirsek ve omuz eklemler veya mafsallar olabilir.

• Hastalığın en önemli belirtilerinden biri de ortaya çıkan kalp sorunlarıdır. Çarpıntı, kalp yetmezliği, kalp kası tutulumu, kalp sıkışması gibi sorunlar önemli belirtilerdir.

• Hastalık, merkezi sinir sistemini de etkileyebilmektedir. Bu durumda istemsiz hareketler ve sakarlık gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.

• Hastaların bazılarında deri döküntüsü ortaya çıkabilir; ancak bu sorun nadir olarak görülür.

• Özellikle çocuklarda belirgin nefes darlığı sorunu ortaya çıkabilir; ancak bu sorun da şiddetli değildir.

Hastalığın belirtilerini genel olarak şöyle özetleyebiliriz;

• Ateş,
• Eklem ağrıları,
• Eklem şişlikleri,
• Göğüs ağrısı,
• Kalp çarpıntısı,
• Kalp ritim bozukluğu,
• Tansiyon problemleri,
• Yüksek veya düşük nabız,
• Terleme,
• Deri döküntüsü,
• Deri kabarcıkları,
• Deri altı nodülleri,
• Nefes darlığı,
• Sersemlik,
• Sürekli halsizlik,
• Kuru öksürük,
• Sık soğuk algınlığı,
• Vücutta bölgesel morarmalar,
• El ve ayaklarda üşüme hissi,
• El ve kol kuvvetsizliği,
• Fiziksel efor kaybı,
• Baygınlık,
• Kas güçsüzlüğü,
• Anormal vücut hareketleri,
• İstemsiz hareketler,
• Sakarlık,
• İştahsızlık,
• Mide bulantısı,
• Baş dönmesi…

Romatizmal Kalp Rahatsızlığı Nedir?

Romatizmal kalp hastalığı, “kalp romatizması” veya “akut romatizmal ateş hastalığı” olarak da bilinir. Diğer bir ifade ile romatizmal kalp hastalığı, akut romatizmal ateşin en ciddi komplikasyonudur.

Kalp kapaklarının hasar gördüğü çok ciddi bir rahatsızlıktır. Streptokok boğaz enfeksiyonları sonrası 2 ila 3 hafta içinde ortaya çıkan iltihap hastalığıdır. Boğazdaki iltihaplanmaya bağlı bakteriyel enfeksiyon hastalığının sonucu olarak meydana gelir. Tedavi edilmeyen veya tedavisi çok zor bir hastalıktır. Uzun süren boğaz iltihaplanması sonucu iltihabın kalp kapakçıklarına kadar ulaşması veya yayılması sorunudur.

Romatizmal ateş, kalp hasarına yatkın çocuklarda bile kalbe her zaman kalıcı hasar vermez. Bununla birlikte, romatizmal ateşten kaynaklanan iltihap kalp kapaklarının bir veya daha fazlasını kurutursa veya hasara uğratırsa romatizmal kalp hastalığı ortaya çıkar. Kalpteki mitral kapak ve aort kapak hastalıktan en çok etkilenen kapaklardır. Diğer kapaklar nadiren hastalıktan etkilenir. Hastalık en çok mitral kapak üzerinde olumsuz etki bırakır. Mitral kapakta daralma ortaya çıkaran bu duruma “mitral darlık” adı verilir.

Romatizmal kalp hastalığı, romatizmal ateşe bağlı olarak gelişir ve romatizmal ateş her yaştan insanlarda görülebilir. Ancak özellikle 5-15 yaş arasındaki çocuklarda yaygın olarak görülür.

Ayrıca, romatizmal kalp rahatsızlığı ile ilgili şu bilgileri de verebiliriz;

• Akut romatizmal ateşli hastaların yaklaşık yüzde 40’ında kalp kapakçığı sorunları, kalp yetmezliği, kalp zarı iltihaplanması (perikardit) ve bütün kalp zarlarının iltihaplanması (pankardit) gibi sorunlar görülebilmektedir.

• Kronik romatizmal kalp hastalığında; kalp titreşim bozuklukları (atriyal dilatasyon), kalpteki elektriksel ve ritimsel bozukluklar (aritmi) ve kalp yetersizliği (ventriküler disfonksiyon) ile birlikte mitral kapak stenozu (mitral darlık) gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

• Akut romatizmal ateş ve romatizmal kalp hastalıklarının bağışıklık sisteminin aşırı çalışması ve gereğinden fazla hassaslaşmasından (otoimmün yanıt) kaynaklandığı düşünülüyor.

• Hastalığın “patogenez belirsizliği” yani kaynağı ve gelişimi sırasında organizmalardaki değişikliklerin sebebi tam olarak bilinmiyor.

Nasıl Teşhis Edilir?

Boğaz enfeksiyonlarına sebep olan virüslerinden herkes etkilenebilir. 15 yaş altındaki çocuklar başta olmak üzere gençler bu virüslerden daha fazla etkilenir. Çocuklarda uzun süren streptokok enfeksiyonu hastalığın gelişimi için riskli bir durumdur.

Hastalığın teşhisinde streptokok antikorlarının varlığını kontrol etmek için uzman doktor tarafından boğaz kültürü, kan testi ya da her ikisi birden yaptırılır. Ayrıca boğaz enfeksiyona bağlı diğer belirtiler de soruşturulur.

Doktor fiziki muayene yapar ve eklem ağrısı veya romatizmal ateş belirtileri kontrol edilir. Hastalık riski olan kişinin kalbi dinlenerek ritim bozukluğu gibi kalp sorunları teşhis edilmeye çalışılır.

Kalbi kontrol etmek ve kalp hasarını ortaya çıkarmak için de bazı röntgen uygulamaları, testler ve tahliller talep edilir. Kalp ve akciğerde iltihap veya sıvı toplanması olup olmadığını görmek için göğüs röntgeni çektirilir. Kalbin boyutunu, şeklini ölçmek ve hareketli bir görüntüsünü elde etmek için “ekokardiyografi” çektirilir.

Romatizmal Kalp Hastalığına Karşı Tedavi Uygulamaları

Romatizmal kalp hastalıkları tedavi edilmeyebiliyor. Erken dönemde müdahale edildiğinde kontrol altında tutulabiliyor. Hastalıktan korunmak için romatizmal ateşin yerleşmesine izin vermeden önlem almak gerekiyor. Romatizmal ateşi önlemenin en iyi yolu da streptokok boğaz sorunlarını antibiyotiklerle tedavi etmektir. Ayrıca kalpteki iltihabı ve diğer belirtileri hafifletmek için ek ilaçlar da alınabilir.

Genelde hastaya eklem iltihaplarını ortadan kaldırmak için ilk olarak büyük dozlarda aspirin verilir. Nadiren “steroid” gerekebilir. Akut hastalık ortadan kalktıktan sonra hastalığın yinelenmesini (rekürrens) önlemek için hastanın penisilin veya eşdeğer bir antibiyotik kullanması gerekir. Bu tedavi yöntemi önemlidir; çünkü hastalık tekrarlarsa kalp kapak hasarı riski artar.

Romatizmal kalp hastalığının ilk evresinde kalp kapaklarındaki kan sızıntısı veya geri kaçma hafiftir ve tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Hastalığın ileri evrelerinde kapaklar tam olarak kapanamaz ve sızıntı meydana gelir. Sızıntı kalbi gerginleştirecek ve büyütebilecek kadar şiddetli ise sızıntıyı gidermek için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu ameliyat, kapakta hasar görmüş valfın onarılmasını gerektirebilir. Kapak valfı çok hasar görmüşse yapay bir valf ile değiştirilebilir.

Bunları da Bilmelisiniz!

• Çocuklarda 10 günden fazla süren boğaz iltihaplanması varsa bir an önce uzman bir doktora göstermek gerekir.

• Kronik romatizmal kalp hastalığı, Amerika Birleşik Devletleri’nde yetişkinlerde görülen “mitral kapak stenozu” (mitral darlık) ve mitral kapak değişiminin (mitral replasmanı) önde gelen sebebidir.

• Amerikan Kalp Birliği’nin verilerine göre, romatizmal kalp hastalıkları, gelişmiş ülkelerde 50 yaş ve altındaki kişilerde görülen kardiyovasküler sorunlara bağlı ölümlerin en önemli sebebidir.

• Romatizmal kalp hastalığı, gelişmekte olan veya gelişmemiş ülkelerde hijyenik koşullar sebebiyle yaygın olarak görülmektedir.

• Dünya genelinde her yıl yaklaşık 100 bin kişi kronik kalp rahatsızlığı ve bu hastalığa bağlı sebeplerle hayatını kaybediyor.

• Hamilelerde ortaya çıkan romatizmal kalp hastalığı, kalp yetmezliği riskini artırmaktadır.