Matcha Çayı Nedir, Faydaları Nelerdir?

Matcha çayı, günlük beslenmenizi sağlıklı hale dönüştürmenin en kolay ve sıcak yoludur. Matcha, lezzeti bir yana; insan sağlığına sunduğu önemli katkıları sayesinde, dünyanın en sağlıklı çayı olarak kabul ediliyor.

Matcha çayı, yeşil çayın biçimsel olarak farklı halidir. Yeşil çayın daha koyu ve toz formu olan matcha çayı, Japon seremonilerinin adeta baş tacıdır.

Günümüzde yeşil çay hemen her yerde ulaşılabilir bir üründür. Ancak matcha çayı yalnızca kendi vatanı olan Japonya’da bulunabilmektedir. Bu yüzden diğer çaylara göre pahalı olduğunu söyleyebiliriz. Matcha çayı, Japonya’da yetişmesi ve yaygın bir şekilde tüketilmesinin yanı sıra, Avrupa ve Asya’da da oldukça popülerdir. Ülkemizde de giderek tanınan bu leziz çay, dünyada üretilen en sağlıklı çay olarak bilinmektedir.

Matcha Çayının Türleri

Yeşil çayın bir özütü sayılabilen matcha çayının iki farklı türü vardır. Bunlar; usucha ve koicha olarak bilinir. Japonya’da kalın ve ince çay anlamlarına gelen bu iki çay, lezzet olarak da birbirinden farklıdır. Bitki yapraklarının genç olanları usucha; yaşlı olanlar ise koicha yapımında kullanılır. Burada yaş sınırı 30 senedir. 30 senenin altında olan bitki yaprakları usucha çayı olmak üzere değerlendirilirken; 30 seneden büyük olanlar koicha çayı yaprakları olarak hazırlanır.

Matcha Çayının Geçmişi

Matcha çayı, Japonya tarihinde yaklaşık 1000 senedir, oldukça kutsal bir yere sahiptir. Kaynaklara göre, ilk defa 1190’lı yıllarda Japonya’da yetiştirilmeye başlamıştır. Özellikle sağlık, arınma, ruhsal iyileşme ve meditasyon denildiğinde matcha çayı, bu süreçlerin bir parçası olarak yerini alır. Meditasyon öncesinde odaklanmak, enerji artırmak ve olumsuz duygulardan kurtulmak amacıyla tercih edilir.

Matcha Çayının Üretimi

Matcha çayı, Peru Andes Dağları’nda Gyokuro cinsi çay yapraklarından elde ediliyor. Bu bitki, gölgede yetişir ve toplanmadan önce de gölgede 15 gün boyunca bekletilir. Bu bekleme süresinde bitki klorofilden yana yoğun bir şekilde zenginleşir. Klorofil bitkiye daha çok canlılık ve lezzet katmaktadır. Çay, önce buharda bekletilir ve ardından kurutulur. Daha sonra da gereksiz kısımlarından ayrıştırılıp, toz haline getirilmek üzere el değirmenlerine gönderilir. Öğütülme işlemi toplam 3 ya da 4 saati bulmaktadır. Bu işlemin teknolojiden yararlanılarak daha seri halde yapılması mümkündür ancak; matcha çayının gerçek lezzetini elde etmek için eski yöntemler daha çok tercih edilmektedir. Matcha çayı; yetiştiği bölge, yetiştiriliş şekli ve hasat zamanına göre değerlendirilir. Buna göre kalite ve fiyat farkı da belirlenir. Özellikle yapraklarının oksitlenmemesi üretimde çok dikkat edilmesi gereken bir aşamadır. Buna göre alınan önlemler, sonucu fazlasıyla etkiler. Tüm bunlar matcha çayının üretiminde belirleyici faktörlerdir.

Matcha Çayının Faydaları Nelerdir?

Matcha Çayındaki Gizli Kahraman: Antioksidan

Son 10 senedir antioksidanlı besinler uzmanların dilinden düşmüyor. Herkesin günlük beslenmesinde mutlaka yer vermesi gereken antioksidanlı gıdalar ne işimize yarıyor? Özellikle matcha çayında oldukça yüksek miktarda bulunan bu antioksidan değerlerinin bedenimize ne gibi şifalar sunduğundan biraz bahsetmek isteriz.

Antioksidanlar, vücudumuz tarafından üretildiği gibi dışarıdan ek olarak da alınabilir. Antioksidanlar, vücudumuzda oluşabilen serbest radikallerin hareketlerini doğrudan önler. Bu da serbest radikallerin hücrelere zarar vermesini engeller ve yaşlanmanın olumsuz etkilerini yavaşlatır. Kanser oluşumu, kalp hastalıkları başta olmak üzere birçok sağlık sorununa karşı koruyucudur. Özellikle matcha çayında bulunan en yüksek antioksidan epigallokatesin galat olarak tespit edilmiştir. Araştırmalara göre bu bileşik; HIV, kanser gibi hastalıklarda oldukça etkili olmasının yanı sıra metabolizmayı hızlandırıyor ve yağ hücrelerinin büyümesini engelliyor. Bunun yanı sıra DNA ve hücrede oluşabilecek hasarlara sebep olan serbest radikalleri ortadan kaldırma özelliğine sahiptir.

Matcha çayı içmenin iyi yanlarından biri bitkinin tüm lif kaynağından ve faydalarından olduğu gibi yararlanabilmemizdir. Yeşil çaydaki gibi yaprakların demlenmesiyle değil; yaprakları bütünüyle, toza dönüşmüş haliyle tüketmemizi sağlar. Bu özellikleriyle matcha çayı, dünyada bilinen tüm antioksidan kaynaklarından ve süper besinlerden çok daha fazla miktarda antioksidan içeriyor. Yapılan araştırmalarda; ıspanak, brokoli ve yaban mersini gibi antioksidan zengini besinler bile matcha çayının antioksidan deposunun yanında oldukça geri planda kalıyor.

Matcha çayı, yeşil çayda bulunan tüm vitaminler, mineraller, amino asitler ve lifleri olduğu gibi muhafaza eder. Genelde demlendikten sonra kullanılamayan yaprakların, toz haline gelmesi sayesinde, tüm güçlü özelliklerinden böylece faydalanabiliriz. Yapılan bir araştırmaya göre; matcha çayı, marketlerde satılan iyi markalı yeşil çayların bileşiğine göre tam 137 kat daha fazla antioksidan içeriyor. Uzmanlar, günde bir bardak matcha çayı içmenin, onlarca bardak yeşil çay içmeye denk olduğunu belirtiyor.

Aşağıdaki görselde antioksidan değerleri bakımından matchanın ne kadar zengin olduğunu inceleyebilirsiniz.

Görsel kaynak: Matchasource

Konsantrasyonu Artırıyor

Ayrıca bu mucize çayın içeriğinde l- theanine gibi oldukça kaliteli aminoasitler de yer alıyor. Bu da matcha’nın beyinsel odaklanma ve dikkat üzerinde önemli bir rol aldığını kanıtlıyor. L-theanine, yeşil çay ve diğer çaylarda da mevcuttur. Ancak, matcha’daki oranı, diğerlerine göre 5 kat fazla miktardadır. Bu nedenle Japonlar meditasyon öncesinde mutlaka matcha çayı içmektedirler. Araştırmalar, matcha’nın alzheimer hastalığına olumlu etkileri olduğunu söylüyor.

Arındırıcı

Matcha çayı, içeriğindeki güçlü lifler sayesinde metabolizmayı hızlandırıyor ve toksin atmaya yardım ediyor. Özellikle sabah erken saatlerde içilen matcha çayı toksin atıcı etkiye sahiptir.

Matcha Çayının Diğer Faydaları…

• Hücre yenileme özelliğine sahip olan matcha çayı, cilde canlılık kazandırır ve yaşlanma karşıtı bir rol oynar.
• Matcha çayı yağ yakıcı özelliği sayesinde kilo vermeye de yardım eder.
• Kolestrolü düşürür.
• Bağışıklığı güçlendiriyor. Kas gücünü ve dayanıklılığı artırıyor.

Matcha Besin Değeri (1 gram için)

• Toplam Kateşin: 105 mg
• Toplam Amino Asit: 34 mg
• L-Theanine: 14 mg
• Kafein: 35 mg
• Fiber: 318 mg
• Karbonhidrat: 447 mg
• C Vitamini: 1.75 mg
• A Vitamini: 0.3 mg
• Potasyum: 26.6 mg
• Kalori: 3

Matcha Çayı Nasıl Hazırlanır?

Her şeyden önce matcha çayını doğru kaynaklardan temin etmelisiniz. Bayat bir ürün olmamasına dikkat etmelisiniz. Ya da yapılış aşamalarında ısıl işlem görmediğinden emin olmalısınız. Güvendiğiniz bir markadan, internet sitelerinden ya da çay satan dükkânlardan bulabilirsiniz.

Matcha çayını hazırlamak için chasen’a ihtiyacınız var. Chasen, bambudan yapılan bir karıştırıcıdır. Japonlar çayın hazırlanma aşamasında seramik kap kullanırlar ancak evinizde yoksa normal bir kâse de kullanabilirsiniz. Kâseyi hazırladıktan sonra karıştırıcıyı ıslatınız. Sıra geldi kâsenize matcha tozu koymaya… Japonya’da ufak ölçülerde bambu kaşık tercih edilse de siz çay kaşığı kullanılabilirsiniz. Yalnızca 1 çay kaşığı matcha tozu koymanız yeterlidir. Üzerine 60 ya da 70 derece arasında 1 fincan sıcak su ekleyiniz. Karıştırıcı yardımıyla, matcha tozunu suyun içinde iyice çırpınız. Yeterince karıştıktan ve köpükler çıktıktan sonra, bardağınıza alıp çayınızın tadını çıkarabilirsiniz.

Matcha Çayı Videosu

Matcha çayını sütle karıştırarak ‘matcha latte’ hazırlayabilir, farklı lezzetler elde edebilirsiniz.

Matcha Latte Videosu

Püf Noktası: Matcha çayının yararlarından en yüksek seviyede faydalanmak için hazırladıktan sonra çok bekletmeden tüketmelisiniz. Ayrıca kullanacağınız sıcak suyun 90 dereceden fazla olmaması lezzet açısından önemlidir.

Matcha Tozunun Kullanım Alanları

Matcha’nın faydaları ne kadar çoksa, kullanım alanları da o derece çeşitlidir. Dondurmalar, kekler, kurabiyeler ve hatta çorbalarda bile matcha tozundan faydalanmak mümkün.

Matcha çaylı kek, normalde yapmayı sevdiğiniz kekinizin içerisine ılık suyla karıştırılmış iki tatlı kaşığı matcha tozu ekleyiniz. İşte bu kadar… Tavsiyemiz bu şifa dolu bitkiye tam buğday unuyla eşlik etmeniz. Bu şekilde, bomba gibi sağlıklı, yeşil ve leziz bir kekiniz olacaktır.

Yaz sıcaklarında sağlık dolu bir içecekle serinlemek isterseniz matcha limonatayı sizlere şiddetle öneriyoruz. İhtiyacınız olanlar sadece limon, agave şurubu, nane ve matcha tozu. Büyük bir kabın içerisine önce soğuk suyu, içine de taze limon suyu ve sulandırılmış matcha tozunu ekleyiniz. Ardından buzları ve agaveyi de damak tadınıza göre karıştırıp, blender’dan geçiriniz. İsteğe göre nane ile servis yapınız.

Matcha güzellik ve bakım ihtiyaçlarında da yanınızda. Matcha çaylı maskeyle kendinizi yenileyin. Çeyrek çay bardağı ılık suya karıştırılmış 1 yemek kaşığı matcha tozunu, içerisine sevdiğiniz doğal yağlardan birini ekleyerek yüzünüze uygulayabilirsiniz. Hücre yenileyici ve etkili nemlendirme özelliği olan bu maskeyi 15 günde 1 tekrarlayabilirsiniz.

Matcha Çayının Olası Zararları

Her ne kadar yararları saymakla bitmese de matcha çayının da fazlası sağlığa olumsuz etkiler barındırabilir. Hiçbir şekilde doktorunuza danışmadan, tedavi amaçlı kullanmamalısınız. Günde en fazla iki bardak içilmesi tavsiye edilmektedir. Hamileler, tansiyon hastaları ya da herhangi bir hastalık sebebiyle düzenli ilaç kullananların matcha çayı tüketmesi önerilmemektedir.