Mine Çiçeğinin Bakımı

Alacalı renkleri ve canlılığıyla bahçeleri güzelleştiren mine çiçeğinin bakımı da oldukça kolay ve zahmetsizdir. Üstelik bu harikulade bitkinin, her derde deva olduğunu biliyor muydunuz? Mine çiçeği hakkında öğrenmeniz gereken her şey, yazımızda.

Mineçiçeğigiller familyasının örnek bitkisi olan mine çiçeğinin diğer isimleri; kanotu, güvercinotu, verbena, vervain, verevine olarak bilinir. Mine çiçeğine ağaççık da denilmektedir. Mine çiçeğinin anavatanı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Mine çiçeğinin güzelliğini seven yalnızca insanlar değildir. Kelebekler ve arılar da mine çiçeğini sever, etrafından ayrılmazlar.

Özellikleri

Mine çiçeği 60 ya da 100 santimetreye kadar uzayabilen, çok yıllık, yayılıcı, dayanıklı ve otsu bir bitkidir. Yaşam süresi en az 3 sene olan çok yıllık bitkiler, birçok doğal ekosistemde yaygındır. Koyu yeşil renkli ve tüylü olan gövdesi, dört köşe kesitlere sahiptir. Gövdenin tepelerinde dallarına ayrılır. Yayılıcı gövdeleri yaklaşık 15 santimetre uzunluğundadır.

Mine çiçeğinin iki türü bulunmaktadır: Çimlerin üzerinde yetişen mor tonlarda olan türü ve çalı formundaki olan türü.

→ Özellikle ülkemizde bulunan türü ise “verbana officinalis” denilen 30 ya da 80 santimetre boyunda, bir ya da birçok yıllık otsu bir bitkidir. Otsu kısmında ve kökünde glikozit, tanen ve acı bir madde bulundurur. Türkiye’de en çok Marmara, Karadeniz, İç Anadolu ve Ege bölgesinde rastlanmaktadır.

Mine çiçeği; genelde deniz, akarsu ve göl etrafını sever. Güneşi bol alabildiği yerlerde daha sağlıklı yetişir. Parlak ve koyu renkli yaprakları tüylüdür. Uzamış meşe yaprağına benzeyen yapraklar, kenarları derin dişli ve sapsızdır. Mine çiçeğinin tamamına yakın kısmı tüylüdür. Yapraklarındaki loblar farklılık gösterebilir.

Mine çiçeği olgunlaştığı zaman, tek tohumlu ve sert meyveler üretir. Ayrıca yeniden döktüğü tohumlarından çoğalır. Ortasında bulunan beyaz ve siyah kısmı, gözü andırmaktadır. Çiçekleri değişik renklerde aşamalardan geçer. Alacalı renkleri baskındır; eflatun, beyaz, kırmızı, leylak rengi ve maviye uzanan tonlarda olabilir. Çiçekleri yaz mevsiminde açan mine çiçeğinin, en tepesinde sık gruplar halinde gelişmektedir. Çiçekleri başak şeklindedir. Mine çiçeğinin şifalı olduğu bilinmektedir.

Mine Çiçeği Yetiştirmek İçin…

Eğer yaşadığınız yerde güneşten bol yararlanabilecek bir konum varsa; bahçenizde, balkonunuzda, pencere kenarlarınızda mine çiçeğini yetiştirebilirsiniz. Evinizin en çok güneş alan yerine çiçeğinizi yerleştiriniz. Bakımı kolaydır. Bu yüzden de yetiştirilmek üzere en çok tercih edilen çiçeklerden biridir.

Bakım Koşulları

Mine, hızlı büyüyen genel anlamda uyumlu bir bitkidir, diyebiliriz.

Mine çiçeği sıcak iklimleri sevdiği gibi soğuğa da dayanıklıdır. Türüne göre sevdiği sıcaklık koşulları değişse de genel olarak 20 derecede daha sağlıklı yetişirler. Mine çiçeği saksıda bulunuyorsa, özellikle kış günlerinde daha sıcak ortamlara alınmalıdır. Aslında, mine çiçeği don olaylarının yaşanmadığı her koşulda yeşil kalabilmektedir. Güneş ışığına ihtiyaç duyan çiçek, rüzgârdan da olumlu etkilenmektedir. Uzun sürelerce gölgede kalan mine çiçeğinin yapraklarında küflenme olması kaçınılmazdır. Soğuk iklime sahip bir yerde yaşıyorsanız, mine çiçeğiniz mevsimlik olarak açacaktır.

Su İhtiyacı

Mine çiçeğinin önemli özelliklerinden biri de su ihtiyacının çok yoğun olmamasıdır. Olgunluğa ulaşmış bir mine bitkisi, yaz sıcaklarında hafta 4 kez ufak miktarlarda sulansa, yeterlidir. Bitki tam olarak gelişene kadar bu miktarda sulanması iyidir. Uzun süre susuz kalan mine çiçeğinin, hemen solmayacağını, dayanabileceğini söylersek yanlış olmaz. Hayatını susuz da sürdürebilecek olan mine çiçeği, fazla sulandığında ise köklerinde çürüme olabilmektedir. Bu sebeple fazla suya maruz kalmamalıdır. En ideali mine çiçeğini, toprağı tamamen kurudukça sulamaktır. Sulamanın miktarı ise; toprağı hafif nemli olacak seviyede ayarlanmalıdır. Eğer çiçeği yetiştirdiğiniz iklimde rüzgâr yoğunluğu yoksa sulamayı sabah saatlerinde yapmalısınız.

Toprak Türü

Mine çiçeği genelde toprak konusunda da uyumludur. Suyu kaliteli emen, ph seviyesi 5 veya 5,7 arası değişen (bir miktar asidik) toprak idealdir. Hazır poşet topraklar yerine kendi hazırladığınız doğal topraklar daha faydalıdır. Örneğin killi, organik katkılı ve humuslu toprak karışımlarını tercih ederseniz çiçeğiniz daha sağlıklı büyüyecektir. Mine bitkisinin tuzdan olumsuz etkilenmesi gibi bir durum olmadığı için deniz kenarlarına da uyumludur.

Besin Verilmeli mi?

Bir çiçeğin beslenmesinde toprak kalitesi öncelikli konulardan biridir. Mine çiçeği de her çiçekte olduğu gibi bazı dönemlerde ek besine ihtiyaç duymaktadır. Çiçeğinize iki haftada bir vereceğiniz besin, yeterli olacaktır.

Nasıl Budanır?

Mayıs ayının sonlarına doğru ve bahar başlarında budama yapılırsa, mine çiçeği daha canlı ve sağlıklı olacaktır. İyi budamak, bitkinin hava almasına olanak sağlar. Böylece çiçek, daha iyi yetişir. Ölü zamanı geçmiş çiçekler mutlaka sapından budanmalıdır. Mine bitkisinin toprak üstü bölümleri, bitki çiçek vermeden önce, yaz mevsiminin ortalarında toplanır. Serin ve gölge bir yerde kurutulur.

Mine Çiçeğini Çoğaltma

Diğer çiçeklere kıyasla mine çiçeğinin çoğaltılması daha zahmetsizdir. Mine bitkisi hem çiçeğinden hem de sürgünlerinden çoğaltılabilmektedir. Çoğunlukla sürgünlerinden çoğaltmak daha çok tercih edilir. Bu yöntemle yapılan çoğaltmalarda; bitkinin görüntüsü, çoğaltıldığı bitkinin görüntüsüne benzer.

Bitkinin ‘sürgün’ yeri, toprak üstü olan organ sistemlerine verilen addır. Kısaca, bitkilerin sürgün sistemini; bitkinin dalları ve gövdesi oluşturmaktadır.
Bahar mevsiminde bitkinin yeni dalları oluşurken, bitki ucundan köke kadar bir dal kesilir ve dikim yapılır. Dalın yaprakları kopartılır ama üzerinde birkaç yaprak bırakılır. Bu şekilde uygun bir toprağa dikilir.

Diğer bir yöntemde ise bitkinin tohumları alınır ve kurutulur. Mine çiçeğinin yetişmesine uygun olan bir toprağa bu tohumlar konur. Bu sırada hava sıcaklığına dikkat etmek lazımdır. Şartlar uygun değilse, soğuksa; bitki mutlaka korunmalıdır. Hava sıcaklığı 20 derecenin üzerinde olan şartlarda, sağlıklı bir şekilde çoğalacaktır. İlkbahar mevsiminde tohum kasalarına ekim yapılırken, daha ılıman olan bölgelerde tohumlar direk açık havaya da ekilebilir.

Bir mine çiçeğini çoğaltırken, toprağın sürekli olarak nemli olmasına özen göstermelisiniz. Eğer çok yüksek sıcaklıklar varsa, sulamayı her gün yapabilirsiniz.

Olası Sorunlar

Mine çiçeğinde de diğer çiçeklerde oluşabilecek bazı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Örneğin aşırı sulamaya maruz kalan mine çiçeğinin kökleri çürüyebilir, hatta ölüme kadar gidebilir; bundan bahsetmiştik. Ayrıca aşırı sulama sonucu çiçekte mantar hastalığı da oluşabilmektedir. Bunun dışında mine bitkisinin havasız bir ortamda bırakılması da çiçeğin gelişimini olumsuz etkileyecektir. Bu durumda da bitkinin ölme olasılığı yine vardır. Mine çiçeğinin toprak seçiminde özensiz davranmanız da bitkinin sağlıksız gelişimine sebep olacaktır.

Ek olarak mine çiçeğinin zararlısına karşı, evde hazırlayacağınız doğal böcek ilaçlarıyla koruma yapabilirsiniz.

Evde hazırlayabileceğiniz çok çeşitli böcek ilaçları vardır. Örneğin portakal kabuklarını kaynattıktan sonra, içerisine ekleyeceğiniz sabun tozu sayesinde, organik bir böcek ilacınız olacaktır. Bunun dışında; soğan ve sarımsak rendeleyip, içerisine toz sabun, acı biber ve su karıştırdıktan sonra da etkili bir böcek ilacı olarak kullanabilirsiniz.

Mine Çiçeğinin Kullanım Alanları

Mine çiçeği, bahçe duvarları dekorasyonunda ya da çitleri örmekte kullanılan harika çiçeklerdir. Bahçeler ve saksılar için idealdir. Ancak mine çiçeği, sadece görsel olarak hayatımızda yer almıyor. Aynı zamanda bazı yörelerde bu bitkinin yaprakları yemeklerde ya da çiğ olarak salatalarda kullanılabiliyor. Bazı yörelerde ise ev yapımı hazırlanan içkilerde de temel malzeme olarak değerlendiriliyor.

Mine çiçeğini çay olarak tüketmek de mümkündür. Kurutulmuş mine çiçeğini ve yapraklarını 10 dakika boyunca kaynatın. Daha sonra süzgeçten geçirin ve ılık tüketin. Hamilelerin içmesi sakıncalı olabilir. Günde en fazla üç kez içilmelidir.

Bu şekilde tüketildiğinde ya da yaşam alanlarımızda soluduğumuzda, mine çiçeğinin bizlere sağladığı yararlar nedir?

Mine Çiçeğinin İnsan Sağlığına Faydaları

• Mine çiçeğinin insan sağlığına birçok faydası vardır. Doğal bir şifa deposu gibi onlarca yararı olan mine çiçeğinin neredeyse iyi gelmediği bir hastalık yok gibidir

• Uzmanlara göre, mine çiçeğinin sinirleri yatıştırıcı etkisi var. Bununla beraber yorgunluk, stres ve uykusuzluğa da iyi geldiği biliniyor. Uykusuzluk ya da stres gibi durumlarda, mine çiçeği çayının geceleri içilmesi çok fayda sağlayacaktır.

• Mine çiçeği, balgam söktürmeye yardımcı oluyor. Ayrıca soğuk algınlıklarında bağışıklığı destekleyici ve terletici etkisi de var. Gribal dönemlerde ateşlenmelere de faydası var. Ateş düşürücü, baş ağrısını kesici etkileri var.

• Sindirim sistemine iyi geliyor. İshali toparlayıcı etkisi var. Kadınların regl dönemlerinde yatıştırıcı ve düzenleyici etkilerinden söz ediliyor. Mide ağrıları ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelir.

• Diş ve diş eti hastalıklarının tedavisinde ek çözümler listesinde, mine çiçeği de tavsiye ediliyor. Mine bitkisinden elde edilen infüzyon ise diş çürümelerine karşı bir ilaç gibi değerlendiriliyor. Bu tür diş hastalıklarında gargara olarak kullanılmaktadır.

• Sarılık hastalığında da iyileştirici etkisi bulunuyor. Safra kesesi ağrılarında ağrı kesici görevi görüyor.

• Bunların dışında, mine çiçeği anne sütünü artırmada çok etkilidir. Kadınların dönemsel yaşadığı göğüs ağrılarına da iyi gelmektedir.

• Kulak ağrısı için de bitkisel yöntemler arasında en çok mine bitkisi tavsiye edilmektedir.

• Son olarak; bademcik, öksürük, sinüzit, astım ve bronşit gibi hastalıklar söz konusu olduğunda mine çiçeğinin iyileştirici gücünden bahsedilir.

Mine çiçeği her ne kadar bitkisel tedavi yöntemlerinde yaygın bir şekilde tercih edilse de, siz doktorunuza danışmadan kullanmayınız.

UYARI!

Mine çiçeğinin sevimli görüntüsü, çocukların ya da evcil hayvanların ilgisini çekebilir. Ancak çiçeğin ucunda yetişen ve böğürtleni andıran meyveler, zehirleyici olabilmektedir. Bu sebeple çok dikkatli olunması gerekir.