Reyhanın Faydaları Nelerdir, Nasıl Kullanılması Önerilir?

Reyhan, İngilizce’de red basil (kırmızı fesleğen), purple basil (mor fesleğen) ve sweet basil (tatlı fesleğen) olarak geçer. Bu isimlerden de anlaşıldığı üzere, reyhan, fesleğenin de ait olduğu Ballıbabagiller familyasına mensup bir çeşit bitkidir.

Reyhanı güzel kokusundan hemen ayırt edebiliriz.

Hem sıcak hem de soğuk birçok yemeğin önemli malzemelerinden, bize yaz mevsimini ve Akdeniz’i hatırlatan bu ılıman iklim bitkisinin boyu genellikle 20 ile 60 cm arasında değişir. Rengi fesleğeninki gibi açıktan koyuya yeşilin birçok rengini almakla birlikte, aynı zamanda mor renge de çalar. İsimleri arasında “kırmızı fesleğen” ve “mor fesleğen” olmasının sebebi de budur.

Çok sayıda yaprağı vardır ve bunlar 5 cm’e kadar uzar. Yumuşak olan bu yapraklar, elde hemen aynen fesleğen gibi güzel bir koku bırakır.

Tek yıllık ve çok dallı olan bu bitki, Haziran ile Eylül ayları arasında rengarenk çiçekler açabilir. Çiçekler genelde üst bölümdeki yaprakların üzerinde olur. Gövdesi dik, tüysüz ya da biraz tüylü olan reyhanın meyveleriyse oval şekildedir. Ayrıca oldukça ufak ve parlak bir siyah renkte olur.

Reyhan, aynen fesleğen gibi, evlere bahçeli ya da balkonlu evlere götürülebilecek güzel bir hediyedir.

Reyhan bütün halde kurutulabilir ya da parçalanıp saklanabilir.

Reyhan Nasıl ve Nerede Yetişir?

Reyhan, aynen fesleğen gibi ılıman iklimi sever. Kuru ve sıcak havaları tercih eder . Ana vatanı Hindistan öncelikli olmak üzere Asya kıtasıdır. Reyhan, aynen fesleğen gibi Hindistan’da çok kutsal kabul edilir. Birçok tanrının da favori besin kaynaklarından biridir ve misafirperverliği simgelemesiyle tanınır.

Reyhan, günümüzde dünyanın dört bir yerinde yetişir. Yunanistan ve İtalya’da da birçok türü yetiştirilir. İtalya’da aynen fesleğen gibi, aşkın ve çiftletin birbirine adanmışlığının simgesidir.

Hassastır, fazla soğukları ve sert rüzgarı sevmez. Karı, buzu ya da donu hiç sevmez. Zaten bu tip iklimlere çok dayanamaz. Fakat rüzgarın hiç olmaması da reyhan için iyi değildir. Güneşi sevse de susuzluktan hoşlanmadığı için bol bol sulanmalıdır.

Eğer saksıda yetiştirmek isterseniz, suyu hemen süzdüren tipte bir toprak kullanmanızı öneririz. Sulamayı, toprağın kuruyup kurumadığına bakarak yapabilirsiniz.

Yaprakları rahatça koparılabilen reyhan, bu durumdan rahatsız olmaz. Aksine daha hızlı büyür. Yalnızca, bu koparma işlemini sık yapıyorsanız, sulamayı da daha sık yapmanızı öneririz. Ayrıca, reyhana aynen fesleğende olduğu gibi, on beş günde bir olmak kaydıyla bitki besini kullanabilirsiniz.

İtalyan mutfağının sevdiği malzemelerden olan reyhan, Tayland yemeklerinde de sıkça kullanılır. Yalnızca İtalya ve Asya’daki reyhan ve fesleğen tiplerinde farklar vardır.

Reyhanın Faydaları Nelerdir?

Reyhan, kokusu itibariyle dünyada daha çok aroma artırıcı olarak bilinir. Aslında, birçok sağlık sorunu ve hastalık için de iyileştirici etki gösterir. Tazesi, kurutulmuş halinden daha faydalıdır ancak kurutulmuş halinden de özellikle çay yapılarak birçok fayda elde edilebilir.

• Reyhanda, A, B, C ve K vitaminleri vardır.
• Demir ve kalsiyumu boldur.
• İçeriğinde eugenol, citronellol, linalool, citral, limonene ve terpineol olduğundan, antiinflamatuardır.
• Antibakteriyeldir.
• Antioksidandır, serbest radikallerle savaşır.
• Vücudu temizler.
• Gözlere faydalıdır; daha iyi görmemizi sağlar.
• Kemikleri güçlendirir.
• Bağ dokusunun güç toplamasını sağlar.
• Eklemlerin şişmesine neden olan enzimlerin oluşumuna mani olur.
• Romatoid artrit hastalarının ağrılarını azaltır.
• Magnezyum ve beta-karoten içerdiğinden, antioksidan etki gösterir ve kalp sağlığını destekler.
• Yüksek magnezyum oranı ve betakarotenle birlikte, kaslarla kan damarlarını rahatlatır, yani kardiyovasküler sistemi destekler.
• Bununla birlikte, kan akışını rahatlatarak kalp ritminin düzensizliklerini ortadan kaldırır.
• DNA hasarını engelleyici ve genetik değişimleri önüne geçen bir etki gösterir.
• Mide ve bağırsak hastalıklarının tedavisinde etki gösterir.
• Balgam söker.
• Öksürüğü kesmeye ve bronşitin etkilerini azaltmaya yardımcıdır.
• Boğmaca hastalığının geçmesine yardım eder. Balla tatlandırılıp içilirse bu hastalığı hızlıca geçirir.
• Astım tedavisinde etkilidir.
• İçinde, suda çözünen flavonoidler vardır, bu da radyasyona karşı koruma demektir.
• Patojen bakterilerin büyümesini engeller. Akciğer iltihaplarının neden olduğu bakterilerin de gelişmesine mani olur.
• Akciğer ve kolon kanser tiplerinde tümörün yok olmasına destek verir.
• Bağışıklık sistemiyle ilgili sorunları azaltır.
• Kalorisi çok azdır.
• Kolesterolü yoktur.
• Yüksek kolesterolü ve LDL kolesterolü düşürür.
• Diyabetle mücadele eder. Açlık ile tokluk kan şekerini düşürmeye yardım eder.
• Gazı ve idrarı söktürür.
• Hazımsızlığı engeller, spazmı çözer.
• İştahı açar.
• İshalin geçmesine yardım eder.
• Baş dönmesini yok eder.
• Baş ağrısını ve hatta migreni geçirir.
• Arı sokması halinde sokmanın sebep olduğu şişliği ve acıyı alır.
• Kokusuyla sivrisineğin, tahtakurusunun ve diğer böceklerin bulunulan ortamdan uzaklaşmasına yardım eder.
• Aromaterapide kullanılan bir bitkidir. Uyarıcı etkisi vardır, bu yüzden konsantrasyonu artırır.
• Sinir hastalıklarının tedavisinde etki gösterir. Strese ve kaygı bozukluğuna bağlı sorunların etkisini azaltır. Depresyon ve histerinin etkisinin azalmasına yardım eder.
• Stres yüzünden oluşan cinsel sorunları azaltır.
• Uyku problemini ortadan kaldırır.
• Gargara olarak etkilidir, ağızdaki yaraları iyileştirir.
• Cildi rahatlatır, nemlendirir. Cildin pürüzsüzleşmesine yardım eder.
• Sigarayı bırakmaya yardım eder.
• Akne ve sivilcelerin ortadan kalkmasına yardım eder.
• Sedef tedavisinde etki gösterir.
• Demletilip suyuyla saç yıkanırsa saçları kuvvetlendirir, saçların dökülmesini engeller.
• Anne sütünün artmasını sağlar.

Reyhanın Zararı Var mı?

Reyhan bitkisinin önemli bir yan etkisi ya da zararı yoktur. Fakat her şeyde olduğu gibi, reyhanın da aşırı tüketimi yarardan çok zarar getirir. Fazlaca tüketilirse, zehirlenmeye yol açabilir. Hamilelik ve emzirme dönemlerinde doktorunuzun kontrolünde kullanmanızı tavsiye ederiz.

Reyhan Nasıl Kullanılır, Tüketilir?

Reyhan, taze çiçekli dallara ve tohumlara sahip olduğundan uçucu yağ taşır. Bu yağın içinde estragol, linalol, cineol ve pinen vardır. Taze olarak da, kurutulmuş halde de kullanılabilen reyhanı, eğer pişireceğiniz yemeklerde kullanacaksanız, tadını hızlıca yitirdiğini aklınızdan çıkarmadan, yemeğe son anda katmaya dikkat etmelisiniz.

Baharat ve taze bir ot olarak:

• Reyhanı sıcak ve soğuk yemekleriniz içinde, çorbada, salatada ve tatlıda hem baharat olarak hem de aroma verici olarak kullanabilirsiniz.
• Reyhan, aynen fesleğen gibi et ve balık yemeklerine çok iyi gider. Aynı zamanda, tavuklu yemeklere, somona, yengeç, ıstakoz ve karides gibi kabuklu deniz ürünlerine de enfes bir tat verir.
• Reyhanı, zeytinyağlı soslarla, domatesle ve mozarella peyniriyle birlikte de tüketebilirsiniz. Meşhur Caprese salatasını reyhanla hazırlayabilirsiniz. Sarımsak ve zeytinyağıyla uyumu çok hoşunuza gidebilir.
• Peynirli salatalara da çok yakışır.
• Reyhanı süte ve hardala karıştırmak da mümkündür.
• Reyhan, pekmez yapımında aroma artırıcı olarak da kullanılabilir.
• Reyhanın, biber, patlıcan ve kabak gibi sebzelerle de uyumlu olduğunu göreceksiniz.
• Reyhanı, aynen fesleğende olduğu gibi püre formuna çevirip tek başına veyahut domatesli bir zeytinyağı sosuna ekleyerek kullanabilirsiniz. Püre haline getirdikten sonra içine biraz peynir ve birkaç diş sarımsak eklerseniz, onu “pesto sos” yapmış olursunuz.
• Bu haliyle, reyhanı birçok makarna yemeğinde de kullanabilir, pizzaya sos olarak ilave edebilir ya da bruschetta üzerinde tüketebilirsiniz.
• Yazın tüketilen meyve içerikli soğuk ve buzlu içeceklerin içinde, frozen ve smooothie’lerde de reyhan kullanabilirsiniz.
• Reyhanı, dondurmanın tadını dengelemesi için kullanabilirsiniz.
• Reyhanı, aynen fesleğen gibi, limonatanın içinde de zevkle kullanabilirsiniz.

Çay olarak: Reyhan, mideyi yatıştırıcı özelliği ve bağırsakları desteklemesi nedeniyle çay olarak da tüketilebilir. Gaz sorununu yok eden, idrar hastalıkları problemlerine karşı etki gösteren reyhan çayını, hem taze yapraklarıyla hem de kurutulmuş yapraklarıyla hazırlayabilirsiniz. Yaprak olarak kullanacaksanız, 250 ml sıcak suya 2 yemek kaşığı fesleğeni rendeleyip atın. 5 dakika demleyin, sonra için. Eğer kuru reyhandan yapmak isterseniz, 250 ml sıcak suya, 4 çay kaşığı fesleğen koyun. 10 dakika demleyin, sonra için.

Koku ve uçucu yağ olarak: Reyhanın çay formundaki etkileri, uçucu yağ formundayken de geçerli olur.

Öksürük kesici olarak: Reyhanın tohumları, ilaç sektöründe kullanılan tohumlardır. Evde öksürük kesici özellik taşıyan reyhan ve fesleğen ilaçları yapılabilir.

Haşereyi kovmak için: Reyhan, aynen fesleğen gibi girdiği ortamların hem görüntüsünü hem de havasını değiştirir. Kokusu, ortamdaki sinekleri ve böcekleri de uzaklaştırır. Bu etkisi özellikle yeni doğmuş bebekler için çok faydalıdır.

Arı sokması durumunda: Taze reyhanı ezip suyunu çıkarır, sonra da arının soktuğu yere bastırırsanız, sokulan yerin acısını ve şişliğini almış olursunuz.

Reyhan Nasıl Seçilir ve Nasıl Saklanır?

Reyhanın yapraklarının parlak olanları en iyisidir. Yaprak rengi fazla koyulmuş ya da sararmış olan reyhanları kullanmamanızı öneririz. Bu bilgiyi, hem saksıdaki reyhan hem de marketten ya da pazardan aldığınız reyhan için geçerli kabul edebilirsiniz.

Yemeklerde kullanmak üzere aldığınız reyhanı buzdolabınızda veya soğutucunuzda saklamalısınız. Bu sayede, reyhanın ömrünü uzatmış olursunuz. Saksıda aldığınız reyhanı ise, kuru ve serin yerde muhafaza eder ve ona iyi bakarsanız, aylarca yaşayabilir.