Mis gibi kokusu ve çok sevilen rengiyle siklamen çiçeği her yıl havaların serinlemesiyle, yavaş yavaş açmaya başlar. Siz de hayatınızı kış soğuklarında siklamen renkleriyle ısıtmak istiyorsanız, yapmanız gereken sadece ipuçlarını öğrenmek. Siklamen çiçeğinin bakımına dair her şeyi sizler için yazdık.
Primulaceae familyasından Cyclamen cinsini oluşturan ‘siklamen’, çok yıllık yumrulu bir bitki türünün ortak adıdır. Halk arasında kullanılan diğer isimleri; tavşankulağı, buhurumeryem, mormilik olarak bilinir. Genelde yaşam alanı orman açıkları ve kayalıklar olan siklamenin 23 ana türü bulunmaktadır. Bunun yanı sıra süs bitkisi olarak üretilen oldukça fazla sayıda hibrit ve kültivarları mevcuttur. Özünde doğası bahçe ya da saksıda yetişmeye uygun olan siklamenin, daha çok ‘ev süs bitkisi’ diye satıldığını görmekteyiz. Özellikle kış aylarında, çeşitli renkleriyle etrafta çoğalmaya başlayan bu narin çiçek, soğuk günlerde süs bitkisi olarak çok tercih edilmektedir.
Avrupa’da İran menekşesi olarak adlandırılan siklamen çiçeğine, bizde yıllar önce buhurumeryem denmiş olmasının nedeni; olağanüstü güzel kokusudur. Buhur, eski dilde güzel kokular veren tütsülere denmekteydi. Siklamen kokusu Avrupalılar tarafından oldukça sevilmiş olacak ki; Anadolu, Ortadoğu ve Akdeniz ülkelerinden topladıkları doğal siklamenleri kendi memleketlerine taşıyarak, geliştirdiler. Günümüzde siklamen, dünyanın çeşitli yerlerinde sevilmekte, ilgi görmektedir.
Siklamen halk arasında renk ismi olarak da kullanılmaktadır. Fuşyanın pembe tonu denildiğinde akla gelen ilk görüntü ‘siklamen’ olduğu için, bu renk çiçek ismiyle özdeşleşmiştir. Modacılar bile, bir kumaşı anlatırken ‘siklamen rengi’ demektedirler.
Boyları 5 ya da 10 santimetre civarında olan siklamen çiçeğinin en belirgin özelliği böbrek ve kalp şeklinde olan yapraklarıdır.
Siklamen Çiçeği Ne Zaman Çiçek Açar?
Yılın her döneminde siklamenin bir evresiyle karşılaşmak mümkündür. Soğuk havayı sevdiği için, sonbahar ve kış aylarında çiçeklerini açar. Bu süreç içerisinde ya belirli aralıklarla ya da sürekli olarak çiçeklenirler. Ay hesabı olarak ifade edersek, Eylül sonu ve Nisan başı siklamenlerin çiçek vermeye başladığı dönemdir. Yaz mevsimi belirtileri hissedildiğinde; yani Nisan sonu ile beraber siklamenlerin dinlenme mevsimi başlamaktadır. Havaların ısınması bu çiçek için yaşamsal faaliyetlerine ara vermesi anlamına gelir. Sonraki aşamasında, yaz sonlarına doğru siklamenler yeniden filizlenir ve sonbaharda çiçek verme döngüsüne girerler. Bütün bir sene boyunca siklamenlerin çiçeklenme rutini bu şekilde ilerler. Çiçekçilerde satılan siklamenler, farklı bir alışkanlığa sahiptir. Onlar her zaman yaz mevsiminde dinlenme evresini yaşamazlar. Ancak türlerine göre hiç değişmeyen bir özellikleri; ferah havayı ve esintiyi sevmeleridir.
Çiçekleri değişik renklerde olmakla beraber genelde; beyaz, pembe, mor ya da kırmızı renklerde görülmektedir. Fakat bunun dışında eflatun ya da krem de açtığı olur.
Siklamenler, günümüzde ticareti sıklıkla yapıldığı için doğal yaşamdaki devamlılığı azalmış; geleceği tehlikeye girmiştir.
Siklamenler için İdeal Hava Isısı
Siklamen çiçeğinin türüne göre soğuğa dayanma seviyesi değişmektedir. Bazı türler sıfırın altındaki birkaç dereceye bile dayanamazken bazılarının – 30 dereceyi bile kaldırabildiği görülmektedir. Ayrıca siklamen çiçeği aşırı dona karşı da uyumlu olmasıyla bilinmektedir. Fakat soğuk havaya karşı dayanıklılık dereceleri ortalama – 7 ile – 10 arası değişmektedir, diyebiliriz. Çok soğuk havalarda siklamen çiçeğinin yaprakları ve tomurcukları zarar görmemektedir. Yalnızca açmış olan çiçekler etkilenir. Kış mevsiminde çok soğuk olan günlerde çiçeğin kuzey yönünden rüzgâr alması sağlanmalıdır.
Siklamenin Yetişme Koşulları Nelerdir?
Öncelikle aydınlık ve serin ortamları seven çiçek, bol temiz – ferah havaya ihtiyaç duyduğu için başka çiçeklerden daha uzak bir konuma yerleştirilmelidir.
Süs bitkisi olarak düşünüldüğünde daha çok bahçeler, balkonlar ve parklarda yetiştirilmesi tercih edilmelidir. Çünkü ev ortamının hava koşulları siklamenler için çok zorlayıcıdır (hem hibrit hem doğal türler için) Ancak çok istenirse, evinizde haftanın bazı günleri birkaç saatliğine muhafaza edebilirsiniz. Eğer evinizde sıklıkla hava akımı sağlayabiliyor ve evinizi havalandırıyorsanız siklamen çiçeğini evde yetiştirmek için bir şansınız var demektir. Elbette çiçeğinize, bol güneş alan ve esintili bir köşe oluşturabilirseniz, daha uygun olur. Fakat güneşi direk görmesi doğru olmayacaktır. Siklamen çiçeği için en iyi ortam yarı gölge bir ışığın olduğu ortamdır. Güneşli günlerde çiçeğinizin yapraklarının zarar görmemesi için güneşlik kullanabilirsiniz.
Siklamen soğanlı bir bitki olduğu için, bitkinin kuruma süreci başladığında soğanını saksıdan hiç çıkarmadan serin ve karanlık bir köşede muhafaza etmelisiniz. Bitkinin kuruma sürecini, yaprakların sararmaya başladığında; çoğunlukla Haziran ayında gözlemleyebilirsiniz. Bu şekilde çiçeklenme dönemi olan sonbahar ayları yaklaşana kadar ve ilk filizlenmeleri görene kadar kuru tutulmalıdır. Kuruyan ve sararan yapraklarını da mutlaka temizlemelisiniz.
Siklamenlerde Sulama
Sulama konusunda oldukça hassas bir bitki olan siklamen, hafifçe sulanmalıdır. Yaz mevsimi geldiğinde, siklamen çiçeğinin tüm su ihtiyacını haftada en az iki defa sulayarak karşılayabilirsiniz. Sulama yapılırken dikkat edilecek önemli bir faktör de bitkinin her bölümünün sudan faydalandığından emin olmaktır. Bitkinin toprağı, sulama yaparken bitkinin çevresinde 360 derece ıslanmış olmalıdır. Her sulamada aynı miktarda su kullanılması çok önemlidir. Hatta sulama yapmak için haftanın aynı günleri seçilmelidir. Su, toprağın 4 santimetre altına kadar sızmış durumda olmalıdır. Ayrıca sulama işleminden sonra bitkinin altında hiç su kalmadığını kontrol etmek gerekmektedir. Saksı altının mutlaka delik olmasına dikkat etmelisiniz. Unutulmamalıdır ki siklamen çiçeği aşırı sulu bir toprağı sevmez.
Siklamen çiçeğini kışın sularken ise; soğuk su kullanmamaya özen göstermelisiniz. Su muhakkak oda sıcaklığında olmalıdır. Bunun dışında siklamen çiçeğinizi sularken kullanacağınız suyun kireç oranı düşük ve yumuşak olmalıdır.
Eğer her şey yolunda gidiyorsa, çiçeğiniz iyi durumdaysa; kullandığınız su ölçüsünü ve sulama düzenini değiştirmemenizi öneririz.
Uyarı: Siklamenin ortasında yumru, yanlış sulamadan dolayı çürümeye oldukça eğilimlidir. Bu yüzden çiçeğin yumrusuna suyun direk olarak temas etmemesi gerekmektedir. Bitkinin etrafını ıslatmak üzere, geniş açıdan bolca sulanmalıdır. Aşırı ıslak toprak yerine nemli bir toprak olmasını sağlamalısınız.
Siklamenler için Toprak Nasıl Olmalıdır?
Toprağın humuslu, torf yönünden zengin ve iyi direne olması siklamenler için çok önemlidir. Ayrıca doğal topraklardan seçim yapılması gerekirse, humuslu kara toprak en idealidir. Siklamenin sağlıklı çiçeklenebilmesi ve yapraklanabilmesi için ayrıca toprağın dere milli karışımlı olması gerekmektedir. Dere, milli toprak akarsuların taşıdığı oldukça verimli topraklardır. Genelde Kırklareli bölgesinde bu topraklardan bolca bulunmaktadır. Siklamenin toprağına koyun gübresi ve ince poza taşı da ekleyebilirsiniz. Eğer gerçek toprak bulamıyorsanız, süs bitkisi toprağı için kullanılan humus katkılı toprak da kullanabilirsiniz.
Siklamen çiçeğiniz için seçtiğiniz bitki toprağı onu bir mevsim boyunca besleyecektir. Diğer mevsime geçtiğinizde, eğer kökler saksının dibine doğru uzamışsa çiçeğinizi bir büyük boy saksıya almanızda fayda vardır. Bu hem köklerin sağlıklı gelişimi hem de verimli çiçeklenmesi için gereklidir.
Burada önemli olan, siklamen çiçeğinizin saksı değişiminde çok büyük bir saksı tercih etmemenizdir. Büyük saksıya yerleştirilen siklamen çiçeği, daha çok kökleri beslemeye çalışacağı için çiçeklenme zayıf olacaktır. Yalnızca bir boy büyük saksı kullanmanız yeterlidir.
Bir siklamenin ortamını sevmediğini nasıl anlarız?
Bir siklamen çiçeği kolay kolay bozulmaz. Ancak yetiştirildiği koşulları sevmediyse, o zaman daha erken dinlenme sürecine geçecektir. Siklamen çiçeğini yerleştirdiğiniz ortam serin değilse, hava akımı yoksa muhtemelen uyku (dinlenme) sürecine geçiş yaparlar. Bununla beraber köklerinin rahatsız edilmemesi gerekmektedir. Eğer saksı ve toprak değişimi yapmak niyetindeyseniz, uyku sürecine girmesini beklemeli ve iki hafta kadar toprağını kuru tutup, o şekilde işlem yapmalısınız.
Hibritlerin Özellikleri
Yukarıda yazdığımız bilgiler genelde doğal bir şekilde üretilen siklamenler için geçerlidir.
Hibritler de tür olarak ikiye ayrılırlar. Florist’s cyclamen denilen ve oldukça gösterişli olan hibritler vardır; bir de Avrupa’da bahçelerde yetiştirilmek üzere geliştirilmiş kışın sert soğuklarına uyumlu olabilen türü vardır. Akdeniz iklimi söz konusuysa; hibritlerin genel olarak yaşamsal faaliyetleri, özellikleri, çiçeklenmeleri yine yukarıda anlattığımız doğal türlerdeki gibi olmaktadır. Hibritler, diğer türlerin aksine yılın herhangi bir zamanında çiçeklenebiliyor. Özetle yaz uykusuna girmeden de yetişebilmektedirler.
Siklamen Çiçeği Yetiştirirken Görülen Sorunlar
- Siklamen çiçeğinin yaprakları kahverengi olduğunda ya da solduğunda dip kısımlarından koparılmalıdır.
Yaprak Sararmasının Nedenleri: Genelde sıcak ve kuru hava yüzünden görülebilecek bir sorundur. Siklamen çiçeğinin bulunduğu ortam en fazla 15 derece olmalıdır. Hava koşullarının uygun olmasına rağmen çiçeğinizin yapraklarında sararma oluyorsa, sebep; ya direk güneş ışığına maruz kalması ya da yeterince su ihtiyacını giderememesidir. Ancak çiçeğiniz bütün olarak solduysa, bu kez de çiçeğinizin çok fazla sulanmış olması ihtimalini gözden geçirmelisiniz. Siklamen çiçeğinin suyunu alttan vermeyi denemelisiniz.
- Siklamen çiçeğiniz, artık çiçek açmıyorsa; endişelenmeyin. Sorunun kaynağı olumsuz hava koşullarında olabilir. Eğer hızlı bir şekilde çiçek vermeyi durdurmuşsa; odanın havası çok kuru olabilir ya da az / çok sulanıyor olabilir.
- Çiçeğinizde mantarlaşma ya da çürüme gibi sorunlarla karşılaşırsanız, bunun sebebi muhtemelen çok fazla sulandığı içindir.
Siklamen Çiçeğinin Çoğaltılması
Tohum ile çoğaltma yapmak en basit olan yöntemdir. Yaz sonunda tohumu, geniş bir saksıya 4 santimetre aralıklarla ekiniz. Ardından hafifçe sulayınız. Hava sıcaklıkları uygunsa, kısa sürede çimlenme başlayacaktır. Fakat sıcaklıklar hala azalmamışsa, çimlenme için havaların serinlemesini bekleyecektir.
Siklamen çoğaltma işleminde, yumrudan üretme yönteminden de yararlanılmaktadır. Yumrudan çoğaltma yapılırken soğanın tamamını dışarıda bırakmak yerine; yumrunun üstünün bir kısmı toprağın dışında olacak şekilde dikim yapılmalıdır. Toprak sadece kurudukça azar azar sulanmalıdır. Yumruların çürüme riski çok yüksek olduğu için çiçeğin uyku sürecindeyken bu işlem yapılmalıdır.
Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.