elodea-bitkisi

Elodea Bitkisi Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Elodea, akvaryumlarda estetik bir bitkiyken, göllerde istilacı bir yapıya bürünür. Suyun kimyasını dengeler. Diğer canlıların alanını kısıtlayabilir.

Elodea, tatlı su bitkisidir. “Bataklıkseven” adıyla da bilinir. En popüler akvaryum bitkileri arasında ilk sıradadır. Göletler, bataklıklar, göller ve derelerde yetişebilir. Kolay temin edilebilen, ucuz ve hızlı büyüyen bir su ve süs bitkisidir. Birçok balıkla birlikte aynı ortamı paylaşabilir. Uyumlu bir bitki türüdür; ancak istilacıdır. Elodea, zor şartlarda ve kirli sularda yaşayabilir. Ancak süs bitkisi olarak akvaryumlarda estetik bir görüntü kazanılmak isteniyorsa sürekli müdahale etmek, budamak, yeniden dikmek gerekebilir. Gösterişli ve sağlam bir bitkidir. Akvaryum kullanmaya yeni başlayanlar için görsel açıdan keyif verir, bakımı kolaydır. Yıl boyu yeşil kalabilir.

Elodea, akvaryumlar için ideal ve faydalı bir bitki olsa da bazı türleri “zararlı ot” statüsündedir. Özellikle göl veya gölet gibi tatlı su kaynaklarındaki vahşi doğada zararları olabilen bir türdür. Çok yayılmacı ve istilacı bir yapısı vardır. Bu sebeple bazı ülkelerde kontrol altında tutulur veya yetişmesi engellenir. Çok yıllık su bitkisidir. Havuzlarda su kalitesini artırmak için kullanılabilir. Estetik amaçlı kullanımı yaygındır. Buz altında dahi hayatını sürdürebilir. Girdiği bölgeyi kaplayarak yayılması birkaç yılı alır. Su sümbülü ile benzer etkiler ve özellikler gösterir. Vahşi koloniler, balıklar, kabuklular, böcek larvaları ve salyangozları için çok ideal barınak sağlar. Büyük göl veya göletlerde kontrol altında tutulması zordur.

“Elodea” kelimesi, Yunanca “bataklıktan gelen” anlamındaki “helodes” sözcüğünden türetilmiştir.

Özellikleri Nelerdir?

Elodea, Hydrocharitaceae familyasına ait bir bitki türüdür. 1836 yılında İrlanda’daki bir gölette keşfedilmiştir. 1849 yılında Fransız botanikçi Jules Ermile Planchon tarafından tanımlanmıştır. Dana sonra 1854 yılında İskoçya’da, 1859’da Berlin’de Polonya’da görülmüştür. Ana vatanı Kuzey ve Güney Amerika’dır. Altı farklı türü bulunur: Elodea bifoliata (Kanada, Kuzey Amerika), Elodea callitrichoides (Arjantin, Uruguay), Elodea canadensis (ABD), Elodea granatensis (Güney Amerika), Elodea Nuttallii (ABD), Elodea Potamodeton (Şili, Peru, Bolivya, Ekvador). Dünyanın birçok ülkesinde ve bölgesinde yetişebilir.

Elodea, ılıman bölgelerde daha çok görülür. Tatlı su ortamlarında yavaş yavaş yayılır. Uzunlukları 40 ila 100 santimetreye kadar ulaşabilir. İki veya 3 metreye ulaşabildiği belirtilir. Gövde kalınlığı 5 santimetre civarında olabilir. Yumuşak ve sert sularda yetişebilir. Elodea için 6,5 ila 7,5 arasındaki pH değerli sular idealdir. Kuma ihtiyaç duymayabilir. Tutunma kökleri (yalancı kök) ile bir yere tutunarak gelişebilir. Bu kökler, besin kökü değildir, sadece tutunmak için kullanır. Su yüzeyine ulaşınca yeni dallar verir. Dalları sağa sola kıvrılarak yatay olarak uzar. Bazı türleri su üzerinde çiçek açabilir. Çiçekleri beyaz renkte, ortası sarıdır ve birkaç gün içinde solabilir. Yaprakları serttir, sivri uçludur, 1-4 santimetre uzunluğunda ve 2-5 mm genişliğindedir.

Bakımı kolaydır, uygun şartlarda ekstra bakım gerektirmeden gelişebilir. Çok zor şartlara dayanabilir. Yerini sevmese bile uzun süre canlılığını koruyabilir. Yerini severse açık yeşil bir hal alır. Elodea için ideal sıcaklık 20-24 derece arasındadır. 10 ila 27 derece arasındaki sıcaklıkları tolere edebilir. 30 derece sıcaklıktaki suda bile dayanabildiği belirtilir. Ancak ideal sıcaklık dışında dallanması ve büyümesi durur, metabolizması yavaşlar. Ani sıcaklık değişimlerine karşı hassastır. Suyun fazla sıcak olmaması gereklidir. Gelişimi için özellikle ışığı yeterli miktarda alması önemlidir. Ancak ışık toleransı oldukça yüksektir. İhtiyaç duyduğu ışığı aldığında çok iyi fotosentez yapar. Ortam ışığında bile gelişme çabası içindedir. Işık şiddeti arttıkça filizleri boylanır, çok hızlı gelişebilir. Büyüme hızı her gün gözlemlenebilir. Bu sebeple su içindeki mineral, nitrat, karbonhidrat gibi maddeleri hemen tüketir. Bu durum diğer su bitkilerinin büyümesine engel olabilir. Su bitkileri, elodea ile rekabet edemez. Bu sebeple diğer bitkileri çürütebilir.

Bazı türleri, göl veya göletlerde yetişir. Göllerde ekosistemin önemli bir parçasıdır. Sudaki birçok omurgasız canlı için yaşam alanı oluşturur. Su kuşları, ördekler, kunduz, misk kuşu ve su kaplumbağaları gibi hayvanlar da bu bitkiyi yiyerek beslenir. Yeni bir ekosisteme giren elodea, 5-6 yıl boyunca büyüyebilir, besin maddeleri azaldıkça büyümesi yavaşlar. Bazı sularda 25 fit derinlikte büyüyebilir.

Akvaryumlarda Nasıl Yetişir?

Elodea, akvaryumlarda denge sağlar. Su kimyasını, oksijenini düzenleyen besin kaynağıdır. Akvaryumlarda elodea bitkisi yetiştirmek için bazı yöntemler vardır. Örneğin, 5-10 dal elodea dalı birleştirilerek bağlanır. Daha sonra akvaryumun tabanına veya cama bir vantuz yardımı ile tutturulur. Bu yöntemle bulunduğu bölgeye tutunan elodea, kısa sürede büyüyecektir. Kuma gömülerek de yetiştirilebilir. Ancak kumun ve bulunduğu suyun özelliklerine göre tabanda çürüme yapabilmektedir. Otuz litrenin altındaki sularda sağlıklı bir gelişim sergileyemez. Miktarı az olan sular sıcaklık değişikliklerinden çabuk etkilendiği için elodea için ideal sıcaklıklar sağlanamaz. Bu sebeple çürüyebilir. Elodea bitkisini çoğaltmak için ideal bir ışık kaynağı veren lamba kullanılabilir. Bunun için ölçü, 1 litrelik suya 1 watt ışık şeklinde alınabilir.

Elodeaya uygun bir ortam sağlamak için gübre kullanılabilir. Elodeanın bulunduğu suda balık besleniyorsa balık gübreleri yeterli olabilir. 10 litrelik suya 100 ml maden suyu da katılabilir. Sıvı gübreler de kullanılabilir. Aşırı gübreleme yosun popülasyonunu artırır. Bu bitkinin karbondioksit ihtiyacı azdır. Karbonat bileşikleri kullanılarak elodea için ideal bir karbon kaynağı oluşturulabilir. Filizlerinin altından veya üstünden 10 ila 20 santimetrelik parçalar halinde kesilerek çoğaltılabilir. Filizleri koyu yeşil bir hal almışsa ve boylanmıyorsa bir sorun var demektir. Elodea bulunan akvaryumda veya suda başka bitkiler yetiştirilmek isteniyorsa gübreyle takviye etmek gerekir. Sudaki hava miktarı takviye edilerek çözünen gazlar dengede tutulabilir.

Bunları Biliyor musunuz?

  • Anavatanı Amerika olan elodea, akvaryumculuk sayesinde tüm dünyaya yayılmıştır.
  • Elodea, genellikle akvaryumlarda süs bitkisi olarak yetiştirilir. Balıklar için ideal bir besin kaynağı ve barınaktır.
  • Elodea çok hızlı büyür ve bulunduğu sudaki maddeleri hızlıca tüketir. Bu sebeple bu maddeleri alarak büyüyen yosunların ve su bitkilerinin gelişmesini engeller.
  • Özellikle akvaryumlarda mavi ve yeşil alglerin üremesini engeller.
  • Elodeanın hızlı büyümesi sudaki oksijen miktarını azaltarak bazı durumlarda diğer bitkilerin ve balıkların ölümüne yol açabilir.
  • Fosfor ve azot bakımından zengin sular elodeanın hızlı büyümesinde etkendir.
  • Bazı göl veya göletlerde elodea popülasyonu su kanallarını kapatır, balık avlanmasını önler.
  • Elodea, ışığa fotosentez açısından hızlı tepki verdiği için hücrelerinde bulunan kloroplastların sirkülasyonu ve rotasyon hareketleri mikroskop altında kolaylıkla izlenebilir.
  • Elodea, bulunduğu ortamdaki zararlı maddeleri besin olarak kullanabilir.
  • Diğer su bitkilerinin aksine elodea, kış boyu bulunduğu su kaynağındaki doğal yaşama besin sağlar, barınak olur.
  • Elodea yetiştiği alandan hızla uzaklaşarak yayılabilir, yeni alanları istila edebilir. Bu sebeple Amerika’daki bazı eyaletlerde elodeanın istilacı türlerini satmak ve yetiştirmek yasaktır.
  • Avrupa’da su yaşamı için tehdit olarak görülen elodea, kontrol altında tutulmaktadır.
  • Elodeanın en büyük düşmanı çim sazanıdır. Elodeanın yok edilmesi veya azaltılması için kullanılan bu balık, “biyolojik silah” olarak görülür.
  • Antibiyotik bir salgı salgılayarak su kimyasını düzenler. Mükemmel bir besin kontrolörü ve oksijen üreticisidir.
  • Tuzlu sularda yaşayamaz.

,

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın