Balgam olmadan meydana gelen kuru öksürük, uzun süre devam ederse boğazı tahriş eder ve öksürürken yaşanan kasılmalardan dolayı mide kaslarında, göğüs bölgesinde ağrılara neden olabilir. Öksürük, aslında vücudun nefes yoluyla gelen istenmeyen maddeleri dışarı atmak için kullandığı bir korunma sistemidir. Bu maddeler alerjenler olabileceği gibi viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, sigara dumanı, hava kirliliği, toz zerrecikleri olabilir. Kuru öksürüğü geçirmek için zencefil, nane, okaliptüs gibi bitkilerden yardım alabilirsiniz.
Kuru Öksürüğe İyi Gelen Bitkiler
Öksürüğe karşı annelerimizin ilk olarak hazırladığı karışımı herkes hatırlar. Bal, limon ve ılık su… Bir bardak ılık suya bal ve limon karıştırarak elde edilen enfes karışımı günde 3 kez içtiğinizde kuru öksürükten kurtulabilirsiniz. Ancak daha etkili ve farklı lezzeti olan çözümler de var!
Birçok bitki, kuru öksürüğe karşı etkili maddeler içerir. Örneğin, nane, zencefil ve okaliptüs gibi bitkiler, kuru öksürüğü yatıştıran ve boğaz tahrişini iyileştiren önemli bitkilerdir. Öksürükler için en etkili diğer bitkiler; lobelya, adaçayı, kolesfoot ve muz yaprağıdır.
Peki, başka hangi bitkiler kuru öksürüğü geçirebilir? Kuru öksürük için hangi bitkileri, nasıl kullanmalıyız? Hemen sıralayalım:
Okaliptüs: Öksürük ve burun tıkanıklığı için en popüler bitkidir. “Dekonjestan” (burun tıkanıklığı ilaç sınıfı) etkisi meydana getiren okaliptüs, boğazı yumuşatır.
Kuru öksürüğe karşı okaliptüsten faydalanabilmek için orta büyüklükte bir tencerenin çeyreği kadar suyu kaynatın. Ardından birkaç okaliptüs yaprağını suya ekleyerek, bir süre bekletin. Daha sonra buharını soluyun. Bu uygulama ile okaliptüsün öksürüğü ve burun tıkanıklığını hafiflettiğini hissedeceksiniz. Okaliptüs yağını bir beze damlatarak kokladığınızda da yukarıdaki etkileri görebilirsiniz.
Nane: Geleneksel olarak soğuk algınlığına bağlı öksürüğe karşı yıllardır kullanılır. Nane yaprakları da okaliptüs gibi “dekonjestan” etkisi oluşturur. Taze veya kurutulmuş nane yapraklarından elde edilen çay, kuru öksürüğün şiddetini hafifletecektir. Nane yapraklarını bir bitkisel çay gibi demleyebilirsiniz. Nane çayına bal ekleyerek boğazı yumuşatan etkisini artırabilirsiniz.
Kekik: Etkili bir antibakteriyeldir. Bakterilerin yol açtığı kuru öksürüğe karşı ideal bir bitkisel çözümdür. Taze veya kuru kekik yapraklarından hazırlanan çay, boğazı yumuşatarak kuru öksürüğü kısa sürede geçirir. İki çay kaşığı ezilmiş kekik yaprağını bir bardak kaynar suda 10 dakika kaynatarak, süzün. Bu çaya bal ve limon eklenmesi lezzetini artırır ve ekstra rahatlatıcı etki sağlar.
Meyan kökü: Balgam söktürücü özelliği bulunan meyan kökü, boğaz tahrişini azaltır. Bronşiyal spazmları rahatlatır ve öksürük için iyidir. Bağışıklık sistemini güçlendirerek, enfeksiyon sebebiyle ortaya çıkan kuru öksürüğü hafifletir. Kuru öksürük için meyan kökü çayı tüketebilirsiniz. Bunun için 1 fincan kaynamış suya 1 ila 2 tatlı kaşığı meyan kökü katarak, yaklaşık 5 dakika demlenmesini bekleyin. Çaya ekleyeceğiniz bal ve çubuk tarçın, kuru öksürüğe karşı faydalarının etkisini artıracaktır. Ayrıca, 1 bardak sıcak suya yaklaşık 50 damla meyan kökü tentürü ekleyerek, içebilirsiniz.
Zencefil: Geleneksel olarak öksürüğe karşı kullanılan önemli bir bitkidir. Taze zencefil kökünden birkaç dilim keserek, kaynamış suya ekleyin. Suyun hacmi yarıya düşünceye kadar sıvıyı kaynatın. Daha sonra çayı süzün. Bu çaya 1 ila 2 çay kaşığı bal ve limon da ekleyebilirsiniz. Sıcakken öksürüğe karşı yatıştırıcı bir etki bırakır. Kuru öksürük için başka bir yöntem de şöyledir; bir parça taze zencefili keserek, üzerine biraz tuz serpiştirin ve birkaç dakika boyunca çiğneyin.
Zerdeçal: Bir bardak ısıtılmış süte yarım çay kaşığı zerdeçal tozu ekleyin. Kuru öksürükten kurtulmak için ideal bir içecektir. Zerdeçal karışımı bir gargara da iyi sonuçlar verebilir. Bir bardak sıcak suya yarım çay kaşığı zerdeçal tozu ve yarım çay kaşığı sofra tuzu ekleyin. Bu sıvıyı boğaz gargarası olarak kullanın. Kuru öksürük için 3 ila 4 tatlı kaşığı bal ile karıştırılmış zerdeçal tozu da etkilidir. Zerdeçal çayı da etkili olabilir; 1 çorba kaşığı zerdeçal tozunu 4 bardak kaynar suya ekleyin ve birkaç dakika demlenmesini bekleyin. Süzdükten sonra çaya limon ve bal da karıştırabilirsiniz.
Keten tohumu: Özellikle rahatsız edici bir öksürük varsa 1 bardak suya 3 yemek kaşığı keten tohumu ekleyerek, kaynatın. Su yoğunlaşmaya başladığında sıvıyı süzün ve 3 yemek kaşığı limon suyu ve bal karışımı ekleyin. Şiddetli kuru öksürüğe maruz kaldığınızda 1 çorba kaşığı bu karışımdan yutun.
Karanfil: Balla karıştırılan karanfili bir gece buzdolabında bekletin. Sabahları 1 çorba kaşığı bu karışımı tüketin. Bu boğaz ağrısını yatıştırır ve iltihabı azaltarak, kuru öksürüğü geçirir.
Karabiber: Normal bir öksürük için etkili olan karabiber ve bal, kuru öksürükte de etkili olabilmektedir. Karabiber sirkülasyonu sümük akışını uyarırken, bal doğal bir öksürük yatıştırıcı görevi görür. 1 çay kaşığı taze karabiber ve iki çorba kaşığı balı 1 fincan kaynar suya ekleyin. 15 dakika bekledikten sonra süzerek, için.
Hatmi: Otun yaprakları ve kökleri boğaz ağrılarını tedavi etmek ve öksürükleri bastırmak için geçmişten beri kullanılmaktadır. Boğazı kaplayarak tahrişleri yatıştıran “müsilaj” maddesi içerir. Hatmi kökü, çay veya kapsül formunda tüketilebilir. Çocuklar için önerilmez.
Soğan: Doğal bir öksürük yatıştırıcıdır. Şu tarif işinize yarayabilir; limon suyu, bal ve rendelenmiş soğanı karıştırın. Bir kaptaki sıcak suya ekleyin ve kapağı kapatarak yaklaşık 2 saat pişirin. Suyu süzerek, kuru öksürüğe karşı her 1 saatte 1 çorba kaşığı tüketin.
Hardal: Göğüs tıkanıklığına karşı ideal bir çözümdür. Doğal olarak kuru öksürüğü de hafifletir. Şu tarifi kullanabilirsiniz; bir miktar hardal tozunu un, su ve yumurta ile karıştırın. Elde edilen macunu bir havlu üzerine koyarak, havluyu katlayın ve cildinize bastırın. Göğüs tıkanıklığını hafifleten doğal bir göğüs losyonudur.
Kuru öksürük için aşağıdaki bitkilerin çeşitli formları da tüketilebilir;
- Ihlamur,
- Muz kabuğu,
- Kaygan karaağaç,
- Menekşe,
- Sassafras otu,
- Kaliforniya haşhaş,
- Kediotu (Valerian),
- Sığırkuyruğu,
- Kırmızı yonca,
- Kiraz kabuğu,
- Yeşil çay,
- Ayva çayı,
- Kakule…
Kuru Öksürük Nedir?
Öksürük; vücudun doğal bir koruma sistemidir. Solunum yollarındaki istenmeyen maddelerin dışarı atılması için önemlidir. Bu maddeler; alerjenler, viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, sigara dumanı, hava kirliliğinin yol açtığı dumanlar, toz zerrecikleri gibi farklı türlerde maddeler olabilir. Her bir öksürük farklıdır ve spesifik olarak bir hastalığın belirtisi olabilir. Kuru öksürük genellikle alerjiler, soğuk algınlığı ve bronşitlerden kaynaklanır.
Öksürükler üç ana başlıkta değerlendirilir; üretken veya verimli (ıslak) öksürük, kuru öksürük, alerjik öksürük…
Üretken (balgamlı) öksürük; solunum yollarında mukus bulunduğu durumlarda ortaya çıkar. “Balgamlı öksürük” olarak da tanımlanır. Solunum yolları iltihapları veya herhangi bir enfeksiyondan kaynaklanan mukus üretimi sonucu ortaya çıkar. Sinüzit, bronşit ve sigara içilmesi gibi birçok faktör balgamlı öksürüğe sebep olabilir.
Kuru öksürük; “balgamsız öksürük” olarak da tanımlanabilir. Uzun süre devam ettiğinde boğazı tahriş edebilir. Bu tür öksürükler, kasılmalara yol açar. Bu sebeple mide kasları ve göğüs bölgesinde ağrılara sebep olabilir. Boğazda rahatsız edici bir gıcık hissi ortaya çıkarır.
Genellikle bir hastalık belirtisi değildir; ancak ateş, mide bulantısı ve halsizlik gibi semptomlar görülüyorsa faranjit, nezle, grip, geniz akıntısı, astım ve akciğerde sıvı toplanması gibi hastalıkların habercisi olabilir.
Kısa sürede geçmeyen kuru öksürük, akciğerlerde ağrıya yol açabilir. Şiddetli kuru öksürük atakları, baş dönmesi, baş ağrısı ve bayılma gibi sonuçlar ortaya çıkarabilir. Kuru öksürüğün yol açtığı kasılmalar idrar kaçırma ve göğüs kafesinde ağrılı fıtık gibi sorunlara da yol açabilir.
Kronik kuru öksürük, inatçı bir öksürük çeşididir. Genellikle gün içinde ortaya çıkar ve 3 ila 10 dakika arasında sürebilir. İleri düzeydeki vakalarda hastalar kaslarında acı hisseder; bazı durumlarda inkontinans (gaz kaçırma) ve hatta kaburga kırıkları yaşarlar. Genellikle üst solunum yollarında mide gazının geri akışının tetiklediği aşırı duyarlılık sonucu ortaya çıkar.
Alerjik öksürük; herhangi bir alerjik durumla bağlantılı öksürük türüdür. Başka bir ifade ile alerjen duyarlılığın sebep olduğu öksürüktür. Alerjiye sebep olan alerjenlerden uzak durma veya ilaçlarla tedavi edilebilir.
Kuru Öksürüğe Karşı Diğer Bazı Tavsiyeler
- Boğazınızda ağrı hissettiğiniz anda ılık suda çözülmüş tuz ile gargara yapın.
- Sıvıları ılık veya sıcak olarak tüketin. Örneğin, ılık su içmek boğaz sorunlarını hafifletir. Sıcak bir çorba da iyi bir çözümdür.
- Bazı kişilerde mukusun, burnun arkasından boğaza doğru damladığı durumlarda üretken öksürük oluşur. Vücut duruşu, bu tür damlamayı tetikleyebilir. Başınızı yüksek pozisyonda tutarak uyumak, bu tür öksürüğü önleyebilir.
- Bal, boğaz tahrişini yatıştırarak, öksürüğü azaltır. Kuru öksürük için üzüm suyu ile balı karıştırın.
- Bal; yüksek viskoziteli ve yapışkanlığı sebebiyle tahriş olmuş mukozaları iyileştirir.
- Uyumadan önce ballı sıcak süt gece öksürüğünü giderebilir.
- Ani öksürükleri dindirmek için bir limonu sıkarak, üzerine bol karabiber ve tuz serpin. Bu karışım ani rahatlama sağlayacaktır.
- Lezzetli bir öksürük yatıştırıcı tarifi; birkaç çay kaşığı ince öğütülmüş badem ile 1 bardak portakal suyunu karıştırarak, için.
- Kış aylarında özellikle gece kuru öksürüğü önlemek için odanızda nemlendirici kullanın.
- Öksürüğe karşı sıcak duş da etkilidir. Geçici olarak akciğerleri temizler ve nefes almayı kolaylaştırır.
- Buhar; kuru öksürük için pratik ve etkili bir çözümdür. Mukoza ve balgamı anında gevşetir. Buhar suyuna eklenecek uçucu yağlar, etkisini katlayacaktır.
- Buharla karıştırılan çay ağacı yağı ve okaliptüs yağı, solunum yollarını rahatlatarak, bakteri ve virüslerle savaşmaya yardımcı olur.
- Odanızı, tütün ve şömine dumanı gibi öksürüğü tetikleyebilecek, tahriş edici maddelerden uzak tutun.
- Dört adet havuçtan elde edeceğiniz havuç suyunu günde 4 kez tüketin. Kuru öksürüğün hafiflediğini hissedeceksiniz.
- Nazal ve göğüs tıkanıklığını gidermek için adaçayı yağı, okaliptüs yağı, nane yağı ve organik zeytinyağı gibi uçucu yağların karışımını göğsünüze ve boynunuza sürdürebilirsiniz.
- Öksürük ortaya çıktığında vücudu nemli tutmaya çalışın; yani bol sıvı tüketin. İçme suyu ve bitki çayları, bu amaca hizmet eden harika seçeneklerdir.
- Kuru öksürük, aynı zamanda bir HIV belirtisidir. HIV, bağışıklık sistemine saldıran bir virüstür.
- Kuru öksürüğe karşı tahriş olmuş boğaz dokusunu nemlendirmek ve yatıştırmak için bitkisel boğaz pastilleri emilebilir.
Önemli not: Kuru öksürüğe karşı yukarıda sıraladığımız bitkiler faydalı olsa da bazı bitkilerin ve bitkisel çayların çeşitli yan etkileri olabileceğini göz ardı etmeyin. Özellikle hamile ve emziren kadınların bitkisel yöntemlere dikkat etmesi gerekir. Ayrıca kuru öksürük bütün önlemlere rağmen 3 ila 4 günden fazla sürmüşse altında yatan nedeni veya nedenleri belirlemek için bir doktora başvurulmalıdır!
Teşekkür ederim umarım kısa sürede iyileşirim :)