Vişne Lekesi Nasıl Çıkar?

Yaz mevsiminin keyifli, tüm bir sene boyunca çıksın diye dört gözle beklenen, bilhassa çocukların bayıldığı küpe şeklindeki o mayhoş meyve; vişne. Doğanın sunduğu bu kırmızı lezzet; önce ağaç dallarında, oradan soframızda, pastalarda, serin içeceklerde kendini gösteriyor. Sıcak ayların eğlenceli meyvelerinden biri olan vişnenin, tek olumsuz yanı belki de ardında bıraktığı lekeler. Vişne yerken veya vişneli herhangi bir gıdayı tüketirken bıraktığı lekeler birçok insanı, bu durumla baş etmek için çareler aramaya itiyor. Çünkü vişne lekesi sadece yıkamayla maalesef geçmiyor. Bulaştığı yerde kalıcı olmayı seven koyu kırmızı – bordo tonlarda izlerle kendini belli eden vişne lekesi, en çok korkulan lekelerdendir. Hem giysilerimizden hem de diğer eşyalarımızdan çıkarması oldukça güçtür. Alınması gereken tek önlem vardır; vişne lekesiyle nasıl başa çıkacağımızı öğrenmek. Vişne lekesini ne çıkarır, çıkarmada en etkili yöntemler nelerdir, sizler için yazdık.

Vişne Rengi ve Lezzetin Kaçınılmaz Sonu

Vişnenin baskın rengi, bıraktığı lekenin zorluğu boşa ünlenmemiştir. Meyveyi yakından incelersek… Gülgiller familyasından kiraz görünümlü meyve, ekşimsi tadı ve bordoya kaçan, koyu kırmızı rengiyle bilinir. Latince karşılığı P. cerasus olan vişne, Giresun’un eski adı olan Kerasus’tan bugünlere kadar uzanmış ve sonunda ‘vişne’ ismini almıştır. Zaman içerisinde meyvenin rengi isim olarak kullanılır hale gelmiştir. Bugün vişne rengi; kozmetik, moda ve tekstil sektöründe kullanılan baskın renklerden biri olarak bilinir. Meyvesine tekrar dönersek; yaz geldiğinde, ekşi kiraz olarak da tanınan bu meyve serinletici ve keyiflendirici olması sebebiyle çok tercih edilmektedir. Temmuz ayından sonra iyice olgunlaşmaya başlayan vişneler daha sulu, daha kırmızı olduğu için lezzetinin en yoğun olduğu günlerini yaşar. Elbette yazın en sıcak, kavurucu günlerinde kimse vişnenin serin tadına hayır diyemez. Tabi ki bu lezzet beraberinde ‘vişne lekesi’ konusunu da gündeme getirir. Hele çocukların giysileri hepten meyve lekeleriyle doludur. Kısacası, yaz demek rengârenk meyveler, lezzetler demek… Ve tabi ki kaçınılmaz bir son olarak lekeler demek.
Vişne meyvesi, taze taze yenmesinin dışında ayrıca vişne suyu, vişne şurubu, vişne reçeli, marmeladı, vişne kompostosu ve likörü olarak da tüketilir. İşlenmiş, pişirilmiş olsa da hepsinde de vişneye koyu kırmızı rengini veren pigmentlerin etkisi sürmektedir. Bulaştığı, döküldüğü yerde lekeler bırakabilir. Her ne kadar inatçı lekeler bıraksa da vişne lekesinden kurtulmak imkânsız değildir. Doğru yöntemler ve ipuçları ile vişne lekesini çıkarmanın basit yolları bulunmaktadır.

Vişne Lekesini Çıkarmanın Yolları

Zor lekeler, herkesi yorar. Tabi, lekeden tamamen kurtulmanın formülünü bilmediğiniz sürece. İştahla yenen vişne meyvesinin bıraktığı lekeyi görür görmez, hemen yıkamak isteyebilirsiniz. Ancak yıkamadan önce lekenin bulaştığı yere yapılması gereken öncelikli işlemler vardır. Aşağıda yüzeylere göre vişne lekesini çıkarmanın yollarını yazdık.

Giysilerde Vişne Lekesi

İlk Müdahale

Vişne yerken ya da vişneli bir gıda tüketirken, üzerinizde vişne lekesi olduğunu fark ettiniz. Hiç vakit kaybetmeden müdahale etmelisiniz. İlk aşamada lekenin yoğunluğunu azaltmak için bir kağıt havlu ya da temiz bir bezle lekeyi tamponlayarak almaya çalışın. Bu lekenin daha fazla yayılmasını önleyecektir ve sizi daha az lekeyle uğraştıracaktır. Daha sonra, ılık su ile dışarıdan içeriye doğru silmeyi deneyin. Bu yöntem kimyasal içermeyen, en basit yöntemdir. Lekenin yayılmasını ve ılık su ile tamponlanarak giderilmesini amaçlar. Fakat bu şekilde bir sonuç alamazsanız biraz tinerle tamponlayabilirsiniz.

Hızla Akan Sıcak Su

Bunların dışında bilinen bir başka yöntem ise, lekelenmiş bölgeyi bir kasenin üzerine gerip, kasenin kenarlarına lastik geçirdikten sonra sabitleyerek yapılır. Sabitlenmiş lekeli kısma işlem yapmak daha kolay olmaktadır. Kumaşın üzerinden sıcak su dökünüz. Ancak burada suyu biraz yukarıdan dökmenin, lekeyi çıkarmada etkili olduğunu söylemeliyiz. Çünkü hızla dökülen su tazyikli akacağından lekeye baskı uygulayacaktır. Taze lekelerde mutlaka sonuç alacaksınız ancak hala leke kaybolmadıysa, bir karışım hazırlayabilirsiniz. Yarım çay kaşığı deterjan ve ılık su ile hazırladığınız karışımın içinde lekeli bölgeyi bekletin. Yaklaşık yirmi dakika sonra biraz alkolle tamponlayarak, giysinizi çamaşır makinesine atabilirsiniz.

Sirke

Diğer yöntem ise elma sirkesidir. Yine kaseye yerleştirilen lekeli bölgeye elma sirkesi ve deterjanla yaptığınız lapayı sürünüz. Yirmi dakika bekledikten sonra, çamaşır makinesinde kumaşın kullanım talimatına göre yıkayabilirsiniz. Giysiniz buna rağmen hala temizlenmediyse, yeniden alkolle tampon uygulamasını deneyebilirsiniz.

Leke eskimişse…

Diyelim, vişne lekesi çok eski ve onu fark etmeniz zaman aldı. Leke, ilk aşama temizleme yöntemleriyle asla açılmıyor ve çıkarılması imkânsız gibi duruyor. Bu tür durumlarda ispirtodan faydalanabilirsiniz. Çoğunlukla işe yarayan ispirtonun, kumaşın rengini bozma gibi yan etkileri olduğu için mutlaka uygulama öncesi test etmeniz ve ispirtoyu nasıl kullanacağınızı denemeniz lazım. Elbette, oldukça tehlikeli olabilen ispirtonun dikkatli kullanılması gerektiğini belirtmeliyiz. Pamuğun üzerine bir miktar ispirto döktükten sonra, kumaşın üzerine tamponlayarak uygulayınız. Daha sonra bol su ile durulayarak yıkayınız. Ek Bilgi: İspirto, özellikle ipek kumaşlarda oluşan vişne lekeleri için etkilidir. Bir parça pamuğa döktüğünüz ispirtoyu ipek kumaşa kesinlikle ovalamadan sürünüz. Ovalarsanız leke iyice yerleşir. Daha sonra bol su ile durulayarak, sabunla yıkayınız.

Süt

Süt de vişne lekesi çıkarmada etkili seçeneklerden biridir. Kumaşın lekeli olan bölgesini bir kaba yerleştirin. Arkasından kabın içerisini ılık sütle doldurun. Bu şekilde bir gece bekletmelisiniz. Ertesi gün, kıyafetinizin sütten arındırın, bol su ile durulayın ve en sonunda etkili bir sabunla yıkayın. Sütün etkili bir temizleyici olduğunu göreceksiniz. Ek Bilgi: Sütün pamuklu kumaşlardaki vişne lekesini çıkarmada etkisi büyüktür. Sabunlu suyla yıkadığınız kumaşı süte bastırıp, yukarıda yazdığımız işlemi yapmanız yeterli olacaktır.

Yünlüler

Yünlü bir giysinize vişneli gıda tüketirken leke bulaştıysa amonyaklı su hazırlayınız ve lekeli bölgeyi bu karışımın içinde bekletiniz. Daha sonra lekeyi sodyum perboratlı suya batırıp, iyice durulayınız.

Deri ve Süet

Deri ve süete bulaşmış vişne lekesi ile karşı karşıya kalırsanız, hemen lekenin yoğun kısmını bir kâğıt havlu ya da temiz bir bezle emdirin. Arkasından hemen ılık suyun içine sıvı sabun koyarak ikisinin iyice karışmasını sağlayın. Daha sonra kuru ve temiz bir bezle köpüklü karışımla lekeli bölgeyi silin. Ve sonra temiz suyla durulayın.

Sentetik, Naylon, Polyester

Sentetik, naylon ve polyester kumaşlarda ise sünger yardımıyla lekeli bölgeyi temizlemeyi deneyebilirsiniz. Lekeli kısma biraz limon sıktıktan sonra sünger yardımıyla siliniz ve en son aşamada suyla durulayınız. Bu yöntemden sonuç alamazsanız, bir kabın içerisinde hazırladığınız sirke, deterjan ve ılık su karışımına lekeli kumaşınızı koyup yaklaşık 15 dakika bekletiniz. Daha sonra çamaşır makinesinde uygun bir ayarda yıkayınız.

Halılarda Vişne Lekesi

Sadece vişne değil, içine vişne giren her yiyecek ve içecek dikkatli tüketilmelidir. Evde gerçekleşen beklenmedik kazalar, evdeki değerli halılarınıza inatçı lekeler bırakabilir.

Birinci Adım: Leke henüz yeniyse, hemen bir kağıt havluyla olabildiğince lekeyi almaya çalışın. Burada yine asla ovalamadan, sadece tamponlayarak silin. Sonraki aşamada halının türüne göre hareket etmelisiniz. Yün iplikten olan, kıymetli ve antika değerinde halılarınızı temizlemeden önce kimyasal leke çıkarıcıları kullanmak konusunda emin olunuz. Geri dönüşü olmayan hasarlara sebebiyet verebilir.

İkinci Adım: Halınızı çok ıslatmamaya özen göstererek, sprey şişe yardımıyla ılık su sürünüz. Ancak burada suyun sıcak olmamasına da dikkat etmelisiniz. Sıcak su, halınızdaki vişne lekesini kalıcı bir lekeye dönüştürebilir. Yeniden temiz bir bez ya da kâğıt havlu ile lekenin üzerine tampon yapın. Yine yavaş ve diklemesine hareketlerle tamponlayın. Dairesel hareketler, halıdaki lekenin ipliğin derin kısımlarına kadar inmesine sebep olacaktır.

Üçüncü Adım: Sonraki aşamada, bir çay kaşığı ağartıcı olmayan deterjan, halı şampuanı ve sıcak suyu karıştırın. Karışım iyice köpürdükten sonra ilk önce test yapmalısınız. Halının görünmeyen bir yerinde, temizleme solüsyonunu az miktarda deneyin. Eğer renge bir zarar vermiyorsa, lekeli kısım için kullanabilirsiniz. Ancak renkte açılma olduysa, hemen sünger yardımıyla soğuk su kullanarak, sürdüğünüz karışımı temizleyin. Her şey yolundaysa temiz bir bezle karışımı halıya uygulayın. Bezi ıslattıktan sonra iyice sıkın ve köpüklü kısımdan bir miktar alıp lekenin üzerine koyun. Sıradaki aşamada kaşık yardımıyla leke çıkarmaya devam edeceğiz. Kaşığın tersiyle, çok bastırmadan spiral bir hareketle lekeyi derinlerden çıkarmaya çalışın.

Bu işlemden sonra spreyle ılık su püskürterek solüsyonu temizlemeye çalışın. Mutlaka solüsyonu çıkarana kadar aynı işleme devam etmelisiniz.

Ek Bilgi: Leke temizliğinden sonra halılarda, tamamen kuruma olmadan üzerine sandalye, koltuk, sehpa gibi ağır eşyalar konulmamalıdır.

Diğer Yüzeyler…

Gümüş

Vişne lekesi gümüşün üzerine bulaşırsa, mümkün olduğunca hızlı bir şekilde, eşyanızı sıcak suya atıp bekleyiniz. Bir müddet beklettikten sonra temiz bir bezle ovalayarak lekeli kısım kaybolana dek siliniz.

Ahşap

Vişne lekesi ahşap bir yüzeye bulaşırsa, bulaşık deterjanını sıcak suyla karıştırın ve iyice köpürene kadar devam edin. Temiz bir bezi bu karışıma batırın ve köpüklü kısmı lekeli yüzeyin üzerine koyun. Bir süre sonra temiz suyla silin. Eğer hala leke varsa, yarım litre suyun içine 1 yemek kaşığı oksalit asit karıştırın. Sadece lekeli kısmı bu karışımla tamponlayın. Ardından temiz suyla iyice durulayın ve kurumaya bırakın.

Mermer

Evinizde bulunan mermer veya benzeri bir yüzeye vişne lekesi bulaşırsa, yine yoğunluğu temiz bir bezle aldıktan sonra ılık su ve sünger uygulaması yapınız. Eğer, hala leke çıkmazsa güçlü bir deterjanla, klorlu ağartıcı sıvı deterjanı biraz suyla karıştırın. Daha sonra lekeli yüzeye bu karışımdan sürün ve üzerini buharlaşma yapmaması için nemli bir bezle sarın. Leke açılınca iyice durulayın ve kurumaya bırakın.