somon-baliginin-faydalari

Somon Balığının Faydaları

Omega 3 İçeriği İle İlgili Faydaları

Somon, sağlıklı bir besin olma şöhretinin çoğunu içeriğindeki sıra dışı omega 3 yağ asidi miktarından alır. 110 – 115 gramlık fırınlanmış ya da ızgarada pişmiş bir somon balığının içerisinde en azından iki gramlık bir omega 3 yağ asidi bulunmaktadır. Bu pek çok yetişkin insanın günler içerisinde alamadığı kadar çok bir omega 3 yağ asidi miktarıdır. Kimi bilimsel araştırmalara göre günlük 2000 kalorilik bir beslenmeye sahip olan bir yetişkinin alması gereken omega 3 yağ asidi miktarı 4 gramdır. Bu da 110 – 115 gramlık bir somonun tüketilmesi halinde günlük omega 3 miktarının yarısını karşılayacağını bizlere göstermektedir.

Somonun içerisindeki omega 3 yağ asidinin yarısı kadarı EPA (eicosapentaenoic acid) halinde, yarısından biraz azı da DHA (docosahexaenoic acid) halinde vücudumuza gelmektedir. Somonda bulunan EPA ve DHA miktarları günlük yediğimiz yiyeceklere oranla çok daha fazladır. İçerisindeki omega 3 yağ asidinin yanında somonun bir diğer özelliği de yine içerisinde görece daha az miktarda olan omega 6 yağ aside ve bu iki yağ aside arasındaki olağanüstü uyumdur. Yine 110 – 115 gram kadar somonda genelde yarm gramdan az omega 6 ya asidi bulunur ki bu da omega 3 ile omega 6 yağ asitleri arasındaki oranın bire beş buçuk olması demektir. Çalışmalar sadece iki yiyeceğin omega 3 miktarının somondan daha fazla olduğunu göstermektedir. Bunlar ceviz ve keten tohumudur. Bu iki besin de omega 3 yağ asidi bakımından olağanüstü zengin gıdalar olsalar da bu özellikleri bakımından somonla karşılaştırılamazlar zira bu besinlerdeki omega 3 yağ asitleri somondaki gibi EPA ve DHA formatında değil ALA (alpha-linolenic acid) formatında gelmektedir.

Omega 3 yağ asitlerinin faydaları, vücutta iltihaplanma süreçleri kontrol altında tutması, genel hücre fonksiyonlarını iyileştirmesi, vücut hücreleri arasındaki bilgi transferini iyileştirmesi ve beyin fonksiyonlarını geliştirmesi olarak sıralanabilir.

Kalp ve Damarlara Olan Faydaları

Somon da dahil olmak üzere omega 3 yağ asidi yönünden zengin balıklar tüketmek, kalp krizi, felç, kalpte ritim bozukluğu, yüksek tansiyon ve kandaki trigliserit miktarlarının yükselmesi gibi pek çok kardivasküler problemin görülme riskinin azalması ile ilişkilendirilmiştir. Yine omega 3 yönünden zengin balıklar tüketmek bu rahatsızlıklara sahip insanlarda metabolik iyileşmeler görülmesini de sağlayabilir. Omega 3 yağ asidini içeren balıkların sağlığa faydalarından bazıları, haftada bir kere tüketilmeleri durumunda bile görülmeye başlansa da omega 3 yağ asitlerinin faydalarından pek çoğu bu yönden zengin olan balıkların haftada iki veya üç kez tüketilmesi sonucunda görülmektedir. Çalışmaların pek çoğunda bir porsiyon balık 170 gram olarak hesaplanmıştır. Balık tüketilmesi ve kardüovasküler rahatsızlıklar ile ilgili çalışmalar bazen günlük omega 3 alımı ile ilgili yapılmaktadır ve bu çalışmalarda kardüvasküler rahatsızlıklardan korunmak için günlük tüketilmesi gereken omega 3 yağ asidi miktarının en az 2 gram olması gerektiği bulgulanmıştır. Unutmayınız, daha önceden de belirtildiği gibi 2 gramlık bir omega 3 yağ asidi aşağı yukarı 110 – 115 gramlık bir somon balığı içerisinde mevcuttur.

Ruh Hali ve Öğrenme Yetisini Geliştirmesi

Pek çok araştırmacı DHA’nın beyindeki en önemli yağ olduğunu göz önünde bulundururlar. Somonda da diğer besinlere göre çok daha fazla DHA formatında omega 3 yağ asidi bulunduğundan, araştırmacılar somon tüketimi ile alınan omaga 3 ve bireylerdeki düşünme yetisi, beyin kaynaklı problemler arasındaki ilişkiler üzerine yoğunlaşmışlar ve bu alanlarda çalışmalar yapmışlardır. Omega 3 veya Omega 3 içeren balıklar tüketmek depresyon oluşma ihtimalini, genç yaşlardaki asabiyeti, yaşlılarda kavrayış zorluklarının oluşma ihtimalini azaltmaları ile ilişkilendirilmişlerdir.

Yine bazı çalışmalar IQ gelişimi ile omega 3 alımı veya IQ gelişimi ile içinde omega 3 bulunduran balıkların tüketimi arasında bir ilişki olduğunu göstermektedirler.

Özellikle ilgi çekici olan bir diğer husus, balık tüketimi, DHA alımı ve beyin fonksiyonları ile ilgili yapılan güncel bir keşif olan protektinlerin keşfidir. DHA’dan yapılmış özel bileşimler olan protektinler, özelikle sinir hücreleri tarafından üretildiklerinde düzenleyici molekülleri sayesinde iltihaplanmaya karşı düzenleyici bir potansiyel olarak önemli bir rolünün olduğu başlangıç düzeyindeki araştırmalar tarafından kanıtlanmıştır. (Sinir hücreleri tarafından üretilen pretektinlere nöroprotektinler denir.) Araştırmacılar omega 3’ün beyne faydalarının en azından bir kısmının balıklardaki DHA’nın protektinlere dönüşmesi ve bu dönüşümün iltihaplanmalara karşı koruma sağlaması olarak tahmin etmektedirler.

Eklemleri Koruması

Omega 3 ve omega 3 içeren balıkların tüketilmesi ile ilgili bir diğer büyüleyici çalışma da eklemleri içermektedir. Balık tüketimi ve eklemlerin korunması ile ilgili yapılan araştırmalar göstermektedir ki somon gibi balıklardan sağlanan EPA vücut tarafından birbirlerine benzer özellikler taşıyan üç tip bileşime dönüştürülebilir ve bu bileşimler istenmeyen iltihaplanmaların önlenmesine yardımcı olur. Bileşim çeşitlerinden bir tanesi 3 prostaglandin serisi. İkinci tip bileşim tromboksan serisidir. Üçüncü ve son zamanlarda keşfedilen bileşim ise resolvinlerdir. Bütün bu omega 3 türevleri istenmeyen ve aşırı miktarlarda olan iltihaplanmayı engellemektedirler.

Ancak somon balığı ile ilgili ilginç olan şey omega 3 yağ asitleri sayesinde var olan iltihaplanmayı önlemeye yardımcı özelliği ile proteinlerden gelen ve yine iltihaplanmayı engelleyen özelliğe aynı anda sahip olmasıdır. Son çalışmalar bioaktif peptides de denilen ve somonda bulunan küçük bioaktif protein molekülünün varlığının eklemlerdeki kıkırdaklara ve başka çeşit dokulara özel olarak yardımcı olduğunu göstermektedir. Kalsitonin denilen özel bir bioaktif peptitin bu çalışmalarda önemli bir yeri vardır çünkü kasitoninin insan tarafından üretilmiş şekli insan vücudunda tiroid bezi tarafından üretilir. Biz bu hormonun kemiklerdeki ve kemiklerin etrafındaki dokulardaki kollajen ve minerallerin dengelenip düzenlenmesinde yardımcı olan anahtar bir rol oynadığını biliyoruz. Kalsitoninin de dahil olduğu somon peptitleri somonun omega 3 molekülleri ile beraber eklemlerdeki iltihapların engellenmesi için eşsiz bir güç oluşturacaklardır.

Göze Faydaları

Omega 3 ve somon gibi omega 3 içerikli balık tüketmek göz ile ilgili belli başlı iki problemin oluşma riskini azaltmak için uygundur. Bunlar makula dejenerasyonu ve kronik göz kuruluğudur. Göz küresinin arkasındaki ve retinanın merkezindeki materyalin bozulması sebebi ile yaşanan kronik görme bozukluğu olan makula dejenerasyonu oluşma riskini azaltmak için haftada iki kere balık tüketmek gerekirken göz kuruluğu için haftada en az 2 ila 4 öğün balık tüketilmesi gerekmekte hatta bu sayı haftada beş ve altıya çıkarıldığında göz kuruluğunun oluşma riski daha önemli oranlarda azalmaktadır.

Kanser Riskini Azaltması

Somon gibi omega 3 yağ asidi yönünden zengin balıkların tüketilmesi bazı kanser türlerinin oluşma risklerinin azaltılması bakından da elzemdir. Kolorektal, prostat ve göğüs kanserleri bu kanser türlerinden bazılarıdır. Lösemi, kemik iliği kanseri non-Hodgkins kanserleri gibi kan veya lenf hücreleri ile ilgili kanserler de omega 3 yönünden zengin balıkların düzenli tüketilmeleri ile azaltılabilmektedir. Kardiovasküler faydalar gibi kanser riskinin azaltılması yönündeki çalışmalar da haftada en az bir öğün omega 3 yönünden zengin bir balığın, örneğin somonun tüketilmesinin, kanser oluşum riskini azaltmada faydalı olacağını söylemektedir.

Kaynak:

WH Foods: What’s New and Beneficial about Salmon

, ,

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın