Niasin, sekiz B vitamininden birisidir, aynı zamanda B3 ve niasinamid isimleri ile de bilinir. Bazı et türleri, mantarlar ve çekirdekler gibi yaygın yiyeceklerden alınabilir ve genel vücut sağlığı için gereklidir. Niasin üç farklı forma sahiptir: nikotinit asit, niasinamid ve inositolhekzanikotinat. Vitamin B3 Niasin yoğun bir şekilde çalışmalara konu olmuş ve birçok yaygın sağlık probleminin tedavisinde olumlu sonuçlar vermiştir. Kardiyovasküler sistemin korunmasında ve özellikle kan kolesterolü seviyelerinin dengelenmesinde önemli rol oynayan bir vitamindir. Ayrıca beyin fonksiyonlarına, sağlıklı derinin oluşmasına ve korunmasına, diyabetin engellenmesi ve tedavisinde yardımcı olmaktadır.
Fakat yakın zamandaki çalışmalar niasin taşıyan ilaçların ve supplementlerin yüksek dozlarda alınmasının sağlık problemlerine ve bazı yan etkilere yol açacağını da göstermektedir. Bu yan etkilerin en sık yaşananları baş ağrısı, baş dönmesi ve düşük kan basıncıdır.
Vitamin B3 Niasin’in Faydaları
Yüksek dozda niasinin bazı yan etkileri olmasına rağmen, bu niasinin sayısız faydasını da göz ardı etmeye sebep değildir.
- Kolesterol Seviyesinde Düzelme
Vitamin B3 Niasin aşırı yükselerek tehlikeli seviyelere gelmiş olan kolesterolün tedavisinde önemli bir seçenek olarak kullanılmaktadır. Niasinindislipidemi hastası kişilerde kardiyovasküler hastalık riskini azalttığı kanıtlanmıştır. Dislipdemi kanda plasma kolesterol ve trigliseridin yükselmesidir.
Yapılan çalışmalar niasindesteklemesinin LDL kolesterol (“kötü” kolesterol) seviyesinin yüksekliği ve HDL kolesterol (“iyi” kolesterol) seviyesinin düşüklüğü sebebi ile kalp krizi, felç ve diğer kalp hastalıkları riski altında olan bireylere faydalı olduğunu göstermiştir. Birçok çalışmaya göre B3niasinHDL kolesterolü yükseltmede ve trigliserid seviyesini düşürmekte bazı reçeteli ilaçlar kadar faydalıdır.
Niasin kullanımının kalp sağlığına ilişki yan etkileri de incelenmektedir fakat şu anda vitaminin faydalarının yan etkilerine göre daha fazla olduğuna inanılmaktadır.
- Kardiyovasküler Hastalık Riskinde Azalma
Niasinin kalp sağllığına faydaları kolesterol ve trigliserid seviyesinin dengelenmesi ile sınırlı değildir. Niasinaterosklerosisi (damar yağ bağlaması) azaltmaktadır ki bu arterlerin tehlikeli bir şekilde sertleşmesidir. Ayrıca niasininflamasyonun (iltihaplanma) azalmasında ve histamin üretilmesinde de rol oynar. Histamin ise damar yollarının genişlemesini sağlayan ve dolaşımı güçlendiren bir kimyasal yapıdır. Zaten kalp krizi geçirmiş olan kişilerde niasin takviyesi ikinci bir kalp krizi riskini azaltmaktadır.
- Diyabet Tedavisinde Yardımcı
Niasin kandaki şeker seviyesinin dengelenmesinde yardımcı olması sebebi ile diyabet tedavisinde kullanılabilir. Niasinamid formundaki Vitamin B3ün ağız yolu ile alınan diğer ilaçlarla beraber kullanılmasının, diyabet kontrolünde bu ilaçların verimliliğini arttırdığına inanılmaktadır.
Birçok diyabet hastası niasin yardımı ile glikoz seviyesini daha verimli kontrol edebilmektedir. Ayrıca LDL kolesterolü düşürmek diyabet tedavisinde ilk önceliklerdendir ve niasin bu konuda faydası kanıtlanmış bir metottur.
Önemli bir nokta ise niasinin kan şekeri seviyesinin yükselmesine yönelik komplikasyonlara etmen bir faktör olduğundan da şüphelenilmesidir. Yani kanda yüksek glikoza yönelik bilinen bir sağlık durumunuz varsa niasinsuplamanı kullanmadan önce mutlaka doktorunuz ile görüşmeniz gerekmektedir.
- Deri Sağlığının Korunması
Bazı insanlar niasin ve niasinamidi akne tedavisinde, özellikle ağrılı ve iltihaplı aknelerde (inflammatory acne vulgaris), kullanmaktadır. Niasinamid formundaki Vitamin B3 sağlıklı deri ve akne temizlenmesi için doğal tedavi yöntemi olarak reçetelendirilmektedir. Ayrıca niasin deri iltihaplanmasını, ateşlenmesini, tahrişini ve kızarmasını azaltmada yardımcı olduğu için büllözpemfigoid ve granülomaanulare gibi deri hastalıklarının tedavisinde de kullanılmaktadır. Bu iki iltihaplı deri hastalığı oldukça acılıdır ve enfeksiyona sebep olabilir.
- Düzenli Beyin Fonksiyonlarına Yardımcı
Yapılan çalışmalar vitamin B3 nisainin bilişsel gerilemeye sebep olanAlzheimer ve diğer yaşa bağlı beyin hastalıklarından korunmada yardımcı olduğunu göstermektedir. Ayrıca nisain beyin fonksiyonlarının zayıflaması veya yaşa bağlı olarak düşünme yetilerinin kaybından kaynaklanan hafıza kaybı, migren, kronik beyin sendromu, uykusuzluk gibi problemler yaşama riskini azaltmaktadır.
Niasin veya niasinamid şizofreni ve halüsinasyonu tedavi etmek için de kullanılmaktadır. Çalışmalar ayrıca nisain suplemanlarının dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu riskini de azalttığını göstermektedir.
- Eklem Hareketliliği ve Arterit Tedavisine Yardımcı
Bazı araştırmalar niasinamid formundaki Vitamin B3ün eklem hareketliliğini arttırmada etkili olduğun göstermektedir. Araştırmalara göre alınanniasin miktarı ile eklem ağrılarındaki azalma, kas gücündeki artış ve kas-eklem yorgunluğuna bağlı semptomlarda azalma doğru orantılıdır. Reçete ile alınan yüksek doz niasinamidin eklem esnekliğini arttırdığı ve şişmeyi azalttığı görülmektedir. Niasin alan bazı kişiler arterit sebebi ile aldıkları ağrı kesicileri azaltabilmektedirler. Osteoartrit (kemik ve eklem ağrısı) tedavisinde niasin iltihap önleyici etkileri sebebi ile yüksek dozda reçetelendirilmektedir. İltihaplanmayı azaltmak arterit semptomlarının görülme sıklığını azaltmaktadır.
- Pelegra Hastalığını Tedavisinde Kullanılır
Pelegra vitamin B3 niasin eksikliğinden doğan bir hastalık olup genellikle fakir olan yerlerde veya alkolik kişilerde görülür. Hastalığın belirtilerini zayıf kaslar, deri iltihaplanması, derinin tahriş olması ve sindirim problemleri oluşturur. Pelegra hastalarının sistemlerinde niasin ve diğer B vitaminleri çok düşük miktarda bulunur. Vitamin B3 seviyesi düzeltilmezse hasta birkaç yıl içinde ölebilir.
Pelegranın temel sebebi yetersiz beslenme ve kronik alkolizmdir. Niasin genelde üçüncü dünya ülkelerinde fakirlik ve açlık çeken kişilere tedavi amaçlı verilir. Pelegranın en yaygın tedavisi yüksek oranda Nikotinamid formundaki vitamin B3 den yüksek dozda almaktır.
- Sertleşme Sorununu Engellemek İçin Kullanılır
Vitamin B3 niasin supplemantları vazodilatör görevi görerek genital bölgedeki kan akışını arttırır ve iktidarsızlık probleminin çözülmesinde kullanılabilir.
Niasinin En Yaygın Yan Etkileri
Eğer niasini sadece zengin Vitamin B3 kaynağı olan yiyeceklerden alıyor iseniz herhangi bir yan etki problemi yaşama olasılığınız son derece düşüktür. Fakat özellikle yüksek dozajlı supplemantlar yolu ile alınan niasin bir takım yan etkilere sebep olabilir. Birazdan listesi verilecek olan yan etkiler, yüksek dozda niasin alan ve önceden bilinen sağlık durumlarına sahip insanlarda gözlemlenmiştir:
- Mide bulantısı ve kusma
- Deride kaşıntı ve kızarıklık
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Alerjik reaksiyonlar: Niasin supplemetleri histaminler ve alerji yapabilecek bazı kimyasal bileşenlere sahip oldukları için reaksiyonları tetikleyebilir.
- Kalp problemleri: Yüksek oranda niasin düzensiz kalp atışı riskini arttırabilir.
- Diyabet: Niasin ve niasinamid kan şekerini artırabilir. Niasin veya niasinamid alan diyabet hastaları kan şekerlerini düzenli olarak kontrol etmelidir.
- Apandisit veya böbrek hastalığı semptomlarını kötüleştirebilir.
- Ağır gut semptomları görülebilir.
- Düşük kan basıncı
- Mide veya sindirim sistemi ülseri
Bazı araştırmacılar ise belli koşullar altında niasinin diyabete sebep olabileceği söylemektedir. Eğer niasin supplementi (besin takviyesi) kullanıyorsanız ve bu semptomlardan herhangi birisinden mustaripseniz acilen doktorunuz ile görüşmeniz tavsiye edilmektedir.
Vitamin B3 En Çok Hangi Besinlerde Bulunur?
Erkeklerin günlük niasin ihtiyacı: 16gr
Kadınların günlük niasin ihtiyacı: 14 gr
(Verilen yüzdeler besinin günlük niasin ihtiyacının ne kadarını karşıladığını göstermektedir. Bunun ortalama yetişkin birey için olduğu ve kiloya, yaşa ve spesifik sağlık durumlarına göre değişebileceği unutulmamalıdır.)
Yüzdelerin belirlenmesinde varsayılan besin miktarı 85 gr’dır. (3oz)
- Sığır Karaciğeri (%89)
- Tavuk Göğüsü (%76)
- Ton Balığı (%71)
- Ayçiçeği Çekirdeği (%56)
- Kırmızı et biftek (mera) (%56)
- Kuzu eti (%43)
- Somon Balığı (%42)
- Yeşil Bezelye (%35)
- Sardunya (%30)
- Hindi (%25)
- Mantar (%16)
- Tahin (%14)
Kaynak:
- Healthline: 9 Science-based benefits of niacin
- Webmd: Niacin (Vitamin B3)
- Dr. Axe: Vitamin B3
- Medlineplus: Niacin
Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.