Karaciğer Yağlanmasına İyi Gelen Bitkiler

Karaciğerde normalden fazla yağ birikmesi anlamına gelen karaciğer yağlanması (hepatic steatosis) ciddi bir sağlık sorunudur. Zamanında teşhis edilip tedaviye başlanmazsa karaciğer yetmezliği yaşanabilir.

Karaciğer insan vücudunun en büyük iç organıdır ve kanı temizlemekten hormon üretimine, çok geniş bir yelpazeye yayılan hayati görevler üstlenir. Bu nedenle, karaciğerde ortaya çıkan sorunların kesinlikle hafife alınmaması gerekir. Peki, modern dünyanın beslenme ve yaşam biçimi nedeniyle giderek yaygınlaşan karaciğer yağlanmasına karşı ne yapılabilir? Karaciğer yağlanmasına iyi gelen bitkiler nelerdir?

Karaciğer Yağlanmasına İyi Gelen 9 Şifalı Bitki

Karahindiba (Radika)

Karahindiba, karaciğeri toksinlerden arındıran ve karaciğerdeki yağı metabolize eden bir bitkidir. Bol miktarda C vitamini, potasyum, demir, kalsiyum, fosfor, magnezyum ve çinko içeren karahindiba kökü halk arasında ‘karaciğer temizleyicisi’ olarak da bilinir. Araştırmalar, karahindibanın safra salınımı artırdığını, enflamasyonu azalttığını ve karaciğer fonksiyonlarına iyi geldiğini ortaya koymuştur.

Karahindibayı yemeklerde kullanabilir, kavurup yoğurtla servis edebilir, yapraklarından salata yapabilir veya çayını içebilirsiniz.

Zerdeçal

Bir antioksidan deposu olan zerdeçal vücudun yağı sindirmesine destek olur. Böylece karaciğerde yağ birikmesini engeller. Saint Louis Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, zerdeçalın içindeki kurkumin (curcumin) maddesi karaciğer enzimlerini düzenler ve yağlanma sorununu tedavi eder.

Karaciğer yağlanmasına karşı zerdeçalı ılık su veya süte karıştırarak tüketmeniz tavsiye edilir. Zerdeçalı ayrıca toz halinde çorba, yemek ve salatalarda kullanabilirsiniz.

Deve Dikeni

Akdeniz bölgesine özgü olup artık dünya çapında yetiştirilen deve dikeni (milk thistle) bitkisi, antik dönemden bu yana karaciğer üzerindeki tedavi edici etkileri ile bilinir. Deve dikeninin insan vücuduna en önemli yararı, karaciğeri koruması ve tedavi etmesidir. Deve dikeni bu özelliğini, toksinlerin zarar verdiği karaciğer hücrelerini yenileyen ve karaciğer dokusundaki iltihaplanmaları rahatlatan silymarin maddesinden alır. Bu madde bugün birçok ilaçta da kullanılır.

Deve dikeni tüketmenin en yaygın yollarından biri çayını içmektir. Deve dikeni salatalarda kullanılabilir. Tohumlarını ise öğütüp her tür yemek ve içeceğinize serpebilirsiniz.

Yeşil Çay

Alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığında yeşil çay son derece etkili bir bitkisel destek sağlar. Yeşil çay, kateşin isimli antioksidan sayesinde karaciğer fonksiyonlarını düzenler ve karaciğerde yağ tutulmasını engeller. Aynı zamanda karaciğerin içine yağ sızmasının da önüne geçer.

Yeşil çayı eczaneden kapsül şeklinde edinebilir veya düzenli olarak günde üç bardak yeşil çay içebilirsiniz.

Şahtere Otu

Yabani bir bitki olan şahtere otu spazmı önler, idrar söktürür ve vücudu toksinlerden arındırır. En etkili faydası ise karaciğerle birlikte çalışan safra kesesinin fonksiyonlarını düzenlemesidir. Şahtere otu safra söktürücü ve koleretik etkisiyle, sindirim sürecini büyük oranda rahatlatarak karaciğerde yağlanmanın da önüne geçer.

Kurutulmuş şahtere otunu demleyerek çay olarak içebilirsiniz. Bununla birlikte, şahtere otunun aşırı miktarlarda ve hamilelik sürecinde kullanılması tavsiye edilmez.

Zencefil

Kesin olarak kanıtlanmamakla beraber, zencefilin alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığında potansiyel bir tedavi sağladığı biliniyor. Antioksidan etkisi ve trigliseritleri düşürme gücü sayesinde karaciğer yağlanmasının da önüne geçtiği sanılıyor.

Zencefili limon ve bal ile demleyip çay olarak tüketebilir, aynı zamanda her tür yemeğinize ekleyebilirsiniz.

Enginar

Karaciğerin yükünü ciddi oranda azaltarak yağlanma ile savaşan besinlerin en bilinenlerinden biri kuşkusuz enginardır. Enginar safra üretimini uyararak yağların daha iyi parçalanmasını sağlar ve sindirime katkıda bulunur; içeriğindeki sinarin maddesi sayesinde karaciğere doğrudan destek verir. Enginar yaprakları karaciğerde yağlanmayı engeller. Tüm bunlara antioksidan özelliği de eklendiğinde, enginar karaciğer için en faydalı besinlerden biri olarak öne çıkar.

Enginarı Türk mutfağındaki klasik tariflerle tüketebilir, yapraklarını demleyip yemeklerden önce 1-3 bardak içebilirsiniz.

Limon

Limon, karaciğerin glutatyon adı verilen detoks etkili bir enzim üreterek toksinlerinden arınmasına yardımcı olur. Son derece güçlü bir antioksidan olan glutatyon, ağır metallerin ve diğer kimyasal toksinlerin vücuttan atılmasında önemli rol oynar. Limonun içindeki C vitamini, glutatyon üretimini tetikler.

Karaciğer yağlanmasına karşı limonun gücünden faydalanmak için bu meyveyi sadece salata soslarına hapsetmekten vazgeçin. Limon tüketimini artırmanın en yaygın yolu, su ile birlikte tüketmektir. Günde iki bardak yarım limon sıkılmış su içebilirsiniz veya iki limonu büyük parçalar halinde doğrayıp evinizdeki su sürahisine atabilir ve gün içinde bu suyu içebilirsiniz.

Elma Sirkesi

Karaciğerde yağlanmayı azaltma konusunda en etkili doğal besinlerden biri elma sirkesidir. Elma sirkesi karaciğerdeki yağın atılmasına, kilo vermeye ve enflamasyonun azalmasına yardımcı olur.

Tek yapmanız gereken, bir çorba kaşığı elma sirkesini bir bardak ılık suya karıştırıp öğle ve akşam yemeklerinden önce içmek. Bu karışımın tadından rahatsız oluyorsanız az miktarda doğal bal da ekleyebilirsiniz. Bu yöntemle elma sirkesinin karaciğerdeki yağlanmaya karşı olumlu etkilerini iki ay içinde görebilirsiniz. Elma sirkesini hiçbir zaman tek başına içmemeniz gerektiğini unutmayın.

Karaciğer Yağlanmasının Sebepleri

Karaciğer yağlanmasının en yaygın sebebi sağlıksız beslenme ve yeterli düzeyde hareket etmemektir. Böyle bir yaşam biçiminde vücutta yağ oranı artar, depolanamayan yağlar karaciğer hücrelerinde birikir.

Safra kesesi ile birlikte çalışarak kandaki zararlı maddeleri ayrıştırma ve besini enerjiye dönüştürme yükünü üstlenmesi nedeniyle karaciğerde bir miktar yağ bulunması normaldir. Ancak bu yağ oranının karaciğer ağırlığının yüzde 5’ini aşması halinde tedaviye başlanması önerilir. Tedaviye acilen başlanmazsa hasta gelecekte karaciğer yetmezliği ve siroz gibi ölümcül hastalıklarla karşı karşıya kalabilir. Karaciğer yağlanması tıp literatüründe alkole bağlı ve alkole bağlı olmayan şeklinde ikiye ayrılır.

Sebepleri genel olarak şöyle sıralanır:

• Aşırı miktarda alkol tüketimi
• İnsülin direnci
• Fazla kilolar
• Sağlıksız beslenme
• Dengesiz beslenme
• Tip 2 diyabet
• Bazı ilaçlar

Karaciğer Yağlanmasının Belirtileri

Bir hastanın karaciğer yağlanmasını kendi kendine fark etmesi son derece zordur. Hastalığın her iki tipi de yıllar boyunca herhangi bir belirgin semptoma yol açmadan ilerleyebilir. Fakat yağlanma belli bir seviyeyi geçtikten sonra bazı belirtiler ortaya çıkacaktır. Karaciğer yağlanmasının en belirgin semptomları şunlardır:

• Sürekli yorgunluk ve halsizlik
• Kilo kaybı
• Kandaki zararlı maddelerin karaciğer tarafından ayrıştırılamaması kaynaklı mide bulantısı
• İştah kaybı
• Hafıza ve konsantrasyon sorunları
• Dil sürçmesi, kafa karışıklığı, dalgınlık
• Üst karın bölgesinde ağrı
• Cilt veya gözlerde sararma
• Ağız ve cilt kokusu
• Ciltte ve gözlerde kızarıklık, kaşıntı, bazı vakalarda sivilcelenme

Karaciğer Yağlanmasına Ne İyi Gelir?

Karaciğer yağlanması teşhisi konulan bir hastanın beslenme düzeninde derhal değişiklikler yapması gerekir. Buradaki amaç karaciğerin üzerindeki yükü azaltmak ve vücudu fazla yağlardan kurtarmaktır. Tipik bir karaciğer yağlanması vakasında hastadan şunları yapması istenecektir:

• Alkol almamak.
• Yüksek kan şekeri değerlerinin karaciğerde yağ birikimini artırmaması için şekerleme, çikolata, meyve suları, gazlı içecekler gibi şekerli gıdalardan uzak durmak. Beyaz ekmek, makarna ve hamurlu tatlı gibi hem kan şekerini yükselten, hem de aşırı derecede işlenmiş olan unlu ürünlerden kaçınmak.
• Yüksek kalorili ve aşırı miktarda yağ içeren kızartılmış gıdaları yememek.
• Vücudun aşırı su tutmasına sebep olacağı için tuz tüketimini günde 1500 miligramın altına düşürmek.
• Doymuş yağ oranı yüksek olan kırmızı etten ve şarküteri ürünlerinden kaçınmak.
• Daha fazla sebze, meyve veya kurutulmuş meyve tüketilmesi.
• Sebze, lifli gıda, balık ve antioksidan tüketiminin artırılması.
• Düzenli egzersiz yapılması.
• Fazla kilolardan kurtulmak.
• Karaciğeri zorlayacak ilaçların doktor onayı ile kesilmesi.
• Doktor onayı ile Hepatit A ve Hepatit B aşısı olunması.