Split klimalar; bağımsız üniteleri ve kullandıkları çevre dostu gazlarla çok verimli yeni nesil klimalardır. Ekonomik ve pratik kullanımı sebebiyle kullanımı çok yaygındır.
Split klima, ortamın hem ısıtılması hem de serinletilmesi için kullanılan klimalara verilen genel bir addır. Klimalardaki iç ve dış üniteler birbiriden bağımsız olarak çalışır. Splitin İngilizce kelime anlamı da “ayrık”, “ayrılmak”, “bölünmüş” şeklindedir. İç ve dış üniteleri ayrı olduğu için bu ad verilmiştir. Şehir hayatında yaşam alanlarının sınırlı olması sebebiyle tek dış üniteye birden fazla iç ünite bağlanarak soğutma veya ısıtma işlemlerinin sağlanması büyük avantajlar sağlar. Dünya çapında en yaygın kullanılan klima türüdür. Talebi fazla olduğu için yeni nesil klima teknolojileri de split klimalar üzerine yoğunlaşmıştır. Çok geniş ürün yelpazesi vardır.
Milattan sonra 1500’lü yıllarda kölelerin çevirdiği fanlarla başlayan ortamların soğutulması uygulaması, elektriğin bulunması ve fan sistemlerinin geliştirilmesi ile artık ortamın istenen sıcaklıkta tutulmasına kadar gelişti. İklimlendirme teknolojileri geliştikçe konutlarda, işyerlerinde, çeşitli büyüklükteki mekânlarda ısınma ve serinleme yöntemleri geliştirildi. İklimlendirmenin önemli bir parçası olan klimalar, farklı teknolojilerle farklı türlerde üretiliyor. Klima teknolojileri arasında en yaygın olanı split klimalardır. Bu klimalar ortamı soğuturken, mevsim geçişlerinde ısıtma amaçlı da kullanılabilir.
Split Klimalar Nasıl Çalışır?
Split klimanın çalışma sisteminde “enerji ve ısı transferi” prensibi temel alınır. Bu transfere “soğutma çevrimi” adı da verilir. Transferin tersine “ısıtma çevrimi” denir. Sanılanın aksine kullanılan sistem bir hava transferi değildir. Split klimalar, elektronik devre kartı ile kontrol edilir. Fuzzy logic (bulanık mantık) ve pid (oransal integral diferansiyel) kontrol yöntemleri sayesinde verimliliği artırılmıştır.
Split klimalarda kompresör, genleşme valfı, kondenser gibi parçalar dış ünitede yer alır ve çevrim de dış ünitede (ana pompa veya esanjör) gerçekleşir. İç ünitede evaporatör (buharlaştırıcı) ve radyal fan sistemi bulunur ve ortama şartlandırılmış hava verilir. İç ünitelerin duvar, tavan ve döşeme tiplerinde çeşitleri vardır. Dış üniteye bir veya birden fazla iç ünite bağlanabilir. Başka bir deyişle soğutma elemanları, iki veya daha fazla gövde içine yerleştirilir. Bu da kullanıcıya avantajlar sağlar. Klimanın iç ve dış üniteleri arasındaki gaz transferi, yalıtımlı bakır borular aracılığı ile sağlanır.
Evaporatör; buharlaştırıcı olarak kullanılan ve “soğutma serpantini” olarak adlandırılan bir bölümdür. Soğutucu akışkanın sıvı olarak girip, buharlaşarak gaz olarak maddeden çekildiği bölümdür. Evaporatörün kanallarına soğutucu girince ısıyı, soğutulan maddeden soğurur. Bu sırada ısıyı ortamdan emerken kaynamaya başlar ve buharlaşır. Yani soğutucu akışkan sıvı olarak girdiği bölümden gaz olarak çıkar. Böylece ortamdaki ısı alınarak soğuk veya serin bir hava ortama verilir. Isıtma işleminde de; kompresörden buharlaşmış olarak çıkan gaz, evaporatörde sıvı hale dönüşür. Dış üniteye buharlaşarak gelen gaz, sıvı hale dönüşürken ortama ısı verir.
Split Klimaların Avantajları
Split klimaların ünitelerinin bağımsız olması alandan tasarruf sağlamasının yanında hem ısıtma hem de serinletme işlevi görmesi de önemli avantajlarından biridir. Mono ve multi split klimaların avantajlarını şöyle sayabiliriz;
- Diğer klimalara göre daha dekoratif, daha ekonomik, daha sessiz, daha tasarruflu, daha ekolojik ve daha verimlidir.
- Split klimaların en büyük avantajı, sesli çalışan kompresörün dış ünitede kalması sebebiyle iç ortama rahatsız edici ses vermemesidir.
- İki ünite arasında sadece soğutucu akışkanın geçeceği yalıtımlı bakır borular vardır. İki ünite bağımsız olduğundan soğutucu elemanlar arasındaki optimizasyon esnektir. Bu şekilde daha yüksek verim sağlanır.
- İki ünite arasında komplike boru ve kablo sistemleri kurmaya gerek yoktur.
- Dış üniteye birden fazla iç ünite bağlanmış olması yer tasarrufu sağlar.
- Tek bir dış üniteye bağlı farklı iç ünitelerle birden fazla ortamı ısıtabilir veya soğutabilirsiniz. Dış ünitelere 10’un üzerinde iç ünite bağlanabilen split klima sistemleri de vardır.
- Daha az yer kaplar, alan tasarrufu sağlar.
- İç üniteler yere, duvara, tavana, asma tavan aralarına yerleştirilebilir.
- İç ünitedeki parçalar az olduğundan klima boyutları küçüktür. Bu sebeple montajı kolaydır.
- Bankalar, oteller, restoranlar, camiler ve konferans salonları gibi çok çeşitli ortam ve alanlara uygun tür ve çeşitleri kullanılabilir.
- Sıcak ve soğuk havalara göre kısa sürede çok verimli ve yüksek performansla iklimlendirme yapabilir.
- İnsanların konuştuklarında çıkardıkları ses 66 desibelken split klimalar konuşma sesinden yaklaşık 3 kat daha az, 20-26 desibel sesle çalışır. Bu özelliği ile 30 desibellik fısıltı sesinden bile daha az ses çıkarır.
- Uzaktan kumanda imkânı ile oturduğunuz yerden her türlü kademede ısı elde edebilirsiniz.
Split Klimanın Bazı Özellikleri
Split klimalar, yeni iklimlendirme sistemleriyle üretilen klimalardır. Bu klimalarda hidroflorokarbon (HFC) karşımı olan ve “R410A” adı verilen soğutucu gazlar kullanılır. Split klimalar; mono split ve multi split sistemler olarak ikiye ayrılır.
Mono split klimalar; iç ve dış ünitelerden oluşur. Genellikle evler, kafeler ve restoranlar gibi daha küçük alanlarda kullanılır.
Multi (çoklu) split klimalar; iki ya da üç iç üniteden meydana gelir. Tek dış ünitesi vardır. Birden fazla iç ünite tek dış üniteye bağlanabilir. Genellikle iş yerlerinde, mağazalarda, alışveriş merkezlerinde, okullarda, hastanelerde, toplantı ve konser salonlarında kullanılır. Çok ekonomik ve alan tasarrufu sağlayan bir klima sistemidir.
Split klima çeşitleri; Duvar tipi, salon tipi, yer tipi, kanallı tipi, gizli tavan tipi gibi kullanıldığı ortama göre çeşitlenen split klimalar, iklimlendirilecek alanlara uygun tasarımlarla üretilir.
Split Klimada Hangi Soğutucu Gazlar Kullanılır?
Klima sistemlerinde eskiden kullanılan “hidrokloroflorokarbon (HCFC)” gazları ozon tabakasına zarar verdiği için Montreal Protokolü çerçevesinde uluslararası düzeyde yasaklanmıştır. Yeni nesil klimalarda hidroflorokarbon (HFC) karışımı R410A adı verilen ozon dostu soğutucu akışkan gazlar kullanılır.
Split klimalarda kullanılan yeni soğutma teknolojisi ile üretilmiş bu gazlar, birçok iklimlendirme sisteminde kullanılan azeotropik bir soğutucu karışımıdır. Bu gazlar, sıfır ozon inceltme potansiyeline sahiptir. Yani zehirlenme oranı ve yanma riski çok düşüktür. Güvenlik seviyesi yüksektir. Yüksek sistem basınçlarına ve düşük akış oranlarına uyum sağlar. Yüksek basınçlara dayanıklıdır ve oldukça kapasiteli bir soğutucudur. Benzer soğutucu gazlara oranla daha yüksek hacimsel soğutma kapasitesine sahiptir.
Yeni nesil soğutucu gazları içeren HFC tipi R410A soğutkanının bazı özellikleri şunlardır;
- R410A soğutkanı ozon tabakasına zarar veren maddeler içermez.
- Klor içermediği için ozon tabakasını inceltme riski yoktur.
- Ağırlıkça R32 ve R125 soğutkanlarının birebir karışımlarından oluşan bir karışımdır. Neredeyse tek bir maddeymiş gibi sıcaklık ve basıncı sabittir; yani azeotropik özellikler gösterir.
- Soğutkanı oluşturan gazlar sabit basınç altında hemen hemen aynı kaynama noktasına sahiptir.
Split ve Inverter Klimalar Arasındaki Farklar
Split ve inverter klimalar arasında bazı farklar var. Split klimalar; ortamda istediğiniz dereceye ayarladığınızda klima o dereceye ulaşıncaya kadar sabit bir şekilde çalışır. Daha sonra klima otomatiğe geçer ve odada ısı kaybı olduğunda tekrar devreye girerek ortamı istenen dereceye ulaştırır.
Inverter klimalar ise; başlangıçta kapasitelerini maksimum kullanır. Elektrik akımını dalgalı akıma çevirerek ortamdaki ısıyı istenen dereceye en yüksek kapasitede ulaştırır. Yani daha kısa sürede istenen sıcaklığı sağlar. Enerji tasarrufu daha fazladır.
Bu yazıyla ilgili henüz yorum yapılmamış.