glukozamin-nedir

Glukozamin Nedir, Ne İşe Yarar?

Eklem ağrıları çekenler ve ağır kaldıran vücut geliştiriciler arasında son yıllarda popüler olan glukozamin, aslında vücutta doğal olarak bulunan bir moleküldür. Takviyesi ise eklem sorunlarının önüne geçmek ve bazı enflamatuar rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılır.

Peki glukozamin eklem hastalıklarını iyileştirir mi? Glukozaminin faydaları nelerdir? Bitkisel glukozamin nedir? Glukozaminin yan etkileri nelerdir? Kilo aldırır mı, başka ilaçlarla etkileşime girer mi? İşte, glukozamin rehberi…

Glukozamin ve Eklem

İnsan vücudunda doğal olarak bulunan glukozamin maddesi, kıkırdak üretiminde hayati önem taşır. Kıkırdağın ana bileşenlerinden biridir. Kıkırdak ise kemiklerin eklemlerle buluştuğu noktalarda, eklem yüzeylerinde bulunan ve hareketi kolaylaştıran bir bağ dokudur. Esnek ama sıkı bir doku olarak eklem ile kemiğin arasında adeta bir yastık görevi görür, kemik aşınmasını engeller.

Ancak yaşımız ilerledikçe vücuttaki glukozamin seviyeleri düşer, kıkırdak doku esnekliğini yitirir, sertleşir ve hareket kabiliyetini kolaylaştırma özelliğini kaybeder. Dolayısıyla eklem rahatsızlıkları ortaya çıkmaya başlar.

Glukozamin takviyesinin ise bu süreci yavaşlattığı düşünülmektedir. Glukozamin takviyesinin vücut geliştirmek için ağır kaldıran kişilerin eklem rahatsızlıkları yaşamasını engellediği de zannedilmektedir. Ancak bu noktada şunu belirtmekte fayda var: Tıp dünyası, glukozamin takviyesinin kıkırdak sorunlarında iyileştirici etkileri konusunda ikiye bölünmüş görünmektedir. Zira bilimsel araştırmalar bu yönde kesin kanıtlara ulaşmış değildir.

Takviyelerin glukozamin sülfat, kondroitin sülfat, MSM ve manganez gibi başka etken maddelerle formüle edilerek satılmasının bir sebebi de budur. Bu nedenle glukozamin takviyesi almaya karar vermeden önce şikâyetinizi net olarak tespit etmeniz ve içeriğindeki diğer etken maddeleri incelemeniz önerilir.

Glukozamin Ne İşe Yarar?

Tıp dünyasını ikiye bölmüş olmakla beraber, glukozamin takviyesi önerilen rahatsızlıklar ve ilgili araştırmalar şöyle özetlenebilir:

Enflamasyonu Azaltabilir

Bilimsel araştırmalar, özellikle kondroitin ile takviye edildiğinde glukozaminin enflamasyonu azaltabildiğine işaret eder. 200’den fazla kişinin katıldığı bir araştırmada, glukozamin takviyesi alan kişilerin kan testlerinde enflamasyon göstergeleri olan CRP ve PGE değerlerinin yüzde 24 ila 28 oranında azaldığı saptanmıştır. Kondroitin alan kişilerde ise oran yüzde 36’ya yükselmiştir. Fakat araştırmada, istatistiksel olarak kesin bir kanaate varılması için daha ileri deneyler yapılması gerekliliği vurgulanmıştır.

Eklem Sağlığını Koruyabilir

Glukozamin takviyesinin en yaygın kullanım alanı olan eklem rahatsızlıklarındaki faydası kesin olarak kanıtlanmamıştır. Fakat kıkırdak erimesini engelleyerek eklem dokularını koruduğu yönünde de bir dizi araştırma da bulunmaktadır.

41 bisikletçi üzerinde yapılan bir araştırmada, günde 3 grama kadar glukozamin kullanımının dizlerde kolajen azalmasını yüzde 27 oranında engellediği tespit edilmiştir. (Kaynak)

Futbolcular üzerinde yapılan bir diğer araştırma ise yine günde 3 gram glukozamin takviyesi ile eklemlerde kolajen yok olmasının ciddi oranda azaldığı saptanmıştır. Bu araştırmalar, glukozamin takviyesinin eklem sorunlarını iyileştirmese de eklemleri koruduğuna işaret eder. (Kaynak)

Glukozamin Eklem Hastalıklarını İyileştirir Mi?

Glukozamin takviyesi, osteoartrit, romatoid artrit ve osteoporoz gibi kemik ve eklem hastalıklarının tedavisi için de sıklıkla öneriliyor. Ancak uzmanlar bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekliliğine, eklem sağlığının korunması ile eklem hastalıklarının tedavi edilmesi arasında bir ayrım olduğuna dikkat çekiyor. Zira araştırmalar, glukozamin takviyesinin kesin bir etkisini saptayabilmiş değil. Bazı uzmanlara göre, glukozamin eklem hastalıklarını iyileştirmiyor ancak ağrı ve enflamasyon gibi semptomları perdeleyerek ‘plasebo’ etkisine yol açıyor.

Öte yandan, bazı araştırmalar düzenli olarak yapılan glukozamin sülfat takviyesinin osteoartrit hastalığının uzun vadeli tedavisinde ağrıyı azalttığını, eklemler arasındaki boşluğu koruduğunu ve hastalığın ilerlemesini engellediğini gösteriyor.

ABD’de 1600 kişi üzerinde yapılan bir osteoartrit araştırmasında ise glukozamin ve kondroitin sülfat takviyesinin hastalığın belirtilerini azaltmadığı tespit edildi. Bazı katılımcılar ağrılarının azaldığını söylese de, kıkırdak erime hızında gerileme tespit edilmedi. (Kaynak)

Fareler üzerinde yapılan bir araştırma farklı glukozamin değerlerinin romatoid artrite işaret eden kan değerlerini düşürdüğüne işaret ediyor. Fakat insanlar üzerinde yapılan bir araştırmada glukozamin takviyesinin romatoid artritin ilerlemesini engellemediğini, sadece semptomları hafiflettiği ortaya çıktı.

Kaynaklar: Fareler, İnsanlar

Glukozaminin Diğer Kullanım Alanları

Glukozamin takviyesi, glikozaminoglikan bileşeni eksikliğinde ortaya çıkan interstisyel sistit (ağrılı mesane sendromu) ve iltihaplı bağırsak sendromunun tedavisinde de kullanılabilir.

Bazı kaynaklarda önerilenin aksine, MS hastalığında kullanımı konusunda yeterli kanıt bulunmamaktadır. Aynı şekilde, halk arasında göz tansiyonu olarak bilinen glokom hastalığında da bazı kaynaklarda tavsiye edilmekle beraber, olumlu etkisi saptanamamıştır.

Glukozamin Takviyesinin İçinde Ne Vardır?

Amino şeker olarak sınıflandırılan glukozamin, insanların yanı sıra bazı hayvanların bedeninde de doğal olarak bulunur. Besin takviyesi olarak alınan glukozamin de çoğunlukla ıstakoz ve karides gibi kabuklu deniz hayvanları, hayvan kemikleri ve mantar gibi doğal kaynaklardan elde edilir. Vejetaryenlere özel olarak üretilen glukozamin takviyeleri ise bazı sebzelerin fermente edilmesi ile hazırlanır.

Glukozamin İçeren Bitkiler

Deniz ürünü yemeyenler veya alerjisi olanların glukozamini herhangi bir sebzeyi yiyerek yeterli seviyelerde takviye etmesi zordur. Fakat hazır satılan ve vejetaryenler için özel olarak üretilmiş, deniz ürünü içermeyen glukozamin takviyeleri mevcuttur. Bu takviyeler kabuklu deniz ürünü yerine fermente edilmiş buğday veya mısırdan elde edilir. Vejetaryen glukozamini daha etkili hale getirmek için C vitamini ve manganez takviyesi yapılması tavsiye edilir. Vejetaryen glukozamin takviyelerinin kondroitin ile alınması da etkiyi artırır.

Glukozamin Nasıl Kullanılır?

Glukozamin takviyesinin kullanım dozu kişiden kişiye değişebilir. Genel olarak önerilen doz yemeklerden sonra günde üç kere olarak 300 ila 500’er miligramdır. Yani günde toplam olarak 900 ila 1500 miligram önerilmektedir. Glukozaminin üç aylık kullanımdan sonra üç ay bırakılıp yeniden başlanması da tavsiye edilir. Glukozamin takviyesi alırken formülündeki diğer bileşenleri inceleyip şikâyetinize en uygun olan içeriği almanız tavsiye edilir.

Glukozaminin Yan Etkileri

Glukozaminin yaygın görülen ağır bir yan etkisi yoktur. Fakat kullanan bazı kişiler hafif olmakla beraber şu yan etkilerle karşılaşabilir:

  • Mide rahatsızlığı
  • Kabızlık
  • İshal
  • Baş ağrısı
  • Baş dönmesi
  • Kaşıntı

Glukozamin Alerji Yapar Mı?

Besin takviyesi olarak satılan glukozamin çoğunlukla kabuklu deniz hayvanlarından elde edilir. Dolayısıyla yengeç, ıstakoz veya karides gibi deniz ürünlerine alerjiniz varsa, vejetaryenler için özel olarak üretilmiş glukozamin takviyelerinden almanız tavsiye edilir. Mısır alerjisi olan kişilerin ise vejetaryen glukozamin almaması gerekir. Nadir görülmekle beraber, glukozamin astım krizlerini tetikleyebilir.

Glukozamin Kilo Aldırır Mı?

Glukozamin takviyesinin doğrudan kilo aldırdığına dair bir bilimsel araştırma bulunmamaktadır. Fakat bazı bünyelerde vücutta sodyum (tuz) oluşumuna, dolayısıyla daha fazla su tutulmasına yol açabilir. Glukozamin sülfat kullanan bazı kişiler de karın bölgesinde şişkinlik yaşadıklarını söylemektedir. Diyabet riski altındaki kişiler de glukozamin kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır.

Glukozaminin İlaç Etkileşimi Var Mı?

  • Glukozamin takviyesinin kan incelticiler, kan şekerini düşüren ilaçlar ve kanser ilaçları ile kullanılması önerilmez.
  • Ameliyat olacak hastaların iki hafta öncesinden glukozamin takviyesini bırakması tavsiye edilir.
  • Hamilelik ve emzirme dönemlerindeki etkisi üzerine yeterli araştırma yapılmamıştır; bu nedenle bu dönemlerde tavsiye edilmez.
  • Bir amino şeker olan glukozamin maddesinin diyabet hastalarının kanındaki glukoz seviyelerini artırıp artırmadığı meselesi uzun yıllar tartışma konusu olmuştur. Son dönemde yapılan araştırmalar ise glukozaminin insülin direncine olumsuz etkide bulunmadığı sonucuna varmıştır.
  • Karaciğer sorunu yaşayan kişilerin glukozamin takviyesi konusunda doktorlarına danışması önerilir.
  • Düzenli olarak ilaç kullanan kişilerin, glukozamin takviyesi alma kararını doktorlarına bildirmesi tavsiye edilir.

Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.

Bir cevap yazın