yer-elmasi

Yer Elması Nedir, Faydaları Nelerdir?

Papatyagiller ailesinden bir bitki olan yer elmasının kanser, kalp ve kemik hastalıklarının oluşma aşamasını yavaşlattığı ve oluşma aşamasından önce kullanıldığında da oluşma riskini azalttığı görülmüştür. Çok köklü bir sebze olan yer elması bazı ülkelerde Tupinamba olarak da bilinmektedir. Tupinamba Hindistan halkına verilen bir isimdir. Aslında Kuzey Amerika kökenli bir bitki olmasına rağmen, neden bazı dillerde bu şekilde isimlendirildiği sırrını korumaktadır.

Yer Elmasının Fiziksel Özellikleri

Öncelikle yer elmasının baharat olarak da kullanılabilen bitkisine göz atmak gerekirse, belirgin özellikleri, uzun yıllar boyunca yeniden çoğalabilen bu bitkinin 3 metreye kadar uzayabilmesidir. Diğer kök bitkilerine benzer şekilde uzun süre yeşil kalan bir yapısı vardır. Yer elmasının kök yapısı incelendiğinde ise sadece bir sene ömürlü bir kökünün olduğu ve sebze olarak sadece senede bir kez yetiştiği görülür. Yaz aylarında dikilen kök sonbahardan sonra bir daha kendini yenilemez ve ölür. Yumurta şeklindeki yaprakları ise yazdan sonbahara kadar yeşil kalır. Yaprakları yaklaşık 7 ve 10 cm civarına ulaşırken ağırlık olarak da 10 ve 25 gram arasında değişir. Yaprak ve dalları tüysüzdür. Yer elması çiçeğinin papatyaya benzerlik göstermesi onun neden papatyagiller ailesinden olduğunu daha iyi açıklar. Sarı renkteki çiçeği aynı zamanda ayçiçeğine de benzetilebilmektedir. Çiçeğinin bazı bölgelerde ekim ayından önce açtığı görülürken sıcaklık ve yükseklik bakımından kısmen farklı yerlerde ağustos ayı itibarı ile açtığı da görülür. Çiçeğinin yapraklarının büyüklüğü ise yine 4 – 6 cm arasında değişir.

Temmuz ve ağustos aylarında toprağa yerleşmesi gereken yer elması, kökleri yetişinceye kadar bünyelerinde topraktan aldıkları karbonhidratı saklarlar. Köklerinin toprağa yerleştirilme biçimi olarak patatese ve havuca benzerlik gösteren yer elmalarının, kökün toprağa yerleştirilmesinden yaklaşık 50 hafta sonra topraktan çıkarılarak tüketilmesi gerekir.

Yer Elmasının Kökeni

Yer elmasının kökeni Kuzey ve Orta Amerika olan yer elmalarının Meksika’dan dünyaya yayıldıkları sanılmaktadır. 1610 yıllarında Fransız kaşifler Kanada ve Kuzey Amerika’ya yaptıkları keşif seyahatlerinde, onların açlıktan ölmesini engelleyen ve hayatta kalmalarını sağlayan yeni kök tiplerini Avrupa’ya göndermişlerdir ve böylece yer elmalarının kökleri de 1612 yılında Paris’e kadar ulaşmıştır. Günümüzde yine ana üretim yerleri Kuzey Amerika, Rusya, Kanada ve Asya olmakla beraber dünyanın hemen hemen bütün kıtalarında bulunabilen bir bitki haline gelmiştir.

Yer Elması Nasıl Tüketilmelidir?

Yer elmaları her ne kadar patates gibi kendinden çoğalan köklerden olsa da patatesten farklı olarak tatlı bir tadı vardır. Suyu çıkarılıp içilebileceği gibi, patates gibi kızartılması ya da tuzlu suda kaynatılarak, pişirilerek tüketilmesi de mümkündür. Aynı zamanda salatalara rendelenebilen ve zeytinyağlı şekilde de tüketilebilen yer elmasının her ne kadar elma olarak isimlendirilmiş olsa da aslen bir sebze olduğu unutulmamalıdır. Yer elmasının sadece soyularak, pişirilmeden yenmesi de mümkündür ve en çok bu şekilde faydasını gösterdiği bilinmektedir. Pişirme ve tüketme bakımından da kolay bir sebze olduğu için genç, yaşlı herkesin tüketmesi önerilir.

Yer Elmasının Faydaları Nelerdir?

Yer elmasının patates ve diğer kök bitkilerinden farklı olarak tatlı olmasını içerdiği inulin nedeniyledir. İnulinin ne olduğuna daha yakından baktığımızda bu içeriğin aynı zamanda soğan, sarımsak, pırasa, enginar ve hindiba gibi diğer kök sebzelerinde de bulunduğunu görürüz. İnulin uzmanlar tarafından şeker hastaları, kalp hastaları ve kemik problemi yaşayanlar için önerilen önemli bir içeriktir. Aynı zamanda kanser hastalarına da iyi geldiği gözlemlenmiştir.

Yaklaşık 100 gr yer elmasının 31 kilokalori olduğu ve 20 mg Magnezyum, 3,7 mg Demir, 10 mg Kalsiyum, 78 mg Fosfor, 450 mg Potasyum ve yaklaşık olarak 79 gr su içerdiği ölçülmüştür. Aynı zamanda A, B ve C vitaminleri bakımından zengin olan yer elması yapılan araştırmalarda içerisinde nişasta bulundurmadığı kanıtlanmıştır ve bu durum şeker hastalarının yer elmasını güvenle kullanabilmelerini sağlamıştır. Aynı zamanda yer elması düşük kalorisi ile de kilosunu korumak için diyet yapanların tüketebileceği gözde sebzelerden bir tanesi haline gelmiştir. Yer elmasının aynı zamanda lifler bakımından zengin içeriği, bağırsakların çalışmasının düzenlemesine de yardımcı olur. Bağırsakların daha iyi çalışmasını sağlayan bu lifler aynı zamanda tokluk hissini arttırarak yer elmasının yine diyet yapanların tercih ettiği bir sebze olmasını sağlar. Sahip olduğu bu zengin lif içeriği ile bağırsak problemi olanlar ile kilo vermek isteyenlere önerilen bir sebzedir. Zengin besin değerleri kan şekerinin dengelenmesinde yardımcı olmaktadır.

Doğal bir sağlık kaynağı olan yer elması, şeker hastalarına düzenli olarak tüketmeleri önerilen bir sebzedir. Demir açısından en zengin sebzelerden bir tanesi olan yer elması bu özelliği ile şeker hastalarının ve kansızlık çekenlerin güçlü bir yardımcısıdır. İçerdiği potasyum kalp hastaları için önemli iken zengin mineral içeriği de vücudumuzun genel fonksiyonlarında etkin bir rol oynar. Düzenli yorgunluk ve strese bağlı kronik sinirlilik durumuna sahip kişilere içeriğindeki potasyum nedeni ile önerilen bir sebzedir. İçeriğindeki potasyum yorgunluk, stres ve kronik baş ağrıları ile savaşır.

Yer elmasının sağlığımız üzerindeki faydaları saymakla bitmez. Yer elmasının içeriğindeki zengin fosfor, magnezyum, demir ve kalsiyum nedeni ile daha önce de bahsettiğimiz gibi kansızlık çekenler için önemi büyüktür. Bu zengin fosfor içeriği yaşlılar icin önemli bir besindir ve bu güçlü Fosfor içerikli yapısı ile kemik erimelerine karşı savaşır. Aynı zamanda yine bu özelliği ile safra ve pankreasın düzenli çalışmasına da yardımcı olan yer elması böbreklerin güçlenmesinde etkilidir.

Öksürüğü kesmek için yine yer elmasının tüketilebileceği bilinmektedir. Bu durumda yer elmasının çorbasının yapılması ya da suyunun içilmesi önerilmektedir. İki durumda da göğsü yumuşatarak öksürüğü azalttığı görülmüştür. Yer elmasının bir diğer önemli etkisi ise kronik romatizma ağrıları çekenler üzerinde görülmektedir. Bu tür sorunlara sahip olan kişilere düzenli olarak yer elması tüketmeleri önerilir. Aynı zamanda içeriğindeki besin değerleri ile çocuğunu emziren annelere tüketmeleri önerilen bir sebzedir. Bu durumda anne sütünün çoğalmasında önemli rol oynar.

Patatesten de bildiğimiz üzere yer elması şişliklerin indirilmesinde, yine patatese benzer şekilde kullanılmaktadır. Bu durumda yer elmasının kaynatılarak püresinin yapılması ve bu pürenin şişlik olan kısmın üzerine koyarak uygulanması gerekir. Besin değerlerinin ve içeriğindeki vitaminlerin iyi geldiği diğer bir hastalık ise hemoroittir. Vücudun drencinin arttırılmasına yardımcı olan yer elmasının cinsel gücü arttırdığı da bilinmektedir. Yer elmasının bağırsakları çalıştırıcı özelliğinin yanında yine idrar söktürücü özelliği de vardır. Kabızlık sorunu yaşayanların olduğu gibi idrar yollarında sorunlar yaşayanlara da yine yer elması tüketmeleri önerilmektedir.

Saç ve cilt bakımlarına önem verenler için yer elmasının içeriğindeki B ve C vitaminleri yine doğal bir koruyucu olarak görev yapar. Bu durumda haşlanıp suyuyla saçların yıkanması gerekir. Böylece saç diplerini güçlendirdiği gibi aynı zamanda saçların da parlamasını sağlar. Ciltteki etkisi ise yine aynı şekilde doğal bir canlandırıcıdır. Yer elmasının kaynatılan suyu ile yüzün yıkanması sonucu cildin parlamasını ve canlılığını arttırmasını sağlar. B ve C vitaminleri aynı zamanda göz sağlığımız için de önemlidir. Yorgun gözlere karşı yine yer elması önerilir.

Yer elmasının zararları araştırıldığında herhangi bir zarara rastlanmamıştır. Düşük kalorisi ve dengeli besin oranları ile herkesin güvenle kullanabileceği bir sebzedir. Bahsettiğimiz bütün bu faydalarından dolayı, kansere karşı bir koruma, vücut direncimizin genel olarak arttırılması ve yaşlılığa karşı savaşma adına yer elmasının haftada en az bir kez soframızda olması önerilmektedir.

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın