Bal deyince aklınıza bin bir derde çare olan bir besin geliyor değil mi? Şimdi sizi biraz şaşırtacağımızı söylemeyiz çünkü adı üzerinde, deli baldan bahsedeceğiz. Bu öyle bir bal ki; faydası kadar bilinçsizce tüketildiğinde ciddi zararları da bulunuyor.
Deli Bal Nedir?
Deli bal, arıların Ormangülü (Komar – Rhododendron) bitkisinin çiçeklerinden elde ettiği bir bal çeşididir. Komar balı adıyla da bilinir. Arı, bu balı ”Azelea Pontica Luteum” ve ”Rhodedonderon Ponticum L.” bitkilerinden topladığı özden yapar. Azelea Pontica Luteum çiçeğinin rengi sarı, Rhodedonderon Ponticum L. çiçeğinin rengi ise kırmızıdır. Bu bal halk arasında “bal tutması” şeklinde anılan zehirlenmeye sebep olabilmektedir. Bu özelliği nedeniyle deli bal halk arasında “tutan bal” ya da “acı bal” isimleriyle de anılmaktadır.
Aslında deli bal, dünyanın en iyi bal türü olarak gösterilir. Çok az yenildiğinde birçok hastalığın tedavisinde kullanılır. Bu özelliği ile ülkemizde de tercih edilen bir bal türüdür. Rengi kahverengidir. Acımsı ve buruk bir tadı vardır. Deli bal halk arasında mide ağrısı, şeker, bağırsak rahatsızlıkları ve yüksek tansiyon gibi şikayetleri tedavi etmek amacıyla kullanılmaktadır. Avrupa’da ise doktor kontrolünde tansiyon düşürücü olarak kullanılmaktadır.
Genellikle 1 çay kaşığından fazla tüketilmemesi tavsiye edilir. Eğer bu miktardan fazla tüketilirse, içeriğindeki “grayanotoksin” maddesi nedeniyle zehirlenmelere neden olabilmektedir. Deli bal zehirlenmesinin en önemli belirtileri; kalp ritmi bozukluğu, boğazda yanma, deride ve gözde kızarma, bulantı, kusma, ağız ve burunda kaşınma, tükürükte artış, bulanık görme veya geçici körlük, baş ağrısı ve dönmesi, ishal, tansiyon düşüklüğü, bilinç kaybıdır. Bu belirtiler genellikle bal tüketildikten 1-1,5 saat sonra ortaya çıkar. Eğer belirtiler hafif seyrediyorsa, herhangi bir tıbbi müdahaleye gerek kalmadan 24 saat içerisinde kendiliğinden geçer. Zehirlenme sonrası tıbbi müdahale yapılmazsa ölüm vakaları yaşanabilmektedir. Son yıllardaki deli bal zehirlenmelerinin çoğunluğu ne yazık ki ülkemizde görülmektedir. Bu bal kaynatıldıktan ya da uzun süre bekletildikten sonra tüketilirse zehir etkisi yok olur.
Deli Balın Faydaları Nelerdir?
Deli bal, milattan önceki yıllarda bile iyileştirici gücünden faydalanılan bir baldır. Bu baldan fayda elde etmek için dikkat edilmesi gereken nokta çok az tüketilmesidir. İşte deli balın faydaları…
- Öksürük kesici etkisi vardır.
- Soğuk algınlığı, nezle, grip, faranjit, bronşit ve gastrit gibi rahatsızlıkların iyileşme sürecini hızlandırır.
- Tansiyonu düşürür. Hipertansiyon rahatsızlığında kullanılır.
- Mide ve baş ağrılarına iyi gelir. Ağrı kesici özelliği vardır.
- Kolestrolü düşürür.
- Sinir sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur. Sinir bozukluğu, uykusuz, halsizlik gibi sorunların çözülmesinde etkilidir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Delin Balın Zararları, Yan Etkileri Nelerdir? Deli Bal Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Deli bal, günlük 1 çay kaşığını geçmeyecek miktarda ve hatta mümkünse doktora danışılarak tüketilmelidir. Bilinçsizce ve çok fazla miktarda tüketilen deli bal, şimdi sıralayacağımız rahatsızlıklara sebep olabilir.
- Boğazda yanma hissi
- Cildin kızarması
- Gözlerin kızarması
- Kalp ritmi bozukluğu
- Tansiyonda ani düşüşler
- Mide bulantısı, kusma ve ishal
- Bulanık görme veya geçici körlük
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Bilinç kaybı, halüsinasyon görme
Tarihteki ilk deli bal zehirlenmesi Ksenofon tarafından kaydedilmiştir. Perslerle savaşmak amacıyla Karadeniz sahiline gelen 10 bin Yunan askerinin deli bal tükettikten sonra ishal, kusma ve bilinç bulanıklığı şikayetleri yaşadığı, hatta deli bal tüketilerek esir edildiği bilinmektedir. Prof. Dr. Özyurt, bir yazısında bu konuyla ilgili olarak, ”Tarihte düşmanları etkisiz hale getirmek için kullanılan ilk biyolojik silah olan bu balı, tüketilirken çok dikkatli olunmalı” demiştir.
Deli Bal Zehirlenmesine Ne İyi Gelir?
Yukarıda değindiğimiz yan etkilerden biri veya birkaçı görüldüğünde mutlaka doktora gidilmeli ve deli bal tüketildiği bildirilmelidir. Çünkü bu belirtiler ölüme kadar varan sorunlar doğuran deli balı zehirlenmesinin belirtileridir.
Deli Bal Nerelerde Bulunur?
Deli balın elde edildiği ormangülü çiçekleri Doğu Asya’dan Kafkaslar’a kadar uzanan bölgede yetişir. Ülkemizde ise Karadeniz ikliminin görüldüğü, 0-3000 metre yükseklik aralığında yetişmektedir. Alman bilim adamı Karl Koch, 1844 yılında Rize’ye gelmiş ve delibalı, arıların komar bitkisinden yaptığını ortaya koymuştur.
Ormangülü bitkisi, asidik, rutubetli ve kumlu-killi toprakları sever. Kirece karşı oldukça hassastır. Bu çiçekler deniz seviyesindeyse Mayıs ayında açar. Daha yüksek alanlarda ise yaz boyunca açıktır. Ormangülünün sadece çiçekleri değil, dalı ve yaprakları da zehirlidir. Hatta bu nedenle ormangülüne “dana katili”, “kuzu katili” gibi isimler verilmiştir.
Gerçek deli balının tadı acımsıdır, rengi ise kahverengidir. Bu özelliklerine bakarak aldığınız balın gerçek olup olmadığını anlayabilirsiniz. Deli bal yan etkileri çok fazla olan bir bal türü olduğundan mutlaka güvenilir satış noktalarından temin edilmelidir.
Deli Bal Nasıl Tüketilmelidir? Kimler Deli Bal Tüketmemelidir?
Yetişkinler için dozaj günde 1 çay kaşığıdır. Tatlılara veya içeceklere katılarak tüketilmemeli. Kahvaltılık olarak kullanılmamaktadır. Mümkünse doktora danışarak tüketilmelidir.
Çocukların deli balı tüketmesi kesinlikle önerilmemektedir.
Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.